ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Γ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
 (1874- 1945)
 ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ΠΡΥΤΑΝΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ,
  ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

ΚΩΣΤΗ ΗΛ.  ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Ο Νικόλαος Γ. Παπ(π)αδάκις (1874- 1945), από τις Βρύσες Αγίου Βασιλείου, υπήρξε φιλόλογος και αρχαιολόγος, με αρχαιολογικές σπουδές στο Μόναχο, τη Βόννη και το Βερολίνο και σημαντικό ανασκαφικό έργο στην Ερέτρια, την Κορώνεια, την Οίτη και άλλες περιοχές τής Θήβας. Διετέλεσε Καθηγητής τής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο τής Θεσσαλονίκης, Κοσμήτορας τής Φιλοσοφικής Σχολής και Πρύτανης (1937) του ίδιου Πανεπιστημίου.

 Στις εργασίες του κάνουν εκτενείς αναφορές επιστήμονες κύρους (όπως η Guarducci, οι Hood και Warren κ.ά.), ενώ με κολακευτικότατα λόγια και εξαιρετικό θαυμασμό εκφράστηκαν για το έργο του και Έλληνες επιστήμονες τού κύρους ενός Νικολάου Πολίτη- για τη διατριβή του «Περί το Χαροκόπειον τής Κορωνείας»- και ενός Χρήστου Τσούντα για το επιστημονικό του έργο γενικότερα. Σύμφωνα με ρήση τού Ακαδημαϊκού και Διευθυντή τού Εθνικού Μουσείου Αθηνών Χρ. Καρούζου, ο Παπαδάκης υπήρξε, ίσως, ο πιο «γερός» κλασικός φιλόλογος τής πρώτης τριακονταετίας τού 20ου αιώνα. Υπήρξε, περαιτέρω, Καθηγητής και ένθερμος εμπνευστής και καθοδηγητής στο έργο λαμπρών φιλολόγων και πανεπιστημιακών διδασκάλων, όπως του Ιωάννη Θ. Κακριδή, του εθνικού μας αρχαιολόγου Μανόλη Ανδρόνικου, του ιστορικού Απ. Βακαλόπουλου και του αείμν. καθηγητή τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Φ. Πέτσα.

Του σπουδαίου αυτού- και, μάλλον, άγνωστου μέχρι προ τινος- ρεθεμνιώτη αρχαιολόγου και πανεπιστημιακού δασκάλου- πρίν από δεκαπέντε χρόνια  (1997)- εκπονήσαμε τη βιογραφία, δώσαμε σχετική διάλεξη από την αίθουσα τού «Λυκείου Ελληνίδων» και την εκδώσαμε, στη συνέχεια, και σε βιβλίο (Κωστή Ηλ. Παπαδάκη, Νικόλαος Γεωργίου Παπαδάκης, Καθηγητής και Πρύτανης τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ρέθυμνο 1997, σσ. 62).


                                                *    *      *


Μετά τα εισαγωγικά αυτά για τον άνδρα στοιχεία, μπαίνω παρευθύς στο θέμα μου. Πριν από δυο χρόνια έλαβα, όλως ανέλπιστα, ένα τηλεφώνημα από τη Θεσσαλονίκη- δεύτερη πατρίδα τού Νικολάου Παπαδάκη- και, μετά από λίγες ημέρες, ακολούθησε και σχετική επιστολή με περαιτέρω, του προηγηθέντος τηλεφωνήματος, πληροφορίες. Ο λόγος για τον μέχρι τη στιγμή εκείνη άγνωστο φίλο κ. Κώστα Γ. Κουμαρά (Εθνικής Αντίστασης 20, 55337- Τριανδρία Θεσσαλονίκης), συλλέκτη, ο οποίος ασχολείται με την έρευνα και συλλογή ιστορικών στοιχείων που αφορούν, εκτός των άλλων, και στην ιστορία και τον πολιτισμό τής Θεσσαλονίκης. Σε έρευνά του, λοιπόν- όπως μου απεκάλυπτε- σε παλαιοπωλείο τής Θεσσαλονίκης ανακάλυψε και κάποιες καρτ- ποστάλ με αλληλογραφία τού ανωτέρω Ρεθεμνιώτη Καθηγητή Νικολάου Παπαδάκη. Τις αγόρασε με απώτερο σκοπό, κάποια στιγμή, να τις δώριζε προς διάσωση και ανάδειξή τους, «δικαιωματικά» ασφαλώς, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, του οποίου ο εν λόγω ρεθεμνιώτης επιστήμονας υπήρξε για χρόνια Καθηγητής, Κοσμήτορας τής Φιλοσοφικής Σχολής και Πρύτανης.

Νικόλαος Γ. Παπαδάκης

            Καθηγητής και Πρύτανης

     Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Πρόσφατα- μου έγραφε, συνεχίζοντας την επιστολή του, ο κ. Κουμαράς- σε επίσκεψή του στο ίδιο παλαιοπωλείο βρήκε να πωλείται το παραπάνω βιβλίο μου για τον αείμνηστο πρύτανη Νικόλαο Παπαδάκη, και αμέσως, και όλως συνειρμικά, του έφερε στο μυαλό τις κάρτ- ποστάλ του ίδιου προσώπου, που είχε αγοράσει κατά την προηγηθείσα επίσκεψή του από το ίδιο αυτό παλαιοπωλείο. Αγόρασε, λοιπόν, από ενδιαφέρον, ένα βιβλίο για προσωπική ενημέρωσή του, το διάβασε και το βρήκε- χρησιμοποιώ τις δικές του επακριβώς λέξεις- «εξαιρετικά ενδιαφέρον» και συγκινητικό.

Αυτό, λοιπόν, το ενδιαφέρον και η συγκίνηση που του δημιούργησε η μελέτη τής βιογραφικής μας αναφοράς στον άνδρα, τον ώθησε να αλλάξει γνώμη και να πάρει απόφαση άλλη, εντελώς διαφορετική, από αυτήν που είχε πάρει αρχικά. «όχι, σκέφτηκε ο κ. Κουμαράς, οι ενδιαφέρουσες αυτές καρτ- ποστάλ πρέπει, πλέον, να διαβιβαστούν, να παραμείνουν και αναδειχθούν από πνευματικό κέντρο τής γενέτειρας τού αείμνηστου Καθηγητή, του Ρεθύμνου».

Μου ταχυδρόμησε, λοιπόν, τότε, είκοσι πέντε (25), συνολικά, δελτάρια, σε πολύ καλή κατάσταση, της περιόδου 1926- 1938 (όλα, δηλαδή, προπολεμικά), των οποίων αποδέκτης υπήρξε ο εν λόγω Νικόλαος Γεωργίου Παπαδάκης, ως Καθηγητής και Πρύτανης (ορισμένα) τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και με παρακαλούσε να φροντίσω εγώ να δοθούν σε όποιο φορέα τού Ρεθύμνου έκρινα καταλληλότερο και προσφορότερο για τη συντήρηση και ανάδειξή τους και να του γνωρίσω, στη συνέχεια, το αποτέλεσμα και την τύχη τού υλικού αυτού αλληλογραφίας τού αειμνήστου Καθηγητή. Έτσι, φρόντισα το υλικό αυτό να παραδοθεί στο Ιστορικό- Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου, που, ως γνωστόν, είναι συλλογέας παρόμοιου υλικού και στις προθέσεις του είναι η μελλοντική ανάδειξή του με εκδόσεις και εκθέσεις.

Οι γλώσσες των καρτών- εκτός εννέα γραμμένων στην ελληνική- είναι η Γερμανική (10), η Ιταλική- Λατινική (3), η Γαλλική (2) και η Αγγλική (1). Από την παρατήρηση αυτή βλέπουμε την εξαιρετική γλωσσομάθεια τού άνδρα, που γνώριζε τέσσερις γλώσσες- ακόμα και τη Λατινική (!)- με πρώτη, ασφαλώς, τη γερμανική, που, αντίθετα απ’ ό,τι συμβαίνει σήμερα, με τη γνωστή επικυριαρχία τής Αγγλικής, κατείχε, τότε, τα αναμφισβήτητα πρωτεία στον χώρο τής έρευνας και της επιστήμης. Και ο Παπαδάκης, εξάλλου, είχε, όπως έχουμε ήδη επισημάνει, σπουδάσει σε γερμανικά  πανεπιστήμια.

  

                                                     *    *     *                                                            


Το παρόν δελτάριο στάλθηκε

στον  Ν. Παπαδάκη από τη Βιέννη,

το έτος 1930. Υπογράφεται από τον

Μ. Τριανταφυλλίδη 

Το δελτάριο αυτό φέρει χρονολογία

 19/7/1929 και στάλθηκε στον Παπαδάκη, από

τον Ιωάννη Θ. Κακριδή

Σήμερα επανήλθε ο εν λόγω φίλος συλλέκτης κ. Κώστας Γ. Κουμαράς, αποστέλλοντάς μου άλλη μια νέα σειρά από οκτώ, επίσης προπολεμικά, δελτάρια αποσταλέντα στον ίδιο Ρεθυμνιώτη Καθηγητή, την περίοδο 1912- 1931. Αποστολείς και των δελταρίων αυτών προς τον Νικόλαο Παπαδάκη υπήρξαν σημαίνουσες μορφές τής εποχής εκείνης, όπως ο εκ των ιδρυτών τού Εκπαιδευτικού Ομίλου και Πατέρας τής νεοελληνικής μας γλώσσας Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ο Ιωάννης Θ. Κακριδής-ο αγαπημένος τού Νικολάου Παπαδάκη μαθητής- εκ των κορυφαίων ομηριστών σε παγκόσμιο επίπεδο και εκ των πρωτοπόρων της γλωσσικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, ο μεγάλος, επίσης, μαθηματικός, Καθηγητής τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θ. Βαρόπουλος και ένα τελευταίο δελτάριο με ευκρινέστατη την υπογραφή Γ. Παπανδρέου και χρονολογία Δεκέμβριος 1926, που δεν αποκλείουμε- όπως μας είπε και ο κ. Κουμαράς- να αφορά στον γνωστό επιφανή νεοέλληνα πολιτικό άνδρα.

Και τα δελτάρια αυτά θα «οδεύσουν» προς το Ιστορικό- Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου, όπου είχα παραδώσει και τα πρωτοαποσταλέντα, από τον ίδιο αποστολέα, 25 δελτάρια.          

Και στο σημείο αυτό δεν μένει παρά να ευχαριστήσουμε, για άλλη μια φορά, τον καλό και ένθερμο τού Ρεθύμνου φίλο κ. Κώστα Γ. Κουμαρά, αφενός για τα τόσο ζεστά και ειλικρινή για το Ρέθυμνο και το βιβλίο μας για τον Νικόλαο Παπαδάκη λόγια του και, αφετέρου, για την εξαιρετική αυτήν ευαισθησία και δικαιοκρισία του στην τιμητική πρόκριση τού Ρεθύμνου- έναντι του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης- να παραλάβει και αξιοποιήσει το προαναφερθέν υλικό αλληλογραφίας τού Καθηγητή και Πρύτανη τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αείμνηστου συμπατριώτη μας Νικολάου Γ. Παπαδάκη.  


ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΙΣ
     & ΜΑΘΗΤΕΣ

       Ξ Ε Μ Α Τ Ι Α Σ Μ Α Τ Α

[Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα  3ου Λυκείου Ρεθύμνου, Σχολ. Έτος 2008-09, Ρέθυμνο 2011, σχ. 8ο, σσ. 117]

    ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
            www.ret-anadromes.blogspot.com

        Ο θεσμός τής Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τους υψηλούς στόχους που θέτει κάθε φορά, έχει, σχεδόν πάντοτε, ευνοϊκά αποτελέσματα στην προσπάθεια τού σχολείου για την καλλιέργεια και, γενικότερα, για την ψυχοπνευματική ανάπτυξη των μαθητών. Από την αρχή τής εφαρμογής του ο εν λόγω θεσμός γοητεύει ως ιδέα τους λειτουργούς τής εκπαίδευσης, αλλά, κυρίως, και τους ίδιους τους μαθητές, οι οποίοι κινούμενοι μέσα στα συγκεκριμένα προγράμματα δεν αισθάνονται πλέον παθητικοί δέκτες εντολών και κατευθύνσεων, αλλά δραστήρια και ενεργά μέλη τής μαθητικής κοινότητας.
Με την εφαρμογή προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης η δογματική μέθοδος διδασκαλίας αντικαθίσταται από τη μέθοδο τής εργασίας. μιας εργασίας πραγματικής, μιας εργασίας που βασίζεται σε ομαδικές μικροερευνητικές δραστηριότητες, που υλοποιούνται στο ύπαιθρο και, κατά κανόνα, σε περιοχές που βρίσκεται στο κοντινό και άμεσα γνωστό περιβάλλον των μαθητών και τού σχολείου. Έτσι, διδάσκοντες και διδασκόμενοι βγαίνουν έξω από το σχολικό περιβάλλον και έρχονται σε επαφή  με το πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, εργασιακό, θρησκευτικό, πολιτισμικό και φυσικό γίγνεσθαι, στο οποίο ψάχνουν δημιουργικά, ανακαλύπτουν χρήσιμα για το θέμα τους στοιχεία, τα καταγράφουν, τα  ταξινομούν, τα αιτιολογούν και τα επεξεργάζονται κατάλληλα.
Αυτό συνέβη πρόσφατα και με τους μαθητές του 3ου Λυκείου Ρεθύμνου, των ετών 2008-09, και τον Καθηγητή τους Εμψυχωτή και υπεύθυνο τού όλου προγράμματος συντονιστή κ. Ευάγγελο Παπαδάκι, Καθηγητή Φυσικής Αγωγής. Και πιο συγκεκριμένα. Καθηγητής και Μαθητές συμμετείχαν σε ένα όλως πρωτότυπο Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τίτλο: «Τα Ξεματιάσματα» και την εργασία που προέκυψε από τη δουλειά τους αυτήν την εξέδωσαν τελευταία σε μια πολύ καλαίσθητη και χρηστική έκδοση, από τις εκδοτικές επιχειρήσεις Καλαϊτζάκη, με την ευγενική χορηγία των αδελφών Δομαζάκη τής CRETA FARMS.
Είναι γνωστός στην πόλη μας ο Καθηγητής Βαγγέλης Παπαδάκις από την τακτική αρθρογραφία του- με άρθρα, κυρίως, επικαιρότητας- τόσο από διάφορες τοπικές ιστοσελίδες τού Διαδικτύου, όσο και από τις στήλες τής καθημερινής εφημερίδας τού Ρεθύμνου «Ρεθεμνιώτικα Νέα». Προερχόμενος από οικογένεια με έφεση προς τα Γράμματα, από νωρίς και εκείνος, από τα χρόνια ακόμα που ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο, είχε αρχίσει- σύμφωνα με δήλωσή του στον Πρόλογο τού παρουσιαζόμενου βιβλίου- να μαζεύει τέτοια μαργαριτάρια τής λαϊκής μας παράδοσης και θυμοσοφίας, τέτοια ξεματιάσματα, από αυτά που χρησιμοποιεί ο λαός μας για να απομακρύνει από πάνω του, αλλά και από τα αγαπημένα του γύρω πρόσωπα, το «κακό μάτι» ή για να «ξεματιάσει», όπως λέμε, κάποιον. Όσο ποικίλος πολιτισμικά είναι ο ελληνικός χώρος άλλο τόσο ποικίλουν και τα κείμενα τού είδους αυτού. Το κοινό γνώρισμα που τα ενώνει όλα είναι η πίστη τού απλού λαού ότι υπάρχει κάτι το «διαφορετικό», κάτι το «κακό» μέσα μας, άρα σε μας εναπόκειται να το διώξουμε μακριά.
Όπως μας λέγει, λοιπόν, στον Πρόλογο τού βιβλίου ο κ. Β. Παπαδάκις, είχε ήδη συγκεντρώσει, από τα γυμνασιακά του, ακόμα, χρόνια κάμποσα τέτοια «ξεματιάσματα», που έμεναν ξεχασμένα σε κάποιο συρτάρι τού γραφείου του, ώσπου, μέσα από τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης τού σχολείου του, αποφάσισε να συνεχίσει την προσπάθειά του με τη βοήθεια και των μαθητών του τη φορά αυτήν. Πίστευε αρχικά ότι ένας αριθμός τριάντα, περίπου, ξεματιασμάτων- λόγω και της σχετικής δυσκολίας τού θέματος- μαζί με όσα και ο ίδιος είχε, ήδη, συγκεντρωμένα, θα ήταν ικανοποιητικός για μιαν αξιοπρεπή εργασία. Η συνέχεια, όμως, τους διέψευσε κατηγορηματικά, αφού- πράγμα που φάνταζε αδιανόητο στο ξεκίνημα τής εργασίας τους- μαθητές και καθηγητής, στο τέλος τής έρευνάς τους, έφτασαν να συγκεντρώσουν περί τα εκατόν σαράντα ξεματιάσματα, περίπου.
Η όλη εργασία αρθρώνεται σε τέσσερα Μέρη. Έτσι, μετά από έναν  γενικό και κατατοπιστικότατο Πρόλογο τού εμψυχωτή- συγγραφέα, γίνεται μια «Ιστορική Αναδρομή» στα «Ξεματιάσματα», στην οποία, μεταξύ άλλων παρέχονται ικανοποιητικές απαντήσεις σε βασικά θέματα που αφορούν στις ρίζες τής βασκανίας και τη βασκανία στην αρχαία Ελλάδα. Μελετάται, επίσης, η βασκανία στη σύγχρονη πραγματικότητα, η προστασία τού ανθρώπου από τη βασκανία, η βασκανία σε σχέση με τη χριστιανική πίστη, τα ξεματιάσματα στην αρχαία Ελλάδα, και, τέλος, ορισμένες προσωπικές απόψεις γύρω από τη βασκανία.
Στο 2ο Μέρος «Βασκανία και Ξεμάτιασμα» εξετάζεται, περαιτέρω, η βασκανία και καταγράφονται διάφοροι τρόποι εξουδετέρωσής της, επίσης τα ξεματιάσματα στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, ονομασίες για την βασκανία σε όλη την Ελλάδα, χαρακτηριστικά στάδια τής μαγείας, αντιβασκανικές γιορτές και γιατροσόφια, και, τέλος, η θέση τής Εκκλησίας στο θέμα τής βασκανίας.               
          Στο τρίτο και τελευταίο Μέρος τού βιβλίου παρατίθενται διάφορες γητειές με βάση τον Χριστιανισμό και ορισμένες ευχές που έγραψαν γνωστοί Πατέρες και άγιοι τής Εκκλησίας για την βασκανία. Συνεχίζεται η έρευνα με γητειές στις οποίες δεν υπάρχει αναφορά κάποιου ονόματος Αγίου, επίσης με γητειές που ως βάση τους έχουν την ελληνική παράδοση και το μέρος αυτό ολοκληρώνεται με μια πολυπολιτισμική προσέγγιση τού εξεταζόμενου θέματος με καταγραφή γητειών που βρήκαν οι μαθητές μιας σύγχρονης πολυπολιτισμικής τάξης από πληροφορητές τους προερχόμενους από άλλες γειτονικές βαλκανικές χώρες, όπως την Αλβανία, τη Βουλγαρία και τους Τσιγγάνους. Ως κατακλείδα, στο Μέρος αυτό, παρατίθενται ορισμένα ξεματιάσματα ειδικά για τα διάφορα μέρη τού ανθρωπίνου σώματος (όπως μάτι, σπλήνα και  μυρμηγκιές), καθώς και ειδικά ξεματιάσματα για τα ζώα.
Τις θερμές μας ευχές και ευχαριστίες στο 3ο Λύκειο τού νομού μας και στους λοιπούς παράγοντες που ενεπλάκησαν και βοήθησαν στην παραγωγή τής εν λόγω έρευνας των Μαθητών τού σχολείου και μάλιστα στους Μαθητές που έλαβαν μέρος σε αυτήν και τον υπεύθυνο Καθηγητή και εμψυχωτή τους κ. Βαγγέλη Παπαδάκι, γι’ αυτήν την, πραγματικά, περισπούδαστη πνευματική τους κατάθεση στα πλαίσια τού μαθήματος τής Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Να είναι σίγουροι πως έδωσαν στην επιστημονική κοινότητα μια σημαντική λαογραφική καταγραφή, ικανή να χρησιμεύσει- σύμφωνα και με την εκφρασθείσα στον Πρόλογο τού βιβλίου επιθυμία τους- σε μια περαιτέρω και σε βάθος από ειδικούς επιστήμονες  διερεύνηση τού εν λόγω θέματος.
Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

.....Ανέστη Χριστός και νεκρός ουδείς επί μνήματος. Χριστός γαρ εγερθείς εκ νεκρών απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο...... (Κατηχητικός Λόγος Ιωάννου τού Χρυσοστόμου).

        
  Δεν υπάρχει στην ανθρώπινη ιστορία πιο θαυμαστό και πιο χαρμόσυνο γεγονός. Και δεν υπάρχει και μεγαλύτερη αγάπη από την αγάπη τού Θεού προς τον άνθρωπο. Γιατί η Ανάσταση τού Χριστού είναι το κορυφαίο γεγονός τής αγάπης τού Θεού προς τον άνθρωπο και το επισφράγισμα τής Θείας Οικονομίας.
Ο Χριστός κατήλθε εν τοις κατωτάτοις τής γης και συνέτριψε μοχλούς αιωνίους. "Θανάτου θάνατος ο θάνατος αυτού γέγονεν" και "απαρχή των κεκοιμημένων", όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ιερός Χρυσόστομος στον Κατηχητικό του Λόγο- ο οποίος διαβάζεται μετά την Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία, λίγο πριν κοινωνήσουν οι πιστοί. Ο εν λόγω χαρισματικός Πατέρας τής Εκκλησίας αναφέρεται, περαιτέρω, με τρόπο θαυμάσιο και στην κάθοδο τού Χριστού στον Άδη. "Κατήλθε, λέγει, μέχρις Άδου ταμείων", για να γεμίσει τα πάντα με τη δόξα Του, να φωτίσει τα πάντα με το φως Του, να δωρίσει σε όλους τη σωτηρία. Στους νεκρούς στον Άδη, στους επί γης, σε όλους τους ανθρώπους: "Ίνα σου της δόξης τα πάντα πληρώσεις, καταπεφοίτηκας εν κατωτάτοις τοις γης....και ταφείς φθαρέντα με καινοποιείς φιλάνθρωπε".
Γιατί το Πάθος, η Σταύρωση, η Ταφή τού Κυρίου και η Ανάστασή Του- στην οποία τώρα εστιάζουμε- είναι γεγονότα αλληλένδετα και αλληλοσυμπληρούμενα, με τα οποία κορυφώνεται το κοσμοσωτήριο έργο τής επί γης παρουσίας Του. Όπως η Ανάσταση τού Χριστού είναι επακολούθημα τού Σταυρικού Του θανάτου, το ίδιο και το πέρασμα τού ανθρώπου από την επίγεια ζωή και τον θάνατο δεν είναι φθορά και αφανισμός, αλλά υπέρβαση και βέβαιη πορεία προς την αιωνιότητα, καινοποίηση και "ένδυση αφθαρσίας", είναι ζωή και Ανάσταση, κατά το «και ταφείς φθαρέντα με καινοποιείς φιλάνθρωπε».
Για όλα αυτά οι Πατέρες τής Εκκλησίας ονομάζουν τον Ζωοδόχο τού Χριστού Τάφο "Εργαστήριο Αναστάσεως". Με την Ανάσταση τού Χριστού όλα γύρω μας αλλάζουν ολοσχερώς. Τίποτα πια δεν παραμένει ίδιο. Ο άνθρωπος και ο κόσμος όλος καινοποιούνται και αναδημιουργούνται και ανασταίνονται εν Χριστώ. Η κτίση ολόκληρη ζει θεολογικά την Όγδοη ημέρα τής Δημιουργίας. Η ελπίδα και η παρηγοριά γίνονται γνωρίσματα τού ανθρώπου και πάλι. Του χαρίζονται οι χαμένες του δυνατότητες σωτηρίας και γκρεμίζεται ο φραγμός που είχε στηθεί ανάμεσα σ’ εκείνον και τον Δημιουργό του. Ο Άδης και ο θάνατος δεν είναι πια οι φοβεροί και ανίκητοι αντίπαλοι. Ο διάβολος δεν είναι πια ο δυνάστης και εξουσιαστής τού ανθρώπου, γιατί μετά την Ανάσταση αλλάζουν όλα οριστικά! Τίποτα δεν είναι, δεν παραμένει πια όπως και πριν. Η Ανάσταση τού Κυρίου μάς χαρίζει τη χαμένη αιωνιότητα και μας δίνει τη βεβαιότητα και την εγγύηση και της δικής μας Ανάστασης.
Και γι’ αυτό δεν είναι τυχαία τα λόγια τού αποστόλου Παύλου "..ει Χριστός ουκ εγήγερται, ματαία η πίστις, κενόν δε και το κήρυγμα ημών...". Και αυτό σημαίνει ότι αν είναι αδύνατη η Ανάσταση των νεκρών, τότε λοιπόν, ούτε και ο Χριστός αναστήθηκε, αφού κι Εκείνος είχε σώμα σαν και το δικό μας. Αλλά, αν δεν αναστήθηκε ο Χριστός, τότε είναι χωρίς νόημα και χωρίς περιεχόμενο το κήρυγμά μας και κούφια η πίστη μας, εφόσον αυτή βασίζεται και θεμελιώνεται στην Ανάστασή Του...
Τα πράγματα, όμως, δεν είναι έτσι, αγαπητοί μου, γιατί ο Χριστός και πέθανε και τάφηκε και μετά τρεις ημέρες αναστήθηκε. Το αποδεικνύουν το θάρρος και η δύναμη και το μαρτύριο των Μαθητών και, στη συνέχεια, και του «νέφους» των μιμητών τους λοιπών μαρτύρων τού Χριστιανισμού. Ποια ήταν η δύναμη αυτή που τους ωθούσε στον θάνατο αν όχι η βεβαιότητα τής Αναστάσεως τού Κυρίου; Θα μπορούσε, αλήθεια, λογικά, μια τόσο μεγάλη ομάδα ανθρώπων- αν θεωρήσουμε μαζί με τους Δώδεκα και τους κρυφούς μαθητές τού Κυρίου- να δεχόντουσαν να υπομείνουν καρτερικά τόσες θυσίες και κακοπάθειες, τόσα βασανιστήρια και, στο τέλος, και αυτόν τον μαρτυρικό θάνατο, διδάσκοντας- συχνά μακριά από πατρίδα και συγγενείς- μια «νεκρή», χωρίς την αναστάσιμη χαρά και ελπίδα, θρησκεία;  Και όπως οι πρώιμοι καρποί, που ωριμάζουν πριν από τους άλλους και μας προαναγγέλλουν ότι θα ακολουθήσει και ολόκληρη η συγκομιδή, έτσι και ο Χριστός που αναστήθηκε πρώτος απ’ όλους τους άλλους μάς βεβαιώνει και μας εγγυάται με την Ανάσταση Του, ότι θα ακολουθήσει η ανάσταση και των λοιπών νεκρών και η δική μας προσωπική Ανάσταση, ώστε να μην είμαστε πια "ώσπερ και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα". Γιατί με την Ανάσταση τού Χριστού δωρίζεται σε όλους εμάς ζωντανή και ασφαλής και βέβαιη ελπίδα. Το φως τής Αναστάσεως φωτίζει πια στο διηνεκές σταθερά την ψυχή και την υπόσταση τού ανθρώπου. Είναι το αιώνιο Φως τής Θεότητας. Είναι το κορυφαίο γεγονός στην πίστη μας. Είναι ο θρίαμβος τής πραγματικής ζωής καταπάνω στον θάνατο. Είναι το επισφράγισμα τής διδασκαλίας τού Κυρίου και τής ζωής μας.
Όμως, παρόλ’ αυτά, να που πολλοί χριστιανοί το γεγονός τής Αναστάσεως τού Κυρίου δεν το αποδέχονται στην πραγματική και ουσιαστική διάστασή του και, δυστυχώς, σ’ αυτούς ανήκουμε, συχνά, κι εμείς που θέλουμε να ονομαζόμαστε συνειδητοί «πιστοί». Το «Αληθώς Ανέστη», συνήθως, καθίσταται για πολλούς από εμάς συνώνυμο ενός ανώδυνου «χρόνια πολλά» ή, ίσως, και το έναυσμα για το γιορτινό αναστάσιμο τραπέζι. Λίγοι πιστεύουμε ειλικρινά και αποδεχόμαστε με την καρδιά μας, αυτό που λένε τα χείλη μας... Το «Αληθώς, δηλαδή, Ανέστη» με όλο του το μέγα θεολογικό βάθος όπως το δώσαμε παραπάνω. Πόσο επιφανειακά, αλήθεια, αποδεχόμαστε την Ανάσταση τού Χριστού. Είναι, ίσως, μόνο μια απλή και πρόσκαιρη συναισθηματική φόρτιση, μια πρόσκαιρη αίσθηση χαράς; Τραγική απόδειξη ότι σε μιαν εβδομάδα το πολύ μετά την Ανάσταση, όλα παίρνουν τον κανονικό τους και πάλι ρυθμό και το «Αληθώς Ανέστη» παραμερίζεται, ξεχνιέται, εξανεμίζεται οριστικά μέχρι και το άλλο Πάσχα, του επόμενου χρόνου.
Δεν έχουμε καταλάβει ακόμα ότι ο «κανονικός ρυθμός ζωής» σε όλη τη διάρκεια τού χρόνου είναι μόνον ο αναστάσιμος. Δεν έχουμε νιώσει ότι τίποτε πριν από την Ανάσταση δεν ήταν «φυσιολογικό» και ότι μόνο τώρα, μετά την Ανάσταση τού Χριστού, όλα αποκαταστάθηκαν, όλα αγιάστηκαν και έχουμε, πλέον, μπροστά μας ανοικτό τον δρόμο τής αθανασίας και της θέωσης.
«Αληθώς», ναι «αληθώς», αδελφοί μου, ο Χριστός Αναστήθηκε! Και όλοι μας τώρα μπορούμε να αναστηθούμε και να συνοδοιπορήσουμε μαζί με Εκείνον και με τους μαθητές Του προς τους Εμμαούς. Η Ανάσταση είναι, πλέον, γεγονός καθημερινό. Αυτό πρέπει να το πιστέψουμε, να το καταλάβουμε, να το βιώσουμε, να το νιώσουμε. Τότε μόνο η ζωή μας, η ύπαρξή μας θα καταστεί μια διαρκής επιβεβαίωση τής Ανάστασης τού Χριστού. Τότε μόνο, η καρδιά μας- και όχι  μόνο τα χείλη μας- θα λέει το «Αληθώς Ανέστη» και η ζωή μας ολόκληρη θα ευωδιάζει φως Χριστού και Ανάσταση  

                                               ΧΡΙΣΤΟΣ  ΑΝΕΣΤΗ

                                   ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΑ