Αντώνη Ζαχαράκη * Μυροβόλια (Δέκα μουσικές συνθέσεις από τον Αντώνη Ζαχαράκη)




Αντώνη Ζαχαράκη

Μυροβόλια
(Δέκα μουσικές συνθέσεις από τον Αντώνη Ζαχαράκη)


                ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Ένας νέος ψηφιακός δίσκος κυκλοφόρησε πρόσφατα με τη σφραγίδα τού ρεθεμνιώτη καλλιτέχνη και δημιουργού Αντώνη Ζαχαράκη, γνωστού και από πολλές άλλες μουσικές συνεργασίες, συμμετοχές και δισκογραφικές δουλειές, όπως Η Πεντάμορφη και το Τέρας, Θαυμαστή Μπαλωματού, Μύθοι τού Αισώπου, Βασίλισσα τού Χιονιού, Σούσα, Προφητεία, Χρόνος κ.λπ.).
Το όνομα τής νέας δισκογραφικής δουλειάς τού Αντώνη Ζαχαράκη  είναι «Μυροβόλια», μια λέξη πρωτότυπη και εντελώς αμάρτυρη, μπορώ να βεβαιώσω, στα ελληνικά λεξικά, απόλυτα, όμως, κατανοητή και γεμάτη πανέμορφες μυρωδιές, ένα εκπληκτικό μπουκέτο με δεκάδα όλη ευωδιαστών αρωματικών φυτών που πλούσια με τα αρώματά τους ομορφαίνουν και πλουταίνουν τις ελληνικές εξοχές ή τις αυλές των σπιτιών μας: Θυμάρι, Μοσχοκάρυδο, Βασιλικός, Δίκταμος, Κανέλα, Γλυκάνισο, Δεντρολίβανο, Μπαλσάμικο, Μέντα και Μπαχάρι…Για τις ασυνήθιστες και γι’ αυτό, ακριβώς, υπέροχες ονομασίες θα εξηγήσει ο δημιουργός τους Αντώνης Ζαχαράκης: «Μη με ρωτήσετε γιατί τα ονόμασα έτσι.  ειλικρινά δεν ξέρω». Και συνεχίζει: «ονόμασα ασυναίσθητα το πρώτο «Δεντρολίβανο», το δεύτερο «Μοσχοκάρυδο», το τρίτο «Γλυκάνισο», και μετά όλα πήραν το δρόμο τους και το όνομά τους. Και πραγματικά, μπορώ να βεβαιώσω κι εγώ ότι έτσι γίνεται συνήθως, που η εσωτερικότητα τής καλλιτεχνικής δημιουργίας αυθόρμητα αντανακλάται προς τα έξω με την ονομασία τού έργου, προδιαθέτοντας με ανάλογα συναισθήματα τον ακροατή. Και ο μουσικοσυνθέτης θα συνεχίσει στην εξομολόγησή του: «Διάφορες μελωδίες που στριφογύριζαν μέσα στο κεφάλι μου πήραν τη θέση τους πρώτα στο χαρτί και μετά ακολούθησαν οι ηχογραφήσεις για πολύ καιρό! Το μόνο που ήθελα είναι τον πρώτο ρόλο να τον έχουν στη δουλειά μου αυτήν η λύρα και το λαούτο. Χώρεσα και τρία επιπλέον κομμάτια, δύο (ο Βασιλικός και η Μέντα) από ένα θεατρικό (Το αμάρτημα τής μητρός μου) και άλλο ένα (Το Μπαxάρι) γραμμένο για μιαν έκθεση φωτογραφίας (The dark side of Rethymno)».
Στις συγκεκριμένες μουσικές εκτελέσεις, στον γενναιόδωρα ευωδιαστό αυτόν χώρο, ο ήχος διαχέεται και αμβλύνεται τόσο όμορφα, ώστε κανένα από τα όργανα να μην μπορεί να αποδώσει με αιχμηρότητα και ένταση τις φράσεις τής μελωδίας, ώστε η μουσική να αποκτά περίγραμμα και τα εκτελούμενα έργα νόημα και ζωή. Η «διαμόρφωση» που επέφεραν οι εκτελεστές πάνω στα πρότυπα μοτίβα τής μουσικής έγκειται, κυρίως, στη διαφοροποίηση που δημιουργείται στις ηχοχρωματικές σχέσεις, λόγω των οργάνων που χρησιμοποιούνται- λαϊκά βέβαια όλα τους- ώστε το γενικό αποτέλεσμα να είναι απεριόριστα εντυπωσιακό κι εξαιρετικά θελκτικό κι ενδιαφέρον. Με τη μουσική του στον παρουσιαζόμενο ψηφιακό δίσκο ο Αντώνης Ζαχαράκης φαίνεται να αγαπά και να διαχειρίζεται με εντυπωσιακή ικανότητα τα καλά ακούσματα τού πενταγράμμου, προκειμένου να επιτύχει και εκφράσει συγκεκριμένους συναισθηματικούς και επικοινωνιακούς στόχους, πράγμα που το επιτυγχάνει με εξαιρετική επιτυχία και ακρίβεια.
Στη νέα αυτή ψηφιακή δουλειά τού Α. Ζαχαράκη συμμετέχουν και συνεργάζονται οι Ρεθεμνιώτες μουσικοί: Κώστας Βερδινάκης, Μανώλης Σπυριδάκης και Ευτύχης Κωστάκης. Λαούτο έπαιξαν οι Γιάννης Σισσάκης, Δημήτρης Σπυριδάκης, Νεκτάριος Κωστάκης, Τιμολέων Σαββάκης, Ηλίας Κατσαβίδης και Βασίλης Παπαδάκης, ενώ όλα τα πνευστά (φλογέρα, κλαρίνο, μαντούρες, ντουντούκ, βουλγαρική kaba gaida) τα έπαιξε ο Βαγγέλης Παπαδάκης. Δίπλα στον Αντώνη Ζαχαράκη, συνοδοιπόροι για χρόνια στις “Φωνές του Νότου” (και όχι μόνο), ο Μιχάλης Νικηφόρος στη λύρα, και ο Αργύρης Έξαρχος στις κιθάρες και στο digital master της δουλειάς.
Η όλη επιλογή τού «δεκαλογικού» μουσικού ρεπερτορίου κρίνεται ιδιαίτερα ενθαρρυντική και ευπρόσδεκτη. Όλοι τους- συνθέτης και μουσικοί- είχαν την ευκαιρία στο c.d. αυτό να αποτυπώσουν το πλήρες καλλιτεχνικό διαμέτρημά τους, χαρίζοντας μιαν ερμηνεία λαμπερή, ανάλαφρη, φωτεινή, με εντυπωσιακή ευκρίνεια και καθαρότητα, ώστε να τους ανήκει, όλων, ένα μεγάλο Μπράβο!!
(Οι ενδιαφερόμενοι να αποκτήσουν τη νέα δισκογραφική δουλειά του Αντώνη Ζαχαράκη μπορούν να βρουν το cd στο MUSIC MARKET, Γερακάρη, 3).                                             

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥΟ * Άγιος Λουκάς Κριμαίας και ο Αλβέρτος Σβάιτσερ Παράθεση δύο μεγάλων




ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
χειρουργός

Ο Άγιος Λουκάς Κριμαίας και ο Αλβέρτος Σβάιτσερ
                       Παράθεση δύο μεγάλων

      [Εκδόσεις ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, Ναύπλιο 2016, σχ. 8ο (24 Χ 17), σελ. 304]

      ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

            www.ret-anadromes.blogspot.com

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παράθεση και, στη συνέχεια, και αντιπαράθεση και συγκριτική εξέταση τού βίου και της δράσης δύο μεγάλων μορφών τής ανθρωπότητας γνώρισε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. Δυο μορφών που σημάδεψαν με το έργο και την προσωπικότητά τους τη ρωσική Ορθοδοξία, ο πρώτος - και με την πανελλήνια, στη συνέχεια, εκστρατεία τού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αργολίδος κ. Νεκταρίου (Αντωνοπούλου) και την ελληνική (Ορθοδοξία)- τον δυτικό πολιτισμό ο δεύτερος.
 Ο λόγος για το νέο βιβλίο των εκδόσεων «Επιστροφή» τής Ι. Μητροπόλεως Αργολίδος, που κυκλοφόρησε πρόσφατα με τίτλο: «Ο Άγιος Λουκάς Κριμαίας και ο Αλβέρτος Σβάιτσερ» και υπότιτλο: «Παράθεση δύο Μεγάλων». Συγγραφέας του ο θέσει αρμόδιος, για μια τέτοια συγκριτική παράθεση και μελέτη δύο μεγάλων πνευματικών αναστημάτων και ιατρών, κ. Γιώργος Κ. Παπαγεωργίου, γιατρός και ο ίδιος, μετεκπαιδευμένος στη χειρουργική των ενδοκρινών αδένων στην Αγγλία και τη Γαλλία, για χρόνια επιμελητής στον «Ευαγγελισμό», Διδάκτωρ Ιατρικής και Ομότιμος Καθηγητής τής Χειρουργικής.
Η παράθεση και των δύο μεγάλων και στο τέλος τού βιβλίου και η συγκριτική, επίσης, θεώρηση και αντιπαράθεση αυτών είναι πλήρης και εξονυχιστική. Έτσι, όσον αφορά στον πρώτο βιογραφούμενο- αντίστροφα προς τη σειρά τού τίτλου τού βιβλίου και προς εξίσωση και δικαιοσύνη- τον μεγάλο ανθρωπιστή Αλβέρτο Σβάιτσερ (1875- 1965) στο βιβλίο εμφατικά υπογραμμίζεται η προτεραιότητα που ο άνδρας έδωσε στη ζωή του, την ανακούφιση, δηλαδή, της δυστυχίας και εξαθλίωσης των εμπερίστατων συνανθρώπων του στην Αφρική εν μέσω μυρίων δυσκολιών που είχε να αντιμετωπίσει. τις τροπικές ασθένειες και όχι μόνον (ασθένεια τού ύπνου, λέπρα, ελονοσία, φαγαιδενικά έλκη) και, ακόμα, τα ταμπού, τη μαγεία, την αμάθεια και τις δεισιδαιμονίες που κυριολεκτικά μάστιζαν τους Αφρικανούς.
Ο Σβάιτσερ, είναι γεγονός, εγκατέλειψε μια καριέρα ολκής στην Ευρώπη ως διδάκτωρ φιλοσοφίας (1899) και Υφηγητής τής Θεολογίας (1900) στο Πανεπιστήμιο τού Στρασβούργου,

ιεροκήρυκας στον ναό τού αγίου Νικολάου, διδάκτωρ τής ιατρικής (1913) και μοναδικός ερμηνευτής τού Bach στο εκκλησιαστικό όργανο και πήγε στο Λαμπαρενέ τής Αφρικής (Γκαμπόν), όπου ίδρυσε μια νέα Βασιλειάδα, δημιουργώντας νοσοκομεία, αντιλεπρικό σταθμό, μαιευτήριο, κλινική ψυχικών νοσημάτων, ξενώνες, εστιατόρια, όπου πραγματοποιούσε εκατοντάδες εγχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, κάθε χρόνο, ενώ δεκάδες ιθαγενείς Αφρικανοί έμπαιναν στη λίστα αναμονής, για να εγχειριστούν και αυτοί με τη σειρά τους. Σε αυτό το θαυμαστό έργο τού μεγάλου ανθρωπιστή συμπαρίστανται, ψυχή τε και σώματι, όλοι οι δικοί του (!), η κόρη του Ρένα (Rhena= κόρη τού Ρήνου) και κυρίως η γυναίκα του, Ελένη, που, παρότι φυματική για πολλά έτη τής ζωής της, όμως αφιερώθηκε στο έργο τού συζύγου της και με πίστη και αυταπάρνηση ακολουθούσε αυτόν, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός εθελοντών γιατρών όλων των εθνικοτήτων (των οποίων ο συγγραφέας παραθέτει λεπτομερή κατάλογο στο τέλος τής βιογραφίας), νοσηλευτών και λοιπών βοηθών τής Ιεραποστολής.
Η προσφορά του καταγράφεται από τον Συγγραφέα πλήρως και στην καθημερινότητά της ως απόλυτος σεβασμός τού ανθρώπου και της ζωής. Οι ιδιοτροπίες των Αφρικανών, οι  δυσκολίες που είχε στην αντιμετώπιση των ποικίλων οικονομικών, κλιματικών και άλλων δυσκολιών, αλλά και οι επικρίσεις και κατηγορίες που ο μεγάλος άνδρας δέχτηκε στη ζωή του και μάλιστα από τον μεγάλο τής ψυχανάλυσης, τον Jung, του οποίου η ψυχαναλυτική θεωρία θεωρείται, απ’ ό,τι θυμάμαι, ως η πνευματικότερη όλων (Freud, Adler κ.λπ.). Παρόλα αυτά, ο Jung άσκησε στον Σβάιτσερ μια τέτοια σκληρή κριτική, με εξαιρετική, είναι αλήθεια, ψυχολογική δόμηση, που, όμως, προσωπικά, την θεωρούμε τόσο άδικη για το τεράστιο έργο τού Σβάιτσερ. Τον χαρακτηρίζει ρατσιστή και εγωιστή, μέχρι και παρανοϊκό (!), ματαιόδοξο και αλαζονικό, που αποκρύπτει το «τάλαντο», επιζητώντας με την «φυγή» του στην Αφρική και την εγκατάλειψη των αληθινών προβλημάτων τής Ευρώπης να γίνει αυτός (δηλαδή ο Σβάϊτσερ), ο Σωτήρας και λυτρωτής των ιθαγενών τής Αφρικής, αντικαθιστώντας τον πραγματικό Λυτρωτή, Κύριο Ημών Ιησού Χριστό. Και μπορεί, βέβαια, η διδασκαλία τού ριζοσπάστη αυτού διαμαρτυρόμενου θεολόγου να περιείχε «ουκ ολίγα» τρωτά σημεία, έναντι τής χριστιανικής περί τον Ιησού Χριστό διδασκαλίας, όμως η αποφασιστικότητα τού άνδρα και η προσφορά και αφοσίωσή του στο έργο τής διακονίας και Ιεραποστολής δεν επιδέχεται επικρίσεις και κάτι τέτοιο μόνο άδικο και μεμψίμοιρο θα μπορούσε, για μας, να χαρακτηριστεί, σύμφωνα προς το τού Αισώπου προς τον εγωιστή αθλητή: «ατο γρ κα όδος κα πήδημα» (ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα)! Το έργο τού Σβάιτσερ στους ιθαγενείς τής Αφρικής είναι τόσο μεγάλο και σημαντικό που δεν επιδέχεται έτσι εύκολα αρνητικές κρίσεις και επικρίσεις, γνώρισε, δε, όπως είναι γνωστό, την παγκόσμια αναγνώριση και αποδοχή, με την ανακήρυξή του σε επίτιμο διδάκτορα πλείστων πανεπιστημίων τής Ευρώπης (Οξφόρδης, Εδιμβούργου, Ζυρίχης, Αγίου Ανδρέα) και μέλους τής Ακαδημίας Κοινωνικών και Ηθικών Επιστημών και, βέβαια, με την απονομή σε αυτόν τού βραβείου Γκαίτε και τής υψίστης διάκρισης στον Δυτικό κόσμο, του βραβείου Νόμπελ (1953).
Εξάλλου, δεν είναι καθόλου ασήμαντη (όσον αφορά στις κατηγορίες κυρίως τού Jung) και η προσφορά τού Σβάιτσερ- πέραν των πτωχών φίλων του τής Αφρικής- και στον Δυτικό κόσμο και την Ευρώπη με τις συνεχείς διαλέξεις και συναυλίες που έδινε, κατά καιρούς, στην Ελβετία, Σουηδία, Μεγάλη Βρετανία, Ολλανδία, Εδιμβούργο, Παρίσι, Δανία, Σκωτία, Αμερική. Με δεκατέσσερα ταξίδια ανάμεσα Ευρώπης και Αφρικής (Λαμπαρενέ), ο Σβάιτσερ κυριολεκτικά μοιράστηκε την Ευρώπη με την Αφρική, διαθέτοντας όλες του τις δυνάμεις στην υπηρεσία τής ανθρωπότητας, με έμφαση, βέβαια, πάντοτε, το τιτάνιο έργο του στην Αφρική, που κυρίως και τον ανέδειξε.
Στο δεύτερο Μέρος τού βιβλίου παρατίθεται ο βίος τού άλλου μεγάλου, του αγίου Λουκά τής Κριμαίας, του και επισκόπου Συμφερουπόλεως, κατά κόσμον Βαλεντίνου Βόινο – Γιασενέτσκι (1877- 1961), μιας άλλης συγκλονιστικής προσωπικότητας, που έζησε στην Αυτοκρατορική Ρωσία, που μετά το έτος 1917 έγινε Σοβιετική Ένωση. Πρωτοπόρος γιατρός, όπως και ο Σβάιτσερ, ασχολήθηκε με πάθος με την επιστήμη του, διακριθείς στις εγχειρητικές τεχνικές, στις πρωτοποριακές για την εποχή του εγχειρήσεις, με εφαρμογή τοπικής αναισθησίας, φθάνοντας στη επίζηλο θέση τού καθηγητή τής Ανατομίας στην Ιατρική Σχολή τής Τασκένδης. Γρήγορα και ο άγιος Λουκάς, όπως και ο Σβάιτσερ, προτίμησε να εγκαταλείψει την ακαδημαϊκή του καριέρα και να αφοσιωθεί στην υπηρεσία των φτωχών και δυστυχισμένων κατοίκων τής αχανούς ρωσικής αυτοκρατορίας.
Μετά τον Οκτώβριο τού 1917 (Οκτωβριανή Επανάσταση) συλλαμβάνεται και αντιμετωπίζεται με εχθρότητα, χλευασμό και ταπείνωση. Το 1921 χειροτονείται ιερέας και το 1923 επίσκοπος τής Ορθόδοξης ρωσικής Εκκλησίας, αφού, εν τω μεταξύ, η γυναίκα του, η Άννα, έχει, από το 1919, αποθάνει, σε ηλικία μόλις 38 ετών, από φυματίωση. Ο ίδιος εξακολουθεί- εν μέσω μυρίων δυσκολιών, βασανιστηρίων και δοκιμασιών από το καθεστώς- να διαπρέπει  στη χειρουργική και την έρευνα, συγγράφοντας πλήθος επιστημονικών διατριβών (μερικές από τις οποίες θεωρούνται χρήσιμες ακόμα και σήμερα στην ιατρική επιστήμη) και προσφέροντας αφιλοκερδώς τις ιατρικές και θρησκευτικές υπηρεσίες του στον απλό και κακουχούμενο ρωσικό λαό. Επινοεί τις επιβραδυσμένες εκτομές των αρθρικών τμημάτων και σώζει πολλούς στρατιώτες και ολοκληρώνει το περίφημο βιβλίο του για τις πυώδεις φλεγμονές. Η Κεντρική Επιτροπή των τοπικών Σοβιέτ θα τού απονείμει παράσημο «για την ηρωική εργασία του στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο» (1945), ενώ το 1946 του απονέμεται, επισήμως, και η μεγαλύτερη, τότε, διάκριση στον Ανατολικό κόσμο, το βραβείο Στάλιν πρώτου βαθμού, για το ιατρικό του έργο, παρότι ήταν αντικαθεστωτικός.
 Παρόλες αυτές τις υψηλές διακρίσεις για τις πολύτιμες υπηρεσίες του στον λαό και την ιατρική, ο άγιος Λουκάς
Από την Κηδεία του το έτος 1961
εξορίζεται και πάλι από το σοβιετικό καθεστώς στη Σιβηρία, για έξι χρόνια συνολικά (1940 και 1947), όπου ζει μέσα σε άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες, με αποτέλεσμα να κλονιστεί η υγεία του και, στο τέλος,
Ο Τάφος του
και να υποκύψει στο μοιραίο στην επισκοπική επαρχία του, τη Συμφερούπολη.
 Το βιβλίο κοσμείται από πλήθος φωτογραφιών τής ζωής των προσώπων και  των τόπων που αναφέρονται στο βιβλίο.
 Ο κ. Γιώργος Κ. Παπαγεωργίου είναι άξιος τού «δικαίου επαίνου» αλλά και της αγάπης όλων μας γι’ αυτό το πόνημά του, που αποτελεί, τωόντι, περισπούδαστη και κεφαλαιώδους σημασίας μελέτη για δυο μεγάλους τής εποχής μας, που περιφρόνησαν την εγκόσμια καριέρα για την υπηρεσία τού Θεού και των συνανθρώπων τους. Ο πρώτος, ο Αλβέρτος Σβάιτσερ, εκτέθηκε στους κινδύνους και τις αρρώστιες και τη σκληρή ζωή και δουλειά των τροπικών χωρών, ο δεύτερος, ο άγιος Λουκάς Συμφερουπόλεως, στην παγωνιά τής Σιβηρίας και τις ατέλειωτες εξορίες και φυλακίσεις τού ολοκληρωτικού αθεϊστικού καθεστώτος. Και οι δύο άσκησαν την ιατρική χωρίς καμιά απολαβή, είτε με σύγχρονα μέσα, όταν αυτό ήταν εφικτό, είτε με στοιχειώδη και τελείως πρωτόγονα, όταν η ανάγκη το απαιτούσε. Ο κ. Παπαγεωργίου στη συγγραφή του αυτήν προχώρησε, γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι ο άνθρωπος σε κάθε περίοδο τής ιστορικής του πορείας είναι φως και γι’ αυτό πρέπει να μεταγγίζει αυτό το φως, να φωτίζει και να φωτίζεται και να διδάσκει ορθά τους μεταγενεστέρους.
 

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως και Κριμαίας * Ρ Η Μ Α Τ Α Ζ Ω Η Σ Α Ι Ω Ν Ι Ο Υ




 Αγίου Λουκά
 Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως και Κριμαίας

Ρ Η Μ Α Τ Α  Ζ Ω Η Σ  Α Ι Ω Ν Ι Ο Υ
Επιμέλεια: Μητρ. Αργολίδος Νεκτάριος
Μετάφραση: Μοναχή Ιερωνύμη

                                                          ΤΟΜΟΣ  Α΄

[Εκδόσεις ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, Ναύπλιο 2016, σχ. 8ο (21 Χ 14), σελ. 293]


          ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ


Ο Μητροπολίτης Αργολίδος κ. Νεκτάριος (Αντωνόπουλος), πέραν των λοιπών αρετών και χαρισμάτων του, είναι και ένας πολυγραφότατος συγγραφέας τριών, τουλάχιστον, δεκάδων βιβλίων. Είναι αυτός που με τα βιβλία του ανέδειξε και έκανε γνωστό ανά το πανελλήνιο τον σύγχρονο Ρώσο άγιο, Λουκά, Αρχιεπίσκοπο Συμφερουπόλεως και Κριμαίας και Καθηγητή τής ανατομίας και χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο τής Τασκένδης. Από το πλήθος των προαναφερθέντων βιβλίων τού Σεβασμιωτάτου, ένδεκα αναφέρονται στον εν λόγω θαυματουργό Άγιο και κυκλοφορούν, εκτός από την ελληνική, και στη Γαλλική, Ρουμανική και Αλβανική γλώσσα. Γνωστή, ειδικά, επί του προκειμένου, είναι η «Συνοδοιπορία με τον Άγιο Λουκά» (τόμοι 3), στην οποία ο Μητροπολίτης Αργολίδος ακολουθεί τα βήματα τού Αγίου και με τον οικείο και γλαφυρό του λόγο μάς παρουσιάζει λεπτομερώς τα μέρη όπου έζησε, τους τόπους τής εξορίας και δοκιμασίας του, αλλά και τους ανθρώπους που τον γνώρισαν και έζησαν κοντά του. Από την άλλη, είναι πανελλήνια γνωστή η αυτοβιογραφία τού Αγίου υπό τον τίτλο: «Αγάπησα το μαρτύριο» (η Ρωσία στα χρόνια τής επανάστασης), στην οποία μιλεί και αυτοβιογραφείται ο ίδιος ο άγιος Λουκάς, ο διάσημος χειρουργός αλλά και κατάδικος και μάρτυς τού σοβιετικού καθεστώτος.
Η αγάπη του αυτή προς τον άγιο Λουκά είναι που τον ώθησε να πραγματοποιήσει δεκάδες, μέχρι σήμερα, ταξίδια στην Ρωσία και ομιλίες και να συνεχίζει επιτυχώς το εκδοτικό του έργο, περί τον εν λόγω σύγχρονο Άγιο, που είναι, πραγματικά, ανεξάντλητος. Έτσι, πριν ένα, μόλις, μήνα (Απρίλιος 2016), από τις εκδόσεις «Επιστροφή», της Ι. Μητροπόλεως Αργολίδος, εκδόθηκε, με την προσωπική επιμέλειά του, ένας νέος τόμος, που περιέχει τριάντα πέντε (35) ομιλίες (κηρύγματα) τού αγίου Λουκά, που εκφωνήθηκαν όλα στο Ταμπώφ τής Ρωσίας, κατά τα έτη 1944-1946, όπου το αθεϊστικό κράτος τού καιρού εκείνου τον απέστειλε ως αρχίατρο και, ένεκα τούτου, αναγκάσθηκε και η ρωσική Εκκλησία να τον μεταθέσει εκεί, στην Αρχιεπισκοπή τού Ταμπώφ, όπου ο Άγιος μέσα από έναν τιτάνιο αγώνα κατάφερε να ξαναζωντανέψει την εκκλησιαστική ζωή και χριστιανική μαρτυρία τού τόπου.
Ήταν πολύ χαρακτηριστικό το πρώτο κήρυγμά του από τη νέα αυτήν θέση του, στον κατεστραμμένο ναό τής Αγίας Σκέπης: «Δέκα πέντε χρόνια, έλεγε, το στόμα μου ήταν κλειστό. Τώρα μπορώ να ξαναμιλήσω και να κηρύξω τον λόγο τού Θεού. Δεχθείτε αυτούς τους λόγους παρηγορίας φτωχοί και πονεμένοι αδελφοί μου. Είσαστε πονεμένοι, γιατί σας λείπει ο λόγος τού Θεού, οι εκκλησίες μας είναι γκρεμισμένες, σκεπασμένες με στάχτη και ερείπια. Όμως, εσείς που βρίσκεστε σε αυτόν τον χώρο, είστε ευτυχείς, γιατί έχετε έναν μικρό ναό που λειτουργεί. Είναι μισογκρεμισμένος και σκοτεινός, αλλά στις καρδιές σας υπάρχει το φως τού Χριστού. Χρειάζεται να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να τον ξαναφτιάξουμε, να τον αγιογραφήσουμε, να τον ανακαινίσουμε και η πίστη μας θα λάμψει και πάλι με νέα φλόγα…».
          Από τα λίγα αυτά λόγια τού πρώτου κηρύγματος τού αγίου Λουκά φαίνονται σαφώς οι πλούσιες αρετές τού κηρυγματικού λόγου του, η απλότητά του, ο αυθορμητισμός και η ειλικρίνεια, η θερμουργός πίστη του στον Θεό και ο ρεαλισμός με τον οποίο επιγράφει την γύρω του επικρατούσα ζοφερή πραγματικότητα. Και, πραγματικά, ο άγιος Λουκάς κατηχούσε επιμελώς και στερρώς στήριζε το ποίμνιο τού Χριστού από την αθεϊστική προπαγάνδα, που σαν λοιμική αρρώστια είχε επιπέσει στην αχανή αυτήν χώρα. Τα λόγια τού αποστόλου Παύλου «ου γαρ απέσταλκέ με ο Χριστός βαπτίζειν, αλλά ευαγγελίζεσθαι» ηχούσαν μόνιμα στην καρδιά του.
Όμως, δυο χρόνια μετά τη χειροτονία του σε επίσκοπο Τασκένδης και Τουρκεστάν, το άθεο καθεστώς άρχισε να σκληραίνει τη στάση του. Ο Άγιος σύντομα βρέθηκε στην εξορία, όπου και πάλι, παρά τις αντίξοες συνθήκες, δεν έπαυσε να κηρύττει τον λόγο τού Θεού. Το 1929- όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Μητροπολίτης Αργολίδος κ. Νεκτάριος στον περιεκτικό Πρόλογό του στο παρουσιαζόμενο βιβλίο, προσδιορίζοντας επακριβώς το ιστορικό πλαίσιο τής περιόδου εκείνης - η Εκκλησία στην Ρωσία βρέθηκε στη δίνη ενός απροκάλυπτου διωγμού. Με το διάταγμα τής 8ης Απριλίου 1928 το καθεστώς επεδίωκε ουσιαστικά τη διάλυση τής Εκκλησίας. Ακολούθησε μια τέτοια μανία, που ανάλογή της δεν συναντά κανείς εύκολα στην ιστορία τής ανθρωπότητας . συλλήψεις κληρικών, κλείσιμο μοναστηριών, καταστροφές ναών, λεηλασία εκκλησιαστικών σκευών κ.λπ. Όπως ήταν επόμενο και το κήρυγμα απαγορεύθηκε παντελώς. Με όλα αυτά πίστευε κανείς ότι ήταν θέμα χρόνου η εξαφάνιση τής Εκκλησίας. Αποκορύφωμα τού διωγμού υπήρξε η τριετία 1936- 39, όταν εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα στρατόπεδα τού γκουλάγκ και στους τόπους των εκτελέσεων. Ο άγιος Λουκάς για τρίτη φορά οδηγείται στην εξορία και τη φυλακή. Θα ακολουθήσουν τα δεινά τού Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Σοβιετική Ένωση θα βρεθεί σε δεινή θέση και ο Στάλιν, τότε μόνο, θα αναγκαστεί να υποχωρήσει, βλέποντας πόσο η Εκκλησία τού ήταν «χρήσιμη». Ήταν μια υπολογίσιμη δύναμη, η μόνη που μπορούσε, τη δύσκολη αυτήν στιγμή, να στηρίξει τον λαό, ο οποίος βρισκόταν σε πλήρη απόγνωση. Γι’ αυτό και έδωσε μιαν ανάσα ελευθερίας. Οι κρατούμενοι κληρικοί απελευθερώθηκαν, εκκλησίες άνοιξαν, οι άνθρωποι μπορούσαν τώρα να λατρεύουν τον Θεό και να ακούνε τον λόγο Του. Έτσι επανήλθε στο κηρυγματικό του έργο ο άγιος Λουκάς,
           Στα τριάντα οχτώ χρόνια τής ιεροσύνης και αρχιεροσύνης του ο άγιος Λουκάς έκανε 1250 κηρύγματα, τα οποία θα ήταν, ασφαλώς, πολύ περισσότερα, αν δεν υπήρχαν οι διώξεις και οι εξορίες. Από αυτά τα 750 καταγράφηκαν και αποτέλεσαν δώδεκα δακτυλογραφημένους τόμους (περίπου 4500 σελίδες). Η Θεολογική Ακαδημία τής Μόσχας χαρακτήρισε αυτή τη συλλογή κηρυγμάτων «εξαιρετικό φαινόμενο στη σύγχρονη εκκλησιαστική ζωή και θεολογία» και εξέλεξε τον συγγραφέα τους επίτιμο μέλος τής Ακαδημίας. Ο δε πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Βέτελεβ, καθηγητής τής Ομιλητικής- Ρητορικής, θεωρούσε τα κηρύγματα αυτά «θησαυρούς ερμηνείας τής Αγίας Γραφής».
          Ο παρουσιαζόμενος με το σημείωμά μας αυτό τόμος είναι ο πρώτος και εκδόθηκε- όπως έχουμε, ήδη, επισημάνει με την Επιμέλεια τού εκλεκτού φίλου Μητροπολίτη Αργολίδος κ. Νεκταρίου,  υπό τον τίτλο: «Ρήματα Ζωής Αιωνίου» και σε Μετάφραση τής μοναχής Ιερωνύμης, του Ι. Ησυχαστηρίου Παναγίας Βρυούλων, που μετέφρασε το έργο με πολλή αγάπη, τιμή και σεβασμό προς τον Άγιο. Πρόθεση Επιμελητή και Μεταφράστριας είναι να κυκλοφορήσουν σύντομα και οι επόμενοι τόμοι με τα υπόλοιπα κηρύγματα του Αγίου. Η εικονογράφηση τού βιβλίου πολύ ενδιαφέρουσα προέρχεται από σπάνιο φωτογραφικό υλικό που περιέχεται στο πλουσιότατο Αρχείο τού Σεβασμιωτάτου.        
Για άλλη μια φορά συγχαίρουμε και θερμά ευχαριστούμε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αργολίδος και εκλεκτό φίλο κ. Νεκτάριο και την Μεταφράστρια μοναχή Ιερωνύμη και τους ευχόμαστε να έχουν δύναμη, για να συνεχίζουν τη γόνιμη και δημιουργική παρουσία τους στον χώρο τής Εκκλησίας.
            

Η Δημοτική Φιλαρμονική τού Ρεθύμνου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Σ ύ ν τ ο μ η ι σ τ ο ρ ι κ ή Α ν α δ ρ ο μ ή)




Η Δημοτική Φιλαρμονική τού Ρεθύμνου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

(Σ ύ ν τ ο μ η  ι σ τ ο ρ ι κ ή  Α ν α δ ρ ο μ ή) 

      ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ


        Το Ρέθυμνο, ασφαλώς, θα πρέπει να νιώθει ιδιαίτερα περήφανο για τη Φιλαρμονική του, ένα κορυφαίο μουσικό σύνολο, απαρτιζόμενο από Ρεθεμνιώτες μουσικούς- τους δασκάλους και τους μαθητές τους- που κοσμεί τον τόπο και δίδει στα παιδιά μας τη δυνατότητα να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στον χώρο τής Μουσικής. Η Δημοτική μας Φιλαρμονική, δεμένη γερά με την ιστορία αυτού τού τόπου, έρχεται να συνδράμει αποφασιστικά στη μουσική Παιδεία των νέων τής πόλης μας, της πόλης των Τεχνών και των Γραμμάτων και να γνωρίσει καινούριες περιόδους μουσικής άνθισης, αυτάρκειας, ιστορικής συνέχειας και καταξίωσης. 


         Γιατί πρέπει να τονιστεί, στο σημείο αυτό, ότι η Φιλαρμονική μας δεν είναι κάτι το ριζικά νέο, αλλά η ευτυχής κατάληξη μιας ιδιαίτερα ευγενικής και επίπονης προσπάθειας πολλών δεκαετηρίδων από διάφορους φιλόμουσους Ρεθυμνιώτες, που, με τη φλόγα και το πάθος τους για τη μουσική παιδεία τού τόπου αυτού, έδωσαν τη σημερινή μουσική πραγματικότητα, που το Ρέθυμνο την έχει ανάγκη και πρέπει να συνεχιστεί. Να συνεχιστεί στη μνήμη των μελών τού περίφημου Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Ρεθύμνου- του σπουδαιότερου σωματείου που υπήρξε ποτέ στην πόλη μας- και του εκ των μελών του Μανόλη Νικ. Γοβατζιδάκη, λαμπρού και φιλόμουσου Ρεθυμνιώτη, καταρτισμένου και του ίδιου μουσικά, που, με ενέργειές του, στα 1901, συγκροτήθηκε η πρώτη Φιλαρμονική τού Ρεθύμνου, αποτελούμενη από είκοσι όργανα, και με πρώτο μουσικοδιδάσκαλο τον Βασίλη Κουτσό από τον Πειραιά, ενώ στις μέρες μας (από το 1983 και εξής) διακρίθηκαν και οι Κώστας Αποστολάκης, Ανδρέας Πλαΐτης και Μπάμπης Πραματευτάκης, διευθυντής τής Δημοτικής Συμφωνικής Ορχήστρας.

        Με την ιστορία, περαιτέρω, της Φιλαρμονικής τού Δήμου μας συνδέονται άρρηκτα, διά πολλαπλών δράσεων, και οι μουσικοί- αρσχιμουσικοί: Νίκος Γκίνος (1945), Άκης Σμυρναίος (1952), Νίκος Μαμαγκάκης, Νίκος Περπυράκης και Αχιλλέας Τσομπανάκης. Ανεξίτηλη, επίσης, παραμένει και η σφραγίδα τού αείμνηστου αντιδημάρχου Θοδωρή Αραμπατζόγλου.

        Η Δημοτική μας Φιλαρμονική είναι η γνωστή μεγάλη ρεθεμνιώτικη οικογένεια, που τα τελευταία χρόνια έχει μεγαλώσει σε μαθητικό δυναμικό τόσο, όσο ποτέ άλλοτε. Πρόκειται για ένα μεγάλο σχολείο μουσικής παιδείας και αγωγής στο Ρέθυμνο, που ντύνει την πόλη μας με όμορφες πινελιές μουσικής κουλτούρας και πολιτισμού. Η Δημοτική Φιλαρμονική τού Ρεθύμνου καθίσταται ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τής πόλης μας, που καλείται να εκφράσει όλα τα συναισθήματα και τις χαρές της σε κάθε στιγμή του βίου της, χαρούμενη, θλιβερή ή δοξαστική. Τραγουδά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, τις Εθνικές Επετείους και τις άλλες μεγάλες στιγμές, τον Επιτάφιο θρήνο και την Ανάσταση, αλλά και κάθε άλλη απροσδιόριστη στιγμή που η πόλη θέλει να εκφράσει τη χαρά και την ευδαιμονία της ή να πλαισιώσει και επενδύσει μουσικά κάποια εκδήλωση στα χωριά τού νομού ή στην πόλη.          

       Η σπουδαία αυτή μουσική ανάπτυξη των τελευταίων χρόνων είναι ένα έργο πολιτισμού που η παρούσα Δημοτική Αρχή το έχει αγκαλιάσει ζεστά και το στηρίζει γενναιόδωρα και σε αυτές τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες που ο τόπος περνά. Μια προσπάθεια που ο Δήμος μας τη στηρίζει με όλες του τις δυνάμεις, όπως διαπιστώσαμε «ιδίοις ωσίν» κατά την τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στις 25/4/2016, όταν σύσσωμο το Δημοτικό Συμβούλιο με ενθουσιασμό επαίνεσε και εξέφρασε την υπερηφάνεια και την ικανοποίησή του για την τελευταία συναυλία τής Φιλαρμονικής μας στο Μέγαρο Μουσικής και μάλιστα οι Δημοτικοί σύμβουλοι κ. Θοδωρής Νίνος, επικεφαλής τής μείζονος αντιπολίτευσης και κ. Γρηγόρης Τσιομπίκας, πρόεδρος τού νομικού προσώπου Κοινωνικής Πολιτικής και Μουσικής Παιδείας του Δήμου μας, που ήταν παρόντες και παρακολούθησαν την όμορφη αυτήν εκδήλωση.

Εντυπωσιακή, όπως τόνισαν και ιδιαίτερα επιτυχημένη ήταν η εμφάνιση της Δημοτικής Φιλαρμονικής τού Ρεθύμνου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή των Βαΐων και εντάσσεται στο πλαίσιο τής δραστηριότητας για το 2016, με στόχο οι μαθητές να εμπλουτίσουν τις εμπειρίες τους και να δώσουν το «στίγμα» τής πολυετούς και συστηματικής δουλειάς τους. Η Δημοτική Φιλαρμονική τού Ρεθύμνου, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα τού Πολυχώρου τής Βιβλιοθήκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, παρουσίασε ένα θαυμάσιο μουσικό πρόγραμμα με έργα Ελλήνων και ξένων συνθετών (Χατζιδάκι, Λοΐζο, Τσιτσάνη και Η. Walters, Wilson, Williams και  Brecovic), ενώ, παράλληλα, παρουσιάστηκαν και οι συνθέσεις των μουσικών της ορχήστρας Θανάση Παπαθανασίου («Το Βαλσάκι») και Αντώνη Ζαχαράκη («Τ’ Άσπρα Γαρύφαλλα»).  

        Για την εν λόγω συναυλία ο κ. Γρηγ. Τσιομπίκας τόνισε χαρακτηριστικά πως εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές της Δημοτικής Φιλαρμονικής Ρεθύμνου «Το τόλμησαν και το πέτυχαν» και συνέχισε ότι: «Το ΔΣ εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την τόσο πετυχημένη εκδήλωση, συγχαίρει ολόθερμα τους συντελεστές τού τόσο αξιέπαινου εγχειρήματος- προϊστάμενο, δασκάλους, και κυρίως τα παιδιά- που με την άοκνη προσπάθειά τους πέτυχαν το αποτέλεσμα αυτό, γιατί, ακριβώς, το πίστεψαν τα ίδια τα παιδιά, οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς τους. Παράλληλα, ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να έρθει η υπηρεσία τού δήμου κοντά με τους γονείς. Ωστόσο, οι στόχοι για τη Δημοτική Φιλαρμονική και το νομικό πρόσωπο τού δήμου μας είναι να εμπλουτίσει σημαντικά τις δράσεις της στο Ρέθυμνο, εκτός του πεδίου των καθιερωμένων εμφανίσεων της μπάντας». Θερμά συγχαρητήρια!!


ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟΥ * ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ



ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

              25 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ

                   ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
                   Με τη Συμμετοχή των: 
ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΝΙΩΝ

      ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Η Κρήτη είναι μια από τις λίγες ελληνικές περιοχές, που, ακόμα και σήμερα, συντηρεί μιαν εξαιρετικά πλούσια και ακμαία μουσική παράδοση, η ζωντάνια και δύναμη της οποίας και ιδιαίτερα ορισμένα αρχαϊκά της χαρακτηριστικά μάς δίνουν το δικαίωμα να υποθέσουμε ότι οι καταβολές της, που ξεκινούν από πολύ παλιά, περνώντας μέσα από την Τουρκοκρατία, τη Βενετοκρατία και το Βυζάντιο, φθάνουν ως τη ελληνική αρχαιότητα. Γι’ αυτό ο άνθρωπος χάνοντας τις ρίζες που τον εξέθρεψαν, χάνει και αυτόν τον ίδιο τον εθνικό του θησαυρό, την ταυτότητά του ως έθνος και φυλή και ελληνική πατρίδα.
Έχουμε χρέος ιερό απέναντι στον τόπο που μας γέννησε όχι μόνο να διασώσουμε αλλά και να διαδώσουμε κάθε στοιχείο που αφορά στη γνήσια και ανόθευτη λαϊκή μας παράδοση περισώζοντας ό,τι έχει απομείνει από τη σοφία τού λαού μας, ανάμεσα στα συντρίμμια τού σημερινού πολιτισμού. Και είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό και παρήγορο, στο σημείο αυτό, το γεγονός ότι το Μουσικό Σχολείο τής πόλης μας και οι μαθητές του, που άγει φέτος τα 25 χρόνια δημιουργικής πορείας και δράσης (1991- 2016), επέλεξαν, ακριβώς, να εορτάσουν τη μεγάλη αυτήν επέτειο με μια μοναδική συναυλία Παραδοσιακής Μουσικής. Στη συναυλία αυτή συμμετείχαν και τα «αδελφά» Μουσικά Σχολεία Ηρακλείου και Χανίων, θέλοντας, με τον τρόπο αυτόν, να τιμήσουν και εκφράσουν την ευαρέσκεια και αναγνώρισή τους προς το Μουσικό Σχολείο τής πόλης μας, το πρώτο που ιδρύθηκε στην Κρήτη και ένα από τα αρχαιότερα στην Ελλάδα, που κατόρθωσε, είναι γεγονός, στα 25 αυτά χρόνια λειτουργίας του να κερδίσει τον τίτλο ενός σχολείου υψηλής μουσικής παιδείας, με έντονη πολιτισμική οντότητα και κουλτούρα και μετοχή στα πολιτισμικά δρώμενα τής πόλης μας.
    Έτσι, το Μουσικό Σχολείο Ρεθύμνου, την Τετάρτη 13 Απριλίου 2016, στο Σπίτι τού Πολιτισμού, απέδειξε, για άλλη μια φορά, ότι δίκαια στα 25 αυτά χρόνια ύπαρξής του διακρατεί τα πρωτεία τής μουσικής παιδείας, προάγοντας αποτελεσματικά τις μουσικές και πολιτιστικές δυνάμεις τού τόπου, μέσα από ποικίλες συναυλίες, σεμινάρια, αναβιώσεις εθίμων και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Την παρουσίαση τού προγράμματος τής Τετάρτης είχε ο Διευθυντής τής εφημερίδας «Κρητική Επιθεώρηση» τής πόλης μας κ. Γιάννης Καλαϊτζάκης, ο οποίος, πέραν από την παρουσίαση τού προγράμματος, μαζί με τον ακούραστο Διευθυντή τού Σχολείου κ. Σπύρο Ραφτάκη και σειρά όλη διαφανειών που προβάλλονταν στη διάρκεια τού προγράμματος, έδωσαν μιαν άλλη διάσταση τής πορείας  και δράσης τού Σχολείου. 
  Το Πρόγραμμα τής συναυλίας εκτυλίχθηκε σε δύο Μέρη. Στο Α΄ Μέρος υπήρξε πανηγυρική είσοδος και ακούστηκαν τα Παραδοσιακά σύνολα και των τριών Μουσικών Σχολείων τής Κρήτης, που- όπως χαρακτηριστικά τόνισαν οι διευθυντές τους, χαιρετίζοντας τη συγκεκριμένη συναυλία-
λειτουργούν σαν ένα σχολείο με τρία παραρτήματα! Τόσο στενή, ευχάριστο αυτό, είναι η συνεργασία μεταξύ τους. Από τα κομμάτια τού Παραδοσιακού Συνόλου τού Μουσικού Σχολείου Ρεθύμνου σημειώνουμε, δειγματικά, τις «παραδοσιακές κοντυλιές» από το Μουσικό Σύνολο Λαούτων τού Σχολείου, καθώς και τους πολύ γνωστούς σκοπούς των μεγάλων βάρδων τού νομού μας Φουσταλιεράκη («Το μερακλίδιο Πουλί»), Σκορδαλού («Γιαϊντα ο αναστεναγμός») και Μουντάκη [«Ζηλεύγω τού Σταυραετού» (ριζίτικο), «Ρεθεμνιανά μου κύματα»] και τον Παλιό Καρσιλαμά (=αντικρυστό χορό) Λέσβου- Πινόκλης. Στη συνέχεια, το παραδοσιακό σύνολο τού Μουσικού Σχολείου Ηρακλείου απέδωσε τον «Ερωτόκριτο» (παραδοσιακό), το ριζίτικο «Σε ψηλό βουνό» και τον γνωστό συρτό «Τη μάνα μου την αγαπώ», του Περβολιανού λυράρη Μαν. Λαγού, ενώ το παραδοσιακό σύνολο τού Μουσικού Σχολείου Χανίων εκτέλεσε το κομμάτι «Στης Γραμβούσας τ’ ακρωτήρι», του Κ. Μουντάκη, καθώς και διάφορα συρτά με βιολί και λύρα.
    Το Β΄ Μέρος τού προγράμματος κράτησε στους ώμους του εξ ολοκλήρου το Παραδοσιακό σύνολο τού Μουσικού Σχολείου Ρεθύμνου, που συνέχισε την ερμηνεία γνωστών και αξέχαστων επιτυχιών των μεγάλων παραδοσιακών τροβαδούρων τού τόπου, όπως του Στ. Φουσταλιεράκη («Σαν είχες άλλο στην καρδιά»), του Λ. Κλάδου («Όταν κοιμάται ο δυστυχής») και του Κ. Μουντάκη («Αποχαιρετισμός»). Ωραίος και εξαιρετικά δυναμικός και ο Καστρινός Πηδηχτός, οργανικό παραδοσιακό τής Κρήτης, αλλά και τα άκρως μελωδικά χορευτικά που απέδωσε το Χορωδιακό, με συνοδεία Χάλκινων οργάνων, σύνολο τού σχολείου [«Μήλο μου κόκκινο» (συρτό Μακεδονίας) και «Τι ’θελα και σ’ αγαπούσα» (Καρσιλαμάς)].
  Γενικά και συνολικά, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι η ερμηνεία των Μαθητών και των τριών αδελφών σχολείων τής Κρήτης, υπήρξε άψογη και υποδειγματική και φανέρωσε σαφή αντίληψη από τους νεαρούς ερμηνευτές τού χαρακτήρα των συγκεκριμένων τραγουδιών, της μορφολογίας και των ειδικών ιδιομορφιών τής μουσικής τους. Χωρίς την άσκοπη προσφυγή σε μια στείρα επίδειξη ή σε άλλους ξένους εκφραστικούς τρόπους και μανιερισμούς, οι μαθητές ερμήνευσαν τα σχετικά κομμάτια τού ρεπερτορίου τους, διατηρώντας σ’ όλη τη διάρκεια της ερμηνευτικής διαδικασίας την απαιτούμενη δυναμική και ισορροπία. 
 Όλοι μαζί ερμήνευσαν τα κομμάτια με μια φωνή, στα χορωδιακά μέλη, ομοιογενή, εκφραστική, λεβέντικη, δυνατή, γνήσια κρητική, που κατέβαινε, θαρρείς, από τις χιονισμένες
Σφακιανές Μαδάρες, χωρίς περιττούς χρωματισμούς και στολίδια- όπως, άλλωστε, αρμόζει στη δημώδη, γενικά, ποίηση και μουσική- και με τέλεια σβησίματα της φωνής.
         Το ίδιο και στα οργανικά, με κρητικά όργανα (λύρες, λαούτα, θιαμπόλια και κρουστά), μέρη, όπου τα παιδιά με ακρίβεια και εύστοχες διαφοροποιήσεις, σε ταχύτητες και δυναμική, ανέδειξαν το κρητικό ήθος και διασφάλισαν πλήρως την πιστότητα της μουσικής, χαρίζοντάς μας ένα σώμα σπάνιας ομοιογένειας και ηχοχρωματικού πλούτου και ομορφιάς.
     Γενικό συμπέρασμα της προχτεσινής μουσικής εκδήλωσης στάθηκε, για μας, η ευτυχής διαπίστωση ότι όλα αυτά τα νέα παιδιά των Μουσικών σχολείων τής Κρήτης οδηγούν τη γνήσια και αυθεντική Κρητική μας μουσική παράδοση σε όλο και νεότερα μονοπάτια, χωρίς, ευτυχώς, να την παραφθείρουν, αλλά, αντίθετα, μπολιάζοντας και φρεσκάροντάς την, συχνά, με νέα ακούσματα και μελωδίες που τη φέρνουν όλο και πιο κοντά στη σύγχρονη Κρητική νεολαία, που δείχνει ναενθουσιάζεται από τις δημιουργίες αυτές με ό,τι μεγάλο και καλό μπορεί να συνεπάγεται η προσκόλληση αυτή των νέων μας στα γάργαρα νερά της γνήσιας Κρητικής μας Μουσικής παράδοσης, σε μιαν εποχή δύσκολη, οικουμενισμού και παγκοσμιοποίησης. Η θριαμβική κατάληξη της συναυλίας με τον «Αποχαιρετισμό» τού Κώστα Μουντάκη οδήγησε στον αναμενόμενο ενθουσιασμό τόσο τους εξαίρετους νεαρούς μουσικούς όσο και το πολυπληθές ακροατήριό τους που κατενθουσιασμένο τους αποζημίωσε με ένα θερμότατο και παρατεταμένο χειροκρότημα.
Τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους, δασκάλους και μαθητές!!