ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΩΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ

ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΑΙ
ΤΙΣ ΦΩΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ

ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ 17Η ΝΟΕΜΒΡΗ 2011

Στα πλαίσια τού εορτασμού τής επετείου τού Πολυτεχνείου, την Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011, στην αίθουσα τού Ωδείου τής πόλης μας, παρουσιάσθηκε ένα θαυμάσιο ταξίδι που σκαλί- σκαλί περιδιάβηκε τον μουσικό μύθο των ημερών εκείνων στα γνώριμα και αγαπημένα μονοπάτια που χάραξαν οι Ξυλούρης, Λοΐζος, Μικρούτσικος και άλλοι. Οργανωτές τού ταξιδιού αυτού ηΦιλαρμονική τού Δήμου Ρεθύμνου και οι «Φωνές τού Νότου» μεταξύ των οποίων και μικροί μουσικοί τής Μπαντίνας τής Δημοτικής Φιλαρμονικής Ρεθύμνου.
Ήταν ένα ταξίδι που διαπραγματεύτηκε και νοηματοδότησε με έναν εκπληκτικό και αληθινά συναρπαστικό τρόπο τα γεγονότα τής εν λόγω περιόδου μέσω των περήφανων και λεβέντικων τραγουδιών που ακούστηκαν και τής καλλιτεχνικής ελευθερίας στην αναζήτηση τής ονειρικής διάστασης των ανθρώπινων γεγονότων, που σε κάνουν να αισθάνεσαι πραγματικά ελεύθερος σε έμπνευση, αυθεντικότητα και ενθουσιασμό και στήνουν γύρω σου ένα απίστευτο πανηγύρι ήχων που μυρίζουν και αποπνέουν τη λαχτάρα για πιότερο φως και ξαστεριά.
Οι "ΦΩΝΕΣ τού ΝΟΤΟΥ", το ένα συγκρότημα τής προχθεσινής συναυλίας, είναι μια ομάδα νέων μουσικών και τραγουδιστών απ’ όλη την Κρήτη και όχι μόνο. Δημιουργήθηκε πριν έξι χρόνια με ιδέα τού Σταμάτη Κραουνάκη, που υλοποιήθηκε από την Αντιγόνη Αραμπατζόγλου. Στόχος του η σπουδή τού τραγουδιού, η εισαγωγή νέων ερμηνευτικών τρόπων, ο πειραματισμός και η δημιουργία ενός καινούριου τοπίου στα πολιτιστικά δρώμενα τού νησιού μας.
Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ μας ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ, από την άλλη, είναι η μεγάλη γνωστή ρεθεμνιώτικη οικογένεια που, εντυπωσιακό, αλήθεια, αυτό, φέτος- όπως δηλώνεται και στο ίδιο το πρόγραμμα τής συναυλίας που παρουσιάζουμε- μεγάλωσε τόσο, όσο ποτέ άλλοτε, ξεπερνώντας τους 160 μαθητές!!! Ένα μεγάλο, ένα τεράστιο σχολείο μουσικής παιδείας και αγωγής στο Ρέθυμνο. Τα μαθήματα έχουν, ήδη, αρχίσει και οι μικροί μουσικοί μας ξεκίνησαν ήδη να ντύνουν την πόλη μας με όμορφες πινελιές πολιτισμού, του μοναδικού αυτού ανώτερου πολιτισμού που ονομάζεται μουσική… Η Δημοτική Φιλαρμονική τού Ρεθύμνου καθίσταται ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τής πόλης μας, που καλείται να εκφράσει όλα τα συναισθήματα και τις χαρές της σε κάθε στιγμή του βίου της, χαρούμενη, θλιβερή ή και δοξαστική. Τραγουδά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, τις Εθνικές Επετείους και τις άλλες μεγάλες στιγμές του τόπου, τον Επιτάφιο θρήνο και την Ανάσταση του Κυρίου, αλλά και κάθε άλλη απροσδιόριστη στιγμή που θέλει να εκφράσει τη χαρά και την ευδαιμονία της. Τραγούδησε πρόσφατα στο Χρωμοναστήρι, στο Άδελε, στο Ρουσοσπίτι, στην Παλιά Πόλη, στο Ατσιπόπουλο, στα Λιβάδια κ.λπ.
Η πρωτοφανής αυτή ανάπτυξη είναι ένα έργο που, οπωσδήποτε, ανήκει στην παρούσα Δημοτική Αρχή, που το στηρίζει γενναιόδωρα και θα συνεχίσει, ασφαλώς, να το στηρίζει και στις δύσκολες συγκυρίες που περνάμε. Σήμερα που όλα γκρεμίζονται και χάνονται θα αποτελέσει πραγματική απώλεια και δυστυχία για την πόλη μας να αφήσουμε να γκρεμιστεί και να σβήσει και το όνειρο αυτό. εκατόν εξήντα μαθητών που παράγουν κοινωνική δραστηριότητα και πολιτισμό με πέντε- έξι, μόλις, αμειβόμενους καθηγητές. Μην αφήσουμε να χάσουμε πια και το τελευταίο ίχνος αξιοπρέπειας από τη ζωή μας και μείνουμε στη απαισιοδοξία και την κακομοιριά μας. Η μουσική, οπωσδήποτε, πρέπει να παραμείνει, για να γλυκαίνει και να δροσίζει τις δύσκολες στιγμές που περνάμε. Μια αλήθεια που ποιος δεν την διαπίστωσε από τις εκατοντάδες των ακροατών τής προχθεσινής συναυλίας; Όλοι ξεχάσαμε τη ζοφερή πολιτική και οικονομική πραγματικότητα και αφεθήκαμε για λίγο ονειρικά στην απαλή τής μουσικής αγκαλιά. Και τι μουσική! Τα παρατεταμένα χειροκροτήματα τού ρεθεμνιώτικου φιλόμουσου κοινού το απέδειξαν περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο.
Καταπληκτικές οι φωνές, με το κατάλληλο ηχόχρωμα στην απόδοση τού ύφους τού κάθε τραγουδιού των: Μιχάλη Νικηφόρου, Πρόδρομου Καραδελόγλου, Αλεξάνδρας Βεργαδή, Σάκη Σακελαρίδη, Μαρίας Κυριακογιαννάκη και Αργύρη Έξαρχου, καταπληκτικοί και οι μουσικοί τής Φιλαρμονικής τού Δήμου μας: Στέλιος Αποστολάκης (φλάουτο) Βαγγέλης Παπαδάκης και Γιώργος Αγριμάκης (κλαρινέτα), Ρίνο Κρίστ (κόρνο), Ζαχαρίας Ζαχαράκης (ευφώνιο), Εργύρης Έξαρχος(κιθάρα), Αντώνης Ντακάκης (μπάσο), Αντιγόνη Αραμπατζόγλου (πιάνο) Αντώνης Ζαχαράκης (τύμπανα), καταπληκτικά και τα κομμάτια, σε επιμέλεια και ενορχήστρωση Αντώνη Ζαχαράκη, γεμάτα με τους ήχους τής ρωμιοσύνης, αγέρωχα, συχνά θυελλώδη και εκρηκτικά, ανάμεσα στα οποία κάνω προσπάθεια να ξεχωρίσω μερικά από τα πολλά που ακούστηκαν την όμορφη αυτή βραδιά, όπως: «Για την Ελένη», «Παραπονεμένα λόγια», «Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς», «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί», «Καφενείον ‘η Ελλάς’», «Έβαλεν ο Θεός σημάδι», «Ο αργηγός», «Μη με ρωτάς», «Όμορφη και παράξενη πατρίδα», «Τα παιδιά κάτω στον κάμπο», «Πότε θα κάνει ξαστεριά» (αυτό το τελευταίο πολυφωνικά και χωρίς τη συμμετοχή μουσικών οργάνων).
Κυρίαρχα σε όλα τα κομμάτια το πιάνο, το φλάουτο και τα κρουστά, που τα γλύκαιναν με το ζεστό απαλό ηχόχρωμά τους τα κλαρινέτα, το μπάσο, το ευφώνιο και το κόρνο. Όλοι οι μουσικοί κατάφεραν πραγματικά να φωτίσουν κάθε λεπτομέρεια των έργων που ερμήνευσαν μέσα από μια προσπάθεια απόλυτης πειθαρχίας, συντονισμού και συνύπαρξης τού ενόργανου με το φωνητικό μέρος.

Τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους!

ΧΑΡΗ Κ. ΣΤΡΑΤΙΔΑΚΗ
«ΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ»
[Εκδόσεις «ΓΡΑΦΟΤΕΧΝΙΚΗ», Ρέθυμνο 2011, σχ. 8ο (22Χ22), σσ. 156]

Είναι γεγονός ότι η Σπηλαιολογία είναι ένας χώρος που, ειδικά στο Ρέθυμνο αλλά και την Κρήτη γενικότερα, έχει προσελκύσει τις τελευταίες, ιδιαίτερα, δεκαετίες το έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον σπουδαίων Κρητολόγων και Σπηλαιολόγων ερευνητών, που άφησαν δυνατή την προσωπική τους στον χώρο σφραγίδα και βαριά στους νεοτέρους παρακαταθήκη και κληρονομιά. Ο λόγος, φυσικά, για τους πρωτεργάτες βετεράνους σπηλαιολόγους Paul Faure και Ελευθέριο Πλατάκη, αλλά και τους ντόπιους παλαίμαχους τής σπηλαιολογίας Κώστα Ξεξάκη, Χρίστο Μακρή και άλλους. Και είναι, στο σημείο αυτό, ευχάριστη αλλά και άξια επαίνου η επιβεβαίωση ότι οι νεότεροι σπηλαιολόγοι τού Τοπικού Τμήματος Δυτικής Κρήτης και ευγνώμονες είναι και δεν απολησμονούν τους παλιότερους συνάδελφούς τους σπηλαιολόγους, ώστε η ευχαριστιακή σε αυτούς αναφορά να είναι και μόνιμη αλλά και έμπρακτη και ουσιαστική.
Ψυχή τής σημερινής «Σπηλαιολογικής Ομάδας Ρεθύμνου» είναι ο γεωλόγος Βασίλης Σιμιτζής, περιβαλλόμενος από ένα επιτελείο αξιόλογων συνεργατών, που με φλογερό ζήλο και περιπαθή ενθουσιασμό συνεχίζουν το έργο που επιτέλεσαν στο νομό μας, σε παλιότερες εποχές, οι προαναφερθέντες Κρήτες εραστές των σπηλαίων και της σπηλαιολογίας (ως προς αυτό το «Κρήτες» μην ξεχνούμε ότι και ο μεγάλος Paul Faure, σε ανύποπτο χρόνο, είχε αποκαλέσει εαυτόν, αστειευόμενος, «Παύλο Φωράκη», για το εξαιρετικά πολυμερές και εκτεταμένο έργο του για την Κρήτη και την αγάπη που έτρεφε γι’ αυτήν).
Η Σπηλαιολογική Ομάδα Ρεθύμνου (σε συνεργασία με το Τμήμα Σπηλαιολόγων Δυτικής Κρήτης) παρουσιάζει μιαν εντυπωσιακή δραστηριότητα τόσο στον χώρο τής έρευνας- αξιοποιώντας, με τις μεγάλες δυνατότητες που του παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία (ψηφιοποίηση), το πλουσιότατο αρχειακό υλικό που έχει παραλάβει από τους παλαιότερους αλλά και το ίδιο, τώρα και δεκαετίες, έχει δημιουργήσει και παραμένει καταχωρημένο στα Αρχεία του- αλλά και παρουσιάζοντας κατά καιρούς διάφορες σημαντικές σχετικές με τα σπήλαια τού νομού εκδόσεις του.
Μια τέτοια έκδοση είναι και αυτή που μας παρουσιάζει με το τελευταίο βιβλίο του ο φίλος δρ Παιδαγωγικής και περιπαθής σπηλαιολόγος Χάρης Κ. Στρατιδάκης με τον τίτλο «Τα Σπήλαια τού Ρεθύμνου». Πρόκειται για μια πολυτελέστατη έκδοση, που έγινε για λογαριασμό των εκδόσεων τής Γραφοτεχνικής Ρεθύμνου και για την οποία η Εκδότρια Εταιρεία πρέπει δικαίως να καυχάται, γιατί προσφέρει στον τόπο που υπηρετεί την πληρέστερη, θεωρώ, και πλέον τεκμηριωμένη όλων των εκδόσεων που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για τα σπήλαια τού Ρεθύμνου.
Και ειδικότερα, το βιβλίο που παρουσιάζουμε με το σημείωμά μας αυτό επιχειρεί μια γενικότερη και πολύπλευρη ανάδειξη των σπηλαίων τού νομού Ρεθύμνου, εξετάζοντας με ακριβή επιστημονική βάση και ορολογία τη δημιουργία και γεωλογία τους, τον διάκοσμο, την οικολογία και το κλίμα τους, την ανακάλυψή τους και τους κινδύνους που τα απειλούν, αλλά, περαιτέρω, και τη λαογραφία και τις κατά καιρούς χρήσεις τους από τον άνθρωπο. Σε αυτά, μάλιστα, τα δύο τελευταία ερευνητικά πεδία το βιβλίο παρουσιάζει εντυπωσιακή, μπορώ να πω, έμφαση και πληρότητα και μου δίνεται, περαιτέρω, η εντύπωση ότι στον χώρο αυτόν (της λαογραφίας) την πρωτιά έχουν τα σπήλαια τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου, που περικλείουν πλήθος εξαιρετικά ενδιαφερουσών λαογραφικών πληροφοριών. Παραθέτει, επίσης, ο συγγραφέας κατάλογο 1003 ρεθεμνιώτικων σπηλαίων με πληροφορίες για τη θέση, το είδος και τις διαστάσεις τους, καθώς και κατάλογο 89 σπηλαιωδών εκκλησιών, ενώ κάνει ιδιαίτερη αναφορά στα σημαντικότερα από παλαιοντολογική, αρχαιολογική, λαογραφική και ιστορική σκοπιά σπήλαια. Αισθητοποιεί, τέλος, τα κείμενα τού βιβλίου του με εκατόν ογδόντα έγχρωμες φωτογραφίες και σχέδια που συμπληρώνουν γενναιόδωρα την κομψή και πολυτελή έκδοση και κάνουν, οπωσδήποτε, ευκολότερη και πιο ευχάριστη την ανάγνωση, συμπληρώνοντας το κείμενο κατά τρόπο εύγλωττο και καθαρό και επαυξάνοντας και επιβοηθώντας την κατά το δυνατόν πληρέστερη και σε βάθος κατανόησή του. Πρόκειται για εικόνες φυσικές, ζώσες, καθαρές, που αποδίδουν εναργέστατα και παραστατικά τη φυσική πληρότητα και τον μυστηριακό κόσμο των σπηλαίων τού Ρεθύμνου.
Επιλογικά, θέλουμε να εξάρουμε το γεγονός ότι ο εκτιθέμενος στο βιβλίο σπηλαιολογικός πλούτος προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από ρεθεμνιώτικα σπήλαια, μνημεία φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, που ήλθαν στο φως ύστερα από πολλές, επίπονες και πολυετείς προσπάθειες. Ιδιαίτερα σημαντικό το Μητρώο των Ρεθεμνιώτικων Σπηλαίων, στο τέλος τού βιβλίου, που ο ίδιος συγγραφέας είχε δημοσιεύσει παλιότερα (Μάιο 1998), σε έκδοση τού Περιβαλλοντικού Κέντρου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Φάλκονας» και συνοδευόταν και με δισκέτα ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Θερμά συγχαίρουμε και ευχαριστούμε τον φίλο συγγραφέα και συντελεστή τού λαμπρού αυτού επιτεύγματος Χάρη Στρατιδάκη. Η αίσθηση τού χρέους απέναντι στην πνευματική και πολιτισμική κληρονομιά τού Τόπου του είναι, νομίζουμε, αυτή που καθοδήγησε τις προσπάθειές του και συνέβαλλε στο ξεπέρασμα των οποιωνδήποτε δυσχερειών. Η προσπάθειά του, ανάγκη βαθιά εσωτερική, αντανακλά το περίσσευμα τής ψυχής του και ενθαρρύνει την ανάληψη και στο μέλλον παρόμοιων και από άλλους πρωτοβουλιών. Χωρίς κανένα δισταγμό μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το φωτισμένο ενδιαφέρον ορισμένων ανθρώπων, το γνήσιο συναίσθημα ευθύνης τού καθενός απέναντι στους συμπολίτες του, η ολοπρόθυμη συνεργασία του με άλλους για ανώτερους σκοπούς και ιδανικά αποτελούν την ασφαλέστερη βάση για την προαγωγή και ιστορική και πνευματική ανάπτυξη ενός τόπου.
Φίλε Χάρη, πολλοί, ίσως, ορέγονται το θαυμάσιο έργο «υμών» των περιπαθών σπηλαιολόγων ολίγοι, όμως, και το αποτολμούν. Εγώ δεν έχω άλλο παρά να σου ευχηθώ μέσα από την καρδιά μου να έχεις απεριόριστες ψυχικές δυνάμεις και την απαιτούμενη σωματική ευρωστία, προκειμένου να επιτυγχάνεις όλο και γενναιότερες και βαθύτερες στον υπόγειο κόσμο τού σκότους και τής λάσπης εξερευνήσεις, που θα αποσκοπούν στην προστασία και ανάδειξη των σπηλαίων τού τόπου μας, που- ας μην το ξεχνούμε- αποτελούν εθνικό πλούτο υψηλής φυσικής και πολιτιστικής αξίας και ομορφιάς αλλά και τα πιο αμόλυντα και αγνά, μέχρι σήμερα, οικοσυστήματα του πλανήτη μας που, και βέβαια, χρειάζονται την αμέριστη προστασία και βοήθειά μας.

Δ Α Ρ Ι Β Ι Α Ν Α

ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΜΑΣ

ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ


Δ Α Ρ Ι Β Ι Α Ν Α


ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
www.ret-anadromes.blogspot.com


· Γενικά στοιχεία για το χωριό- Κοινοτική αναγνώριση

Τα Δαριβιανά ή Νταριβιανά είναι οικισμός τού Σπηλίου, έδρας τού δήμου Αγίου Βασιλείου, νομού Ρεθύμνου, κάτοικοι (2001) 64 και υψόμ. 350μ. Βρίσκεται στο 28ο χλμ. τού δρόμου Ρέθυμνο – Σπήλι, από το οποίο απέχει μόλις δύο χλμ.
Τα Δαριβιανά μαζί με τις Καρήνες [1], υπήρξαν ένας από τούς συνοικισμούς που αρχικά απάρτισαν την κοινότητα: Σπηλίου (Δ. 26-1-1925, ΦΕΚ Α 27/ 1925).
Συνοικισμοί που σήμερα αποτελούν το Δ. Δ. Σπηλίου (κάτ. 706): Σπήλι (κάτ. 642), Δαριβιανά (κάτ. 64), Παξιμάδια δύο (νησίδες Λητώαι ή, άλλως, Διόνυσοι) (0).

·  Πληθυσμιακά-Ονοματολογικά- Κτηματολογικά Στοιχεία
Ο οικισμός αναφέρεται στην επαρχία Αγίου Βασιλείου από τον Καστροφύλακα (Κ 174), το έτος 1583, ως Darivo, με 59 κατοίκους, στην τουρκική απογραφή τού 1659 Dariviana και πληρώνουν 7 χαράτσια κεφαλικό φόρο, ενώ επτά σπίτια πληρώνουν φόρο καφτανίου την ίδια χρονιά [2]. Το έτος 1671/2 ο κεφαλικός φόρος τού χωριού είχε ανέλθει στα 9 χαράτσια. Στην αιγυπτιακή απογραφή τού 1834 Dariviana [3]. Ο Χουρμούζης Βυζάντιος, στα «Κρητικά» του (σ. 39), σημειώνει το όνομα τού χωριού ως «Ταριβιανά» το έτος 1842. Τo 1881 αναφέρεται Νταριβιανά, στον δήμο Λάμπης, με 127 χριστιανούς κατοίκους. Κατά τα νεότερα χρόνια ο πληθυσμός τού χωριού διαμορφώνεται ως εξής: 1900 (στον ίδιο δήμο Λάμπης) με 115 κατ., το 1920 γράφεται Δαριβιανά και είναι έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου με 121 κάτ. Το 1928 αναφέρεται στην κοινότητα Σπηλίου με 136 κατ., και η πληθυσμιακή εξέλιξη τού χωριού συνεχίζεται ως εξής: 1940: 121, 1951: 123, 1961: 102, 1971: 107, 1981: 89, 1991: 82, 2001: 64.
Η ονοματολογία, άρα, τής κώμης απαντά με μικρές σχετικά αποκλίσεις στις απογραφές από το 1583 (Καστροφύλακας) μέχρι σήμερα: Darivo (Καστροφύλακας, 1583), Darivyana στο Οθωμανικό Κτηματολόγιο τού Ρεθύμνου (1670) μαζί με το μετόχι Φτεριάς, Darivianά (Αιγυπτιακή 1834), Ταριβιανά (Χουρμούζης Βυζάντιος [4], 1842), Νταριβιανά (1881) Δαριβιανά (1920).
Το 1659 (Τουρκοκρατία) το χωριό Δαριβιανά (Darivyana) μαζί με το μετόχι Φτερές fterya) διέθεταν 121,5 τσερίπια [5] χωράφια, 242 λιόδεντρα, 20 τσερίπια αμπέλια και 17 τσερίπια ακαλλιέργητες γαίες [6].

· Η ονομασία τού χωριού
Τα Δαριβιανά ή Νταριβιανά, κατά τον Στέργιο Σπανάκη, οφείλουν την ονομασία τους στο ενετικό οικογενειακό Δαρίβα ή Νταρίβα (De Riva ή Da Riva), που αφορά σε ευγενή Βενετό, αντιναύαρχο τής Αρμάδας, έναν από τούς τρεις που προτάθηκαν ως όμηροι κατά τη σύναψη τής συνθήκης για την παράδοση τού Χάνδακα στους Τούρκους το 1669 [7]. Βέβαια, η άποψη αυτή τού Σπανάκη έρχεται σε αντίθεση με την ύπαρξη τού αυτού ονόματος τού οικισμού- όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε αμέσως παραπάνω- και κατά την απογραφή τού Καστροφύλακα, το έτος 1583, ογδόντα έξι χρόνια πριν. Εκτός μόνον εάν πρόκειται για κάποιον άλλο ενετό Da Riva, προγενέστερο τού εν λόγω αντιναυάρχου.

· Ναοί τού χωριού- Ιστορικά στοιχεία
Κεντρικός ναός τού χωριού είναι αυτός τού αγίου Παντελεήμονα, στο κέντρο τού χωριού. Εντός τού χωριού βρίσκονται και οι ναοί: τού αγίου Γεωργίου, τού Ευαγγελισμού, και του νεοφανούς αγίου Ραφαήλ, ενώ εκτός τού οικισμού ως ξωκκλήσια αριθμούνται αυτά τής Αγίας Τριάδος (στην ομώνυμη τοποθεσία), της Μεταμόρφωσης τού Σωτήρος (στη θέση Φτερές) και του Τιμίου Σταυρού στην ίδια, επίσης, περιοχή [8].
Ο ιστορικός τής Κρήτης Βασίλειος Ψιλάκης επαινεί στην ιστορία του την πιστή στάση και εμμονή των Νταριβιανών στα πατροπαράδοτα έθιμα, σε αντίθεση προς τούς γείτονές τους Ατσιπαδιανούς, που- παρότι και αυτοί από τούς Ενετούς κατακτητές καταγόμενοι- φημίζονταν για την αγριότητα και την αιμοβορία τους και τα αξετσίπωτα έργα τους, από τα οποία και το χωριό τους, λέγεται ότι έλαβε το όνομά του Ατσιπάδες [9].

· Αγωνιστές τού χωριού
1. Κωνστ. Εμμ. Ανδρουλιδάκης
Υπήρξε βαθμοφόρος αγωνιστής τού 1878 και μετά
2. Νικ. Κυριακάκης
Σκοτώθηκε στη μάχη που έγινε τον Απρίλιο τού 1867 στη θέση Τράκα Ρεθύμνου
3. Ιωάννης Μπιζιργιάννης
Πολέμησε το 1866. Τον Απρίλιο τού 1867- όντας σημαιοφόρος τού καπετάνιου Βασιλείου Χλιαούτη- τραυματίστηκε ελαφρά στη θέση Τραόκουρτα Αργυρούπολης Ρεθύμνου[10].

· Σχολείο
Η ίδρυση τού σχολείου έγινε με την πρ. 63/24-3-1924, ως μονοτάξιου κοινού, με δεκάξι αρχικά μαθητές. Έτος ανέγερσης τού σημερινού σχολικού κτιρίου είναι το 1961, που έγινε με αμερικανική βοήθεια. Διαθέτει αύλειο χώρο 1050 τ.μ. και κτίριο με μια αίθουσα και τέσσερις βοηθητικούς χώρους [11]. Τελευταίο έτος λειτουργίας τού σχολείου είναι το 1981- 82, που έμεινε με έξι, μόλις, μαθητές, που μεταφέρθηκαν στο δημοτικό σχολείο τού Σπηλίου, όπου έκτοτε φοιτούν.

· Οικογένειες τού χωριού
Κυριότερες οικογένειες τού χωριού είναι οι: Ανυφαντάκηδες, Θεοδοσουλάκηδες, Παντελιδάκηδες, Σπυριδάκηδες, Χατζηδάκηδες, Ξεζωνάκηδες, Σαββάκηδες, Λαγουδάκηδες, Γεωργουλάκηδες, Βιζιγιαννάκηδες.

· Μορφές τού χωριού
Φήμη αγαθή έχει αφήσει στο χωριό, και την επαρχία Αγίου Βασιλείου γενικότερα, ο χειροπρακτικός γιατρός Γεώργιος Βιζιριαννάκης, γνωστός και ως Μπιζιργιάννης, που έζησε στα Δαριβιανά μέχρι το έτος 1940. Θεράπευε ποικίλες νόσους χρησιμοποιώντας πρακτικές μεθόδους και βότανα που καλλιεργούσε ο ίδιος στο περιβόλι του. Κυρίως, όμως, θεράπευε σπασίματα ανθρώπων και ζώων, εφαρμόζοντας πάνω στο ασθενές μέλος ειδικούς, με τα χέρια, επιδέξιους χειρισμούς. Και στις θεραπείες του αυτές είναι που ταιριάζει η ονομασία που αρχικά τού δώσαμε, του «χειροπρακτικού γιατρού». Στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι γεγονός ότι ο Μπιζιργιάννης παρουσιάζε εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Ο Δημήτρης Τσιουδάκης ήταν για χρόνια παραγιός τού Μπιζιργιάννη, έμαθε κοντά του πολλές από τις πρακτικές και τα γιατροσόφια που χρησιμοποιούσε και τα εφάρμοζε και αυτός μετά τον θάνατό του [12].
Παρόμοια, ο Γεώργιος Σαββάκης ή Σαμπανογιώργης, εξαίρετος χαρκιάς στο χωριό, εκτελούσε, παράλληλα με το κύριο επάγγελμά του, και χρέη πρακτικού οδοντογιατρού, ενώ ο Μάρκος Ξεζωνάκης ή Κατσιρομάρκος, σπουδαίος τεχνίτης και εφευρετικό μυαλό, είχε ειδικευτεί στο «δέσιμο» των μύλων[13].

· Ο διαλυμένος οικισμός Φτερέας ή Φτερές
Γόνιμη περιοχή λίγες εκατοντάδες μέτρα βόρεια τού χωριού, με απεριόριστη θέα και ναΰδριο τού Τιμίου Σταυρού, γύρω από το οποίο βρέθηκαν τάφοι. Το ναύδριο αυτό στα 1890- με την επονομασία, τότε, «Εσταυρωμένος»- αναφέρεται ότι δέχτηκε επίθεση των Τούρκων, που κατέστρεψαν ό,τι βρήκαν μέσα σε αυτό [14]. Ο λόγος για τον παλιό οικισμό Φτερέας, που αναφέρουν ο Barozzi, το Οθωμανικό Κτηματολόγιο, όπου το χωριό αναγράφεται ως μετόχι [15], αλλά και πράξεις τού νοταρίο Στέλιος Καλογεράκης Ανδρέα Καλλέργη [Γ. Γρυντάκη, Το Πρωτόκολλο τού Ρεθεμνιώτη νοτάριου Ανδρέα Καλλέργη (1634-1646), Αθήνα 1994, πρ. 313 (σ. 220), 336 (σ. 245), 381 (σ. 277)][16].

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ο συνοικισμός Καρήνες αναγνωρίστηκε σε ίδια κοινότητα με το Δ. 6-9-1925, ΦΕΚ Α 260/1925.
[2] Ν. Σταυρινίδη , Απογραφικοί Πίνακες τής Κρήτης, Κρητικά Χρονικά , ΚΒ΄, 129.
[3] Rob. Pashley, Travels in Crete, II, London 1837, 313.
[4] Κρητικά, σ. 39.
[5] Τσερίπ (cerib)= μονάδα μέτρησης επιφανείας, που ισοδυναμεί προς 60 τετραγωνικούς πήχεις.
[6] Ευαγγελία Μπαλτά - Mustafa Oguz, Το Οθωμανικό Κτηματολόγιο τού Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 2007, 476- 477.
[7] Νικολάου Πλάτωνος, «Η σημασία τής επιβιώσεως των αρχαίων τοπωνυμίων», Κρητική Εστία 3 (1949), 14.
[8] Για την εκκλησία αυτήν βλ. και πιο κάτω στην αναφορά μας στον διαλυμένο οικισμό Φτερέας ή Φτερές.
[9]Βασιλείου Ψιλάκη, Ιστορία τής Κρήτής, εκδόσεις «Αρκάδι», Αθήναι χ.χ., τ. Γ΄, 35, υποσ. 1.
[10] Για τούς Αγωνιστές βλ. περισσότερα στοιχεία στον Νικόλαο Φασατάκη, Αγωνιστές και θύματα τής τ. επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης (1866- 1897), Αθήνα 2001, 46.
[11] Απέσβετο και λάλον ύδωρ, Τμήματος Περιβαλλοντικής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης- Κέντρο Περιβαλλοντικής Αγωγής και Ενημέρωσης «Φάλκονας», Ρέθυμνο 1999, 24.
[12]Γιώργου Ν. Τσιγδινού, «Δαριβιανά», στη συλλογική εργασία Χωριά τής π. Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, έκδοση Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου για την πρώην επαρχία Αγίου Βασιλείου, Ρέθυμνο 2011, 594.
[13] Ό.π. 595.
[14] Α.Υ.Ε., (Αρχείο Β΄), δωδεκασέλιδη έκθεση τού Επισκόπου προς τον Διοικητή Ρεθύμνου, γραμμένη στις 12-7- 1890, που διαβιβάζει ο Υποπρόξενος Ρεθύμνου στο Υπουργείο Εξωτερικών με το υπ’ αριθμ. 203/ 12-7-90 έγγραφό του (στον Γ. Γρυντάκη, «Βεβηλώσεις χριστιανικών ναών από τους μουσουλμάνους στο Ρέθυμνο κατά τα έτη 1889- 93», Νέα Χριστιανική Κρήτη, τ. 9 (Ιαν. – Ιούν. 1993), 67.
[15] Ευαγγελία Μπαλτά - Mustafa Oguz, ό.π. (σημ. 6).
[16] Κωστή Ηλ. Παπαδάκη, Τοπωνυμικό τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, τ. Ε΄, στη σειρά των Πρακτικών τού Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου για την π. Επαρχία Αγίου Βασιλείου, Ρέθυμνο 2011, 240.