Πρόσκληση στην παρουσίαση του βιβλίου: ΡΕΘΥΜΝΟ 1900- 1950


Πρόσκληση προς όλους τους Ρεθεμνιώτες, στην παρουσίαση του βιβλίου:
ΡΕΘΥΜΝΟ 1900- 1950

ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΩΝ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΚΑΛΛΙΡΡΟΗΣ ΣΙΓΑΝΟΥ- ΠΑΡΡΕΝ


ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΩΝ ΠΡΟΤΟΜΗΣ       ΚΑΛΛΙΡΡΟΗΣ  ΣΙΓΑΝΟΥ- ΠΑΡΡΕΝ (1859- 1940)
Πρόπλασμα προτομής (2000).
Από το βιβλίο μας:
 "Γλυπτά και Ενεπίγραφες Πλάκες του Ρεθύμνου", σ. 119.
Ένας λαός που δεν έχει ιστορική μνήμη είναι καταδικασμένος να πεθάνει. Είναι ευτυχείς οι λαοί που ξέρουν να μελετούν την ιστορία τους και να διδάσκονται από αυτήν. Ο ανιστόρητος άνθρωπος είναι όν α-πολιτικό, δεν έχει κοινωνικό και πολιτικό ήθος και, συνήθως, δεν είναι καλός πολίτης.
Σύμφωνα με τα παραπάνω αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στους φορείς του Ρεθύμνου Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, Δήμο Ρεθύμνου και το Λύκειο των Ελληνίδων Ρεθύμνου, για την απόφασή τους να τιμήσουν με προτομή την Καλλιρρόη Σιγανού –Παρρέν (1859- 1940), άξιο τέκνο του τόπου μας, που διακρίθηκε στους σπουδαίους αγώνες για τα δικαιώματα και την προστασία της γυναίκας και του παιδιού, ιδρύοντας σειρά ασύλων και ιδρυμάτων. Έδειξαν έτσι οι παραπάνω φορείς του τόπου μας μιαν εξαιρετική ιστορική ευαισθησία. έδειξαν ότι ξέρουν να τιμούν τους μεγάλους κοινωνικούς εργάτες και πρωτοπόρους στους κοινωνικούς αγώνες και να διδάσκονται από την προσφορά και την ομορφιά των πράξεών τους. Αυτό, τουλάχιστον, μαρτυρά και το περιεχόμενο της όμορφης Πρόσκλησης και του Προγράμματος Αποκαλυπτηρίων της Προτομής της μεγάλης Ρεθεμνιώτισσας, την Κυριακή 18 Απριλίου 2010, στις 10.30 π.μ.
Ας θεωρήσουμε, περαιτέρω, την εκδήλωση αυτήν των αποκαλυπτηρίων και της Ημερίδας- Αφιέρωμα που θα ακολουθήσει, στην αίθουσα του Λυκείου των Ελληνίδων, αλλά και την παρουσία σε αυτήν του ρεθεμνιώτικου κοινού ως προσφορά θυμιάματος πολιτιστικής και πολιτικής ευωδίας προς την τιμώμενη.
Αντί άλλης εργοβιογραφίας παραθέτουμε, για την ιστορία, όσα γράφαμε το 2000 σε «Παράρτημα» του βιβλίου μας: «Γλυπτά και Ενεπίγραφες Πλάκες του Ρεθύμνου» (σσ. 119- 121), μιαν εποχή που το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου- και αυτό προς τιμήν του- μόλις είχε πάρει την απόφαση να τιμήσει την μεγάλη Ρεθεμνιώτισσα Ιδρύτριά του και προτεργάτιδα στους αγώνες του γυναικείου κινήματος της Χώρας μας. Τον καιρό, μάλιστα, εκείνο το Λύκειο φιλοτεχνούσε την προτομή της σε χαλκό με τη σμίλη του Ρεθεμνιώτη καλλιτέχνη Μάρκου Γεωργαλάκη και περίμενε από τον Δήμο Ρεθύμνου τη διαμόρφωση του σημερινού χώρου, στην προκυμαία, για την τοποθέτησή της, αίτημα το οποίο ο σημερινός δραστήριος Δήμος μας αγκάλιασε με εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Στο παραπάνω βιβλίο μας δημοσιεύουμε και φωτογραφία του προπλάσματος της σημερινής χάλκινης προτομής, αφού πρόκειται για το μοναδικό γλυπτό του βιβλίου μας που, τον καιρό εκείνο της συγγραφής του, δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί, αλλά βρισκόταν στο στάδιο φιλοτέχνησής του, ώστε όλα όσα γράφαμε τότε- δέκα χρόνια πριν- αποτελούσαν, τρόπον τινά, μιαν προδημοσίευση του σημερινού μεγάλου γεγονότος. Για την ιστορία παραθέτουμε, όπως έχουμε ήδη σημειώσει, μια σύντομη περίληψη της βιογραφίας της τιμωμένης και τη φωτογραφία του προπλάσματος της σημερινής προτομής της- που, ευγενώς, μας είχε παραχωρήσει το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου διά χειρός της Προέδρου του κ. Ιωάννας Βαλαρή, η οποία θα είναι και η κεντρική ομιλήτρια στην παραπάνω εκδήλωση

ΜΥΡΘΙΟΣ: Το Μικροτοπωνύμιο: Βασιλεών (ή Βασιλειών) τη Ρίζα, στων

Από αέρος φωτογραφία της Μύρθιου

ΜΥΡΘΙΟΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Μικροτοπωνύμιο: Βασιλεών (ή Βασιλειών) τη Ρίζα, στων
Ένα ανερμήνευτο για τον μεγάλο μυρθιανό γλωσσολόγο Γ.Ν.Χατζιδάκι τοπωνύμιο

ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Το Μικροτοπωνύμιο: ΒασιλεώνΒασιλειών) τη Ρίζα (στων) βρίσκεται στα δυτικά του χωριού Μύρθιος, δήμου Φοίνικα, επαρχίας Αγίου Βασιλείου. Του τοπωνυμίου προηγείται γενική προσδιοριστική. Κατά τον μεγάλο μας γλωσσολόγο και Πατέρα της Ελληνικής Γλωσσολογικής Επιστήμης, Μυρθιανό Γεώργιο Ν. Χατζιδάκι δεν εννοείται ο λόγος του τοπωνυμίου. «Ουδείς, σημειώνει χαρακτηριστικά, δύναται να ορίση τι ήθελον εκεί οι βασιλείς ή οι Βασίλειοι, ένθα ουδέν ίχνος παλαιού οικήματος, αλλά μόνον απότομοι κρημνοί υπάρχουν»[1].
Και πραγματικά με την μορφή αυτήν το τοπωνύμιο είναι ανετυμολόγητο. Πβ., όμως, και τα τοπωνύμια Βασιλικά, στα (Ακούμια), Βασιλικό (στο) και Βασιλικού το Λαγκό, στου (Λευκόγεια), Βασιλικό Πέραμα, στο και Βασιλική Στράτα (στη) (Μέλαμπες και Σπήλι). Μήπως, λοιπόν, και εδώ το τοπωνύμιο εννοεί Βασιλική Ρίζα; Τα τελευταία τοπωνύμια (Βασιλική Στράτα, Πέραμα ή Βασιλικός Δρόμος) χρησιμοποιούνται με τη σημασία του κεντρικού, του δημόσιου δρόμου- όρος που χρησιμοποιείται ήδη από τη βυζαντινή εποχή. Πβ., επίσης, και στη Χίο τοπωνύμιο Βασιλικά, Βασιλικό, Βασιλική, Βασιλικές, Παλάτσια (= Παλάτια), αλλά και χωριό ολόκληρο Βασιλεώνοικο, που ο Κων. Άμαντος το ετυμολογεί εκ των «βασιλέων οίκων»[2].
Ο πατέρας, περαιτέρω, της Ελληνικής Λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης παρατήρησε [3] ότι το όνομα «Βασιλικά και Παλάτια είναι κοινό όνομα πλείστων αρχαίων μνημείων είτε συνδέονται με την παράδοση είτε μη» και αυτή είναι, νομίζω, η ετυμολογία του ανωτέρω «ανετυμολόγητου» από τον Γεώργιο Χατζιδάκι τοπωνυμίου της Μύρθιου. Δηλαδή, η Βασιλεών (ή Βασιλειών) Ρίζα της Μύρθιου συνδέεται με «αρχαία μνημεία», κατά τον λόγο του Νικολάου Πολίτη. Απλά η συνοδεύουσα παράδοση χάθηκε πολύ πριν από τα χρόνια του μεγάλου μας Μυρθιανού Γλωσσολόγου.
----------------------------------------------------------
[1]Χριστ. Χαραλαμπάκη, «Η Συμβολή του Γεωργίου Χατζιδάκη στη μελέτη και την έρευνα της Κρητικής Διαλέκτου», Προμηθεύς ο Πυρφόρος 25 (1981), 230.
[2]Κων. Άμαντου, «Συμβολή εις το τοπωνυμικόν της Χίου», Λεξικογραφικόν Αρχείον Β΄ (1915), 15.
[3]Νικολάου Πολίτη, Παραδόσεις Β΄, 760.

Ο Εσταυρωμένος Κύριος Υψηλό παράδειγμα υιικής στοργής, τιμής και αφοσίωσης

Ο Εσταυρωμένος Κύριος
Υψηλό παράδειγμα υιικής
στοργής, τιμής και αφοσίωσης


   Στη μοναδική και κοσμοϊστορική αυτή στιγμή της Σταυρώσεως, όταν οι άλλοι μαθητές, εκτός από το γλυκύτατο Ιωάννη, έχουν εγκαταλείψει τον Κύριο μόνο του, η στοργική και Πανάχραντος Μάνα συμπαρίσταται με βαθύτατο σεβασμό στο Τέκνο της, στις πιο σκληρές και επώδυνες στιγμές του Μαρτυρίου του, παραμένοντας άφοβα πιστή στην υψηλή και εξαίρετη αποστολή της. Κύματα ανέκφραστης οδύνης, πόνος βαθύς, πελώριος, σπαρακτικός τη συνταράζουν ολόκληρη και για άλλη μια φορά γεύεται το πικρό ποτήρι των θλίψεων. Αναδεικνύεται με τον τρόπο αυτό μάνα πιστή, αφοσιωμένη στο Γιο της μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού. «Και σου δε την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία» (Λουκ. Β΄ 35), είχε προφητέψει ο πολιός και πνευματοκίνητος πρεσβύτης Συμεών, κατά την παρουσίαση του Παιδίου Ιησού από τους γονείς του στο ναό των Ιεροσολύμων. Και τα λόγια αυτά η παναγία Μητέρα τα είχε, φυσικά, αποτυπώσει βαθιά μέσα στην καρδιά της, όπως και τόσα άλλα που διατηρούσε μέσα της από τα παιδικά χρόνια του Ιησού. Ρομφαία, εδώ, ήταν, βέβαια, η τιμητικότατη και οξεία οδύνη που διαπέρασε την καρδιά της Θεομήτορος, όταν ο γλυκύτατος Υιός της προσηλώθηκε πάνω στο ξύλο του Σταυρού. Γι’ αυτήν, ακριβώς, την αλγηδόνα προφήτεψε τότε ο Συμεών και η Μαρία έκτοτε καρτερικά την περίμενε.
   Πώς μπορούσε, λοιπόν, μια τέτοια Μάνα, ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο Κύριος, να μην την αντάμειβε με τη δική του, επίσης, υιική στοργή, αγάπη και προστασία; Στρέφει, λοιπόν, τη στιγμή εκείνη της αιματηρής θυσίας το πονεμένο του βλέμμα πάνω της και της απευθύνει λόγο θεϊκό με ιδιαίτερη βαρύτητα και ενδιαφέρον: «Γύναι, της λέγει, ίδε ο Υιός σου» (Ιω. ιθ΄, 27), δεικνύοντάς της ταυτόχρονα τον «ηγαπημένον» του μαθητή, που περίλυπος στεκόταν εκεί πλησίον σιωπηλός. Έπειτα, στρέφεται προς το μαθητή και λέγει και πάλι: «Ιδού η μήτηρ σου», και από την ώρα εκείνη ο μαθητής την παρέλαβε, κατά τον ιερό Ευαγγελιστή, με προθυμία στο κατάλυμά του, κάτω από την προσωπική του φροντίδα και υιική προστασία.
    Με αυτήν την τελευταία του πράξη από το Σταυρό, ο Ιησούς μας παρέχει μοναδικό παράδειγμα υιικής στοργής, αφοσίωσης και αγάπης και σε στιγμές ακόμα που βρισκόμαστε κάτω από ειδικές συνθήκες μεγάλης θλίψης και δοκιμασίας. Ο λόγος του, επιτακτικός όπως εξέρχεται από τα σβησμένα του χείλη, έχει μεγάλη σημασία για την παναγία Μητέρα, η οποία σύμφωνα με την τελευταία αυτή επιθυμία του Υιού και Θεού της δεν έπρεπε να νιώθει στο εξής μόνη. Η θεία παρουσία του Ιησού αντικαθιστάται από τη στιγμή εκείνη, στο πλευρό της Παναγίας Μητέρας του, από την παρουσία του γλυκύτατου Ιωάννη, του «ηγαπημένου» μαθητή του Υιού της.
Σ’ αυτές, λοιπόν, τις τελευταίες και επώδυνες στιγμές του επίγειου βίου του, μέσα στην απομόνωση των παθημάτων και του μαρτυρίου του, ο Ιησούς κυριολεκτικά λησμονεί τον εαυτόν του και στρέφει αγαπητικά τη σκέψη του προς τους γύρω του και την παναγία Μητέρα του. και πάνω στο Σταυρό ευρισκόμενος ο Ιησούς λησμονεί τη δική του προσωπική θλίψη και οδύνη και, ενώ διέρχεται την παγερή αγωνία του θανάτου, εκδηλώνει προς αυτήν την τρυφερότερη και πλέον ευαίσθητη εκδίπλωση της αγάπης του και του υιικού του καθήκοντος.
    Διδάσκει με τον τρόπο αυτό τα παιδιά όλου του κόσμου και τους νέους όλων των εποχών, να μάθουν και εκείνοι να αγαπούν, να προνοούν, να σκέπτονται και να φροντίζουν τους γέροντες και ανήμπορους γονείς τους όχι μόνο σε στιγμές ευμάρειας και ευτυχίας αλλά και σε στιγμές έσχατου πόνου και αδυναμίας.
     Όλος λοιπόν, ο ανθρώπινος βίος του Ιησού, από τα πρώτα παιδικά του χρόνια, όπως σημειώσαμε και σε προηγούμενο σχετικό σημείωμα μας, μέχρι και το φρικτό τέλος του Γολγοθά, αποτελεί προς τα παιδιά και τους νέους όλων των εποχών ένα λαμπρό υπόδειγμα υποταγής, σεβασμού και βαθιάς υιικής στοργής και αγάπης προς τους «κατά κόσμον» γονείς του και μάλιστα προς την παναγία Μητέρα του, το οποίο οφείλουν οι παιδαγωγοί και διδάσκαλοι να προβάλλουν στους νέους προς μίμηση.