Αγαπητοί μας νεκροί: Ας μην σκορπίσει το χώμα το μακάριον που σας σκεπάζει…

ΑΠΟ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΗΡΩΕΣ
ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ΣΤΗΝ Ι. ΜΟΝΗ ΠΡΕΒΕΛΗ *

Αγαπητοί μας νεκροί: Ας μην σκορπίσει το χώμα το μακάριον που σας σκεπάζει…
                                                                                      (Ανδρέας Καλβος)  

                    ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Από την ομιλία τού Κ.Η.Παπαδάκη,
στο καθολικό τής ιστορικής
Ι. Μ. Πρέβελη

Η «Ομοσπονδία Συλλόγων Επαρχίας Αγίου Βασιλείου, ο “Πρέβελης”», τελεί σήμερα, για πρώτη φορά, μνημόσυνο συμπροσευχής  και αγάπης στην ιερή μνήμη των νεκρών Ηρώων τής επαρχίας μας. Η Ομοσπονδία μας, από φέτος, τη μέρα αυτήν- την τελευταία Κυριακή πριν από της Παναγίας- αποφάσισε να την αφιερώνει στους νεκρούς Ήρωές μας, που με τον θάνατό τους πέρασαν στη δόξα και την αιωνιότητα. Όλοι μας να ανάβουμε ένα κερί στη μνήμη τους. Να απευθύνουμε μια μικρή προσευχή, ένα δάκρυ αληθινό, μιαν υπόσχεση σ’ αυτούς που «έφυγαν» πολεμώντας για την πατρίδα, με τη βεβαιότητα πως όχι! δεν χάθηκαν. Πως όχι! συνεχίζουν να ζουν ανάμεσα μας και χρέος όλων μας να τους σκεφτόμαστε και να συμπορευόμαστε μαζί τους στη δύσκολη ανηφόρα τού καθήκοντος.

Οι Αγιοβασιλειώτες σήμερα θυμόμαστε τους νεκρούς Ήρωές μας και παρακαλούμε τον Θεό να τους κατατάξει «εν χώρα ζώντων», εν μέσω των εκλεκτών και αγαπημένων Του. Όλοι άφησαν τη σφραγίδα τους στα χρόνια που έζησαν και αναπαύονται τώρα ήσυχοι στο χώμα τής Αγιοβασιλειώτικης γης ή όπου αλλού τους κάλεσε το ιερό καθήκον. Τιμούμε τη μνήμη τους και εναποθέτουμε στεφάνια ευγνωμοσύνης σε όλους εκείνους που είχαν μεν σάρκα και οστά και γνώριζαν, σαν και μας, τη χαρά τής ζωής, αλλά είχαν το φοβερό και μεγαλειώδες προνόμιο να την αξιολογήσουν στη ζυγαριά τού θανάτου με το αίμα τους … Πολέμησαν ηρωικά, προσέφεραν τη νιότη τους και τη ζωή τους για ιδανικά και αξίες και τη λευτεριά των πατρίων χωμάτων.

Ένας λαός, αγαπητοί μου, που δεν έχει ιστορική μνήμη είναι καταδικασμένος να περιέλθει στην αφάνεια και να πεθάνει. Είναι ευτυχείς οι λαοί που μελετούν την ιστορία τους και τα κατορθώματα των προγόνων τους και ξέρουν να διδάσκονται και να παραδειγματίζονται από τις πράξεις τους και τα επιτεύγματά τους. Ο ανιστόρητος άνθρωπος είναι όν α- πολιτικό, δεν έχει κοινωνικό και πολιτικό ήθος και γι’ αυτό και δεν μπορεί να θεωρείται «καλός πολίτης». Πιστεύουμε ότι «αναφέροντας» έναν νεκρό Ήρωα είναι σαν να τον «ανασταίνομε» μέσα μας. Έτσι, λοιπόν, γίνεται μια προσπάθεια, σήμερα, να ξαναζήσουμε με τους δικούς μας ανθρώπους, με τους ήρωές μας, με τα κατορθώματά τους και τις ωραίες τους πράξεις. 

Παρούσες  και οι αρχές τού Νομού στο
 Μνημόσυνο Συμπροσευχής

Σε αυτήν την έξοχη και, συχνά, ασύλληπτη για τον κοινό νου διάσταση τής «ιστορικής μνήμης» και του παραδειγματισμού των μεταγενεστέρων θεωρώ ότι εξακτινώνεται η σημασία τής απόφασης αυτής τής «Ομοσπονδίας Συλλόγων Επαρχίας Αγίου Βασιλείου ο “Πρέβελης”» να τελεί, από φέτος, και σε ετήσια βάση, μνημόσυνο τιμής, αγάπης και αφοσίωσης στο παράδειγμα που μας άφησαν οι νεκροί ήρωες τής επαρχίας μας. Και έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα να επιδείξουμε στους συνεπαρχιώτες μας, εκατοντάδες γνωστούς Αγιοβασιλειώτες ήρωες, από όλες τις περιόδους τής νεότερης ελληνικής ιστορίας, τόσο από την Επανάσταση τού Εικοσιένα, το Ολοκαύτωμα τού Αρκαδιού (8/11/1866) και την περίφημη Κρητική Επανάσταση (1866- 69), όσο και από τους λοιπούς αγώνες τού Έθνους: τον Μακεδονικό, δηλαδή, Αγώνα (1903- 1908), τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912- 14), τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914- 18) και τη Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-22), το Αλβανικό Έπος (1940), τη θρυλική Μάχη τής Κρήτης (20 Μαΐου 1941)και την Εθνική Αντίσταση (1941- 44).

Έτσι, ανάμεσα σε όλες αυτές τις στρατιές των ηρώων σύμβολο τρανό, αγνό και κορυφαίο προβάλλουν οι γενναίοι Αγιοβασιλειώτες νεκροί τής Αρκαδικής Εθελοθυσίας- όπως τους αναφέρει στο κλασικό έργο του «Το Αρκάδι διά των αιώνων» ο επίσκοπος Τιμόθεος Βενέρης- Νεόφυτος Μακρυδάκης και Μπεργαντής (αγνώστου βαπτιστικού ονόματος ο δεύτερος), από τις Μέλαμπες, Γεώργιος Πρεβελάκης από τον Άρδακτο, Ιάκωβος Πετρουλής από τον Κισσό και Κωνστ. Μπριλάκης από το Σπήλι. Στις στρατιές αυτές των Αγιοβασιλειωτών ηρώων περιλαμβάνονται, επίσης, οι εκατοντάδες εθελοντές τής Ηπείρου, όπως ο Λαμπρινός Νικητάκης από τα Αγκουσελιανά, ο Γεώργιος Μαθιουδάκης, φαρμακοποιός, από τη Μύρθιο, ο πολυπαθής Νικόλαος Χλιαουτάκης από τον Άρδακτο και, βέβαια, η ψυχή όλων, ο δάσκαλος Στυλιανός Κλειδής (με τον οποίο και συμπολέμησαν οι παραπάνω), αρχηγός στον Μακεδονικό Αγώνα, από τα Αγκουσελιανά, που οι Τούρκοι τον σκότωσαν στις 10 Νοέμβρη τού 1912, ενώ πολεμούσε γενναία στη μάχη τού Προφήτη Ηλία, στο Μέτσοβο και, τέλος, ο άλλος μεγάλος, ο υφηγητής τής Θεολογικής Σχολής τού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Χρίστος Μακρής, από τα Σελλιά, Υπαρχηγός, αρχικά, του Σώματος τού Κλειδή, που ανέλαβε, μετά τον θάνατό του, και Αρχηγός αυτού. Και ο Χρίστος Μακρής με τη σειρά του, ακολουθώντας το παράδειγμα τού Αρχηγού του, θα πέσει ηρωικά, στα 32 του, μόλις, χρόνια, μαχόμενος στη μάχη τού Δρίσκου, στις 28 τού Νοέμβρη τού ίδιου έτους. Αργότερα, στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, στις 23 Δεκεμβρίου 1940, ο Αλέξ. Κουνδουράκης από τον Άρδακτο, έπεφτε ηρωικά μπροστά από το ύψωμα 1067, στη μάχη τής Κλεισούρας, στην Αλβανία και ο Κωστής Παπαδάκης, έφεδρος αξιωματικός και δημοσιογράφος, από το γειτονικό, στον Άρδακτο, χωριό Βάτος, στο Νεστόριο τής Καστοριάς, στις 4 Νοεμβρίου 1940, δίνοντας τη ζωή του αντάλλαγμα τής Ελευθερίας που σήμερα  εμείς απολαμβάνουμε. «Ας μάθουν οι Μανάδες που έχουν παιδιά στα σύνορα- έγραφε από το μέτωπο ο δημοσιογράφος Κωστής Παπαδάκης- πως πρέπει να είναι υπερήφανες, γιατί στα παιδιά τους έλαχεν ο κλήρος να δείξουν στον κόσμο πως η Ελευθερία δεν χαρίζεται από κανέναν αλλά παίρνεται με το σπαθί και με το αίμα». Τέλος, και ο Ροδακινιώτης οπλαρχηγός τής Εθνικής Αντίστασης, Ευάγγελος Χομπίτης, θα πέσει, στις 19 Σεπτ. 1944, σε ηλικία 20, μόλις, ετών, μαχόμενος κατά των Γερμανών, στη συμβολή των οδών Κουρμούλη και Κονδυλάκη, στο Ρέθυμνο. 

    Από την τελετή κατάθεσης στεφάνων στο
Μνημείο τής Ι. Μ. Πρέβελη

Και με τους παραπάνω, αγαπητοί μου, αναφερθήκαμε όλως δειγματικά- λόγω έλλειψης χρόνου- σε ελάχιστους, μόνον, από τους κυριότερους ήρωες τής επαρχίας μας, προερχόμενους, όπως θα είδατε, απ’ όλες τις περιόδους τής νεότερης ελληνικής μας ιστορίας (Αρκαδική Εθελοθυσία, Μακεδονικό Αγώνα, Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, Εθνική Αντίσταση) και από πλήθος χωριών τής επαρχίας μας, και τους οποίους η σκέψη μας σήμερα με εξαιρετική ευγνωμοσύνη, πατριωτική θέρμη και συγκίνηση αγκαλιάζει.

Για άλλη μια φορά απευθύνω και δημόσια τα θερμά συγχαρητήριά μου σε όλους όσοι εμπλέκονται στις όμορφες, συγκινητικές και απέριττες αυτές εκδηλώσεις, που αποφασίστηκε από την Ομοσπονδία μας να τελούνται κατ’ έτος εδώ, στο μέγα αυτό τής επαρχίας μας προπύργιο, την Ι. Μονή Πρέβελη, τόπο από τη φύση του ιερό και θείο, αλλά και εκ θελήσεως των ηρώων κατοίκων του τίμιο και δοξασμένο, που προσέφερε στους αγώνες τού τόπου μας μύριες όσες θυσίες αίματος τόσο κατά τον δέκατο όγδοο αιώνα, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οπότε διαδραμάτισε και σπουδαιότατη εθνική αποστολή, με τη συμβολή σπουδαίων ηγουμένων και μοναχών, που προστέθηκαν, με τη σειρά τους, στους ήρωες τής επαρχίας μας [παπα- Αλεβίζου Πρέβελη (1770- επανάσταση Δασκαλογιάννη), Μελχισεδέκ Τσουδερού, που σκοτώθηκε πολεμώντας στο Πολεμάρχι Κισάμου το 1822, αφού πρώτα στην κορυφή Κουρκουλός, πάνω από το Ροδάκινο, ύψωσε την πρώτη σημαία τής ελληνικής επανάστασης (1821)].

         Ο συγγραφέας Κ.Η.Παπαδάκης,
         ενώ συνομιλεί με τον Σεβασμ. Μητροπολίτη
          Λάμπης κ. Ειρηναίο

Αλλά το ιερό μοναστήρι που σήμερα μάς φιλοξενεί συνδέεται και με τα χιλιοτραγουδισμένα ατμόπλοια Αρκάδι, Πανελλήνιον, Ένωσις και Κρήτη, που κατά την τριετή (1866- 69) Μεγάλη Κρητική Επανάσταση προσέγγιζαν στις εκβολές τού Μεγάλου Ποταμού, στη Λίμνη, και μετέφεραν στο μαρτυρικό μας νησί πολεμοφόδια, τρόφιμα και πλήθος άλλα αγαθά από την ελεύθερη Ελλάδα. Εθνική και ιερή αποστολή που το δοξασμένο μοναστήρι, με την ίδια δυναμική τη συνέχισε και αργότερα, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν έμελλε και πάλι να αναδιπλωθεί σε νέους εξίσου επικούς αγώνες, γράφοντας μια νέα, ακόμα, έξοχη σελίδα προσφοράς και λαμπρών ηρωικών θυσιών και κατορθωμάτων για την Πατρίδα με μπροστάρη, τη φορά αυτήν, τον ηγούμενό του Αγαθάγγελο Λαγουβάρδο (1936-1944). Το Μοναστήρι διατρέφει και πάλι τους πολεμιστές, Έλληνες και ξένους (Άγγλους, Νεοζηλανδούς, Αυστραλούς), αποκρύπτει τους τελευταίους στα γύρω από την Μονή σπηλιάρια ή τους φιλοξενεί, προστατεύει και περιθάλπει στους χώρους του- όπως έκαναν, εξάλλου, με θρησκευτική ευλάβεια και όλα ανεξαιρέτως τα χωριά τής επαρχίας μας- και αυτό παρά τη ρητή απαγόρευση των Γερμανών, μέχρι να φτάσουν τα υποβρύχια στην παραλία, και πάλι, της Λίμνης του Πρέβελη- το γνωστό σημείο διαφυγής- και, με κάθε προφύλαξη, το Μοναστήρι να τους παραδώσει σώους και ασφαλείς, προκειμένου να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Λάμπης κ. Ειρηναίος
και ο Καθηγητής  Κ. Η. Παπαδάκης
στον χώρο τού Μνημείου τής
Ι. Μ. Πρέβελη

Αγαπητοί μου συνεπαρχιώτες, απονέμουμε, σήμερα, τιμή στους αγαπημένους ήρωες τής επαρχίας μας και στα ηρωικά κατορθώματά τους, «θυμίαμα εύοσμον» θρησκευτικής, πολιτιστικής και πολιτικής ευαισθησίας. Μια πράξη που αποτελεί για όλους μας, αλλά, κυρίως, για τους νέους μας, διδασκαλία υψηλού εθνικού και θρησκευτικού επιπέδου, που προβληματίζει έντονα και με τρόπο θετικό και βέβαιο σε θέματα που άπτονται τής έννοιας τού χρέους και της ενσυναίσθησης τής κοινωνικής ευθύνης και αγαθοποιΐας.

Και στο σημείο αυτό θεωρώ σκόπιμο να τραγουδήσουμε και μεις στη μνήμη τους, την ιερή τούτη στιγμή, μαζί με τον Ανδρέα Κάλβο, μερικούς στίχους από την περίφημη Ωδή του Προς τους Νεκρούς τού  Ιερού Λόχου:


Αγαπητοί μας νεκροί (Ήρωες):

«Ας μη βρέξει ποτέ

το σύννεφον, και ο άνεμος
σκληρός ας μη σκορπίσει
το χώμα το μακάριον
που σας σκεπάζει


Ας το δροσίζει πάντοτε

με τ' αργυρά της δάκρυα
          η ροδόπεπλος κόρη
          και αυτού ας ξεφυτρώνουν
          αιώνια τ' άνθη

Ω γνήσια της Ελλάδος
τέκνα, ψυχαί που επέσατε
εις τον αγώνα ανδρείως,
τάγμα εκλεκτών Ηρώων,
καύχημα νέον

σας άρπαξεν η τύχη
την νικητήριον δάφνην,
και από μυρτιά σας έπλεξε
και πένθιμον κυπάρισσον
στέφανον άλλον.

Αλλά αν τις απεθάνη
δια την πατρίδα, η μύρτος
είναι φύλλον ατίμητον
και καλά τα κλαδιά
της κυπαρίσσου…..  

                         (Ωδή Ανδρέα Κάλβου “ Εις τον Ιερόν Λόχον ”)                               

         

* Ομιλία Κωστή Ηλ. Παπαδάκη, στην Ι. Μονή Πρέβελη, την 14η Αυγούστου 2013.


ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΠΑΤΕΛΑΡΟΣ, Ο ΡΕΘΥΜΝΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΠΑΤΕΛΑΡΟΣ, Ο ΡΕΘΥΜΝΙΟΣ


ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
                www.ret-anadromes.blogspot.com


Άγιος Αθανάσιος ο Πατελάρος,
                Σκήτη τού Αγίου Ανδρέα, Άγιον Όρος
            (2007)

Σε επίσκεψή μου, το καλοκαίρι τού 2007, στον αγιώνυμο Άθω είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ την Ιερή Σκήτη τού Αγίου Ανδρέα (με την τουρκ. προσωνυμία Σεράι, ένεκα του μεγαλοπρεπούς όγκου της), η οποία ανήκει στην Ι. Μ. Βατοπεδίου. Είχε κτιστεί από τους Ρώσους με απώτερο σκοπό να κυριαρχήσουν στο Άγιο Όρος. Ύστερα, όμως, από την Οκτωβριανή επανάσταση ερημώθηκε. Επαναλειτούργησε πριν από λίγα χρόνια και σήμερα λειτουργεί εκεί υπερσύγχρονο εργαστήριο συντήρησης έργων τέχνης. Η Σκήτη του Αγίου Ανδρέα (Σεράι) είναι ένα σύνολο επιβλητικών κτιρίων και αποτελούσε το αντιπροσωπευτικότερο κέντρο του ρωσικού μοναχισμού στις αρχές τού 20ου αιώνα. Είναι κτισμένη σε μορφή ενιαίου συγκροτήματος, σε υψηλή, αέρινη τοποθεσία, πεντακόσια μέτρα από τις Καρυές, πρωτεύουσα τού Αγίου Όρους. Η Σκήτη τού Αγίου Ανδρέα έχει σημαντική ιστορία, αφού, στη συγκεκριμένη περιοχή, ήδη από τις αρχές τού αγιορείτικου μοναχισμού,  τον δέκατο αιώνα μ.Χ., μνημονεύεται μονύδριο με το όνομα «τού Ξύστρη» ή «Ξέστ(ρ)ου», ενώ σε χώρο αμέσως λίγο πιο πάνω από τη Σκήτη σημειώθηκε το πρώτο ξεκίνημα τής Αθωνικής Πολιτείας από τον θείο Γενάρχη όλων των αγιορειτών, τον όσιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη.

Η γνωστή, όμως, σε μας σήμερα ιστορία τού τόπου έλαβε διαστάσεις αληθινές με τον ερχομό στη συγκεκριμένη περιοχή τού πραγματικού δομήτορος τής Σκήτης, του Ρεθεμνιώτη αγίου Αθανασίου τού Πατελάρου τού Γ΄, ο οποίος θεωρείται και κτίτωρ αυτής. Ο Αθανάσιος Πατελάρος (κατά κόσμον Αλέξιος Πατελάρος) γεννήθηκε στην Αξό Μυλοποτάμου, Ρεθύμνου, μεταξύ των ετών 1580 και 1597. Την εγκύκλιο μόρφωσή του έλαβε στο Ρέθυμνο, ενώ, στη συνέχεια, σπούδασε Αρχαία Ελληνική Φιλολογία, Φιλοσοφία και Θεολογία. Ήξερε ελληνικά και λατινικά και διακρινόταν για τη γενικότερη μόρφωσή του, το κήρυγμά του και την ποίηση που έγραφε. Μελετούσε την Αγία Γραφή, και μάλιστα μετέφρασε μέρος της στα νέα ελληνικά. Στη Μονή Ιβήρων σώζεται σήμερα και μετάφραση τού Ψαλτηρίου που έκανε ο ίδιος.

Εκάρη μοναχός στο Σιναϊτικό Μετόχι τού Χάνδακα. Κατόπιν μετέβη στο Άγιον Όρος, όπου εγκαταστάθηκε σε κελί που έκτισε ο ίδιος στην περιοχή της Μονής Παντοκράτορος. Χειροτονήθηκε διάκονος, ιερέας και επίσκοπος στη Θεσσαλονίκη. Το 1631 μ.Χ. εξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Για ένα μικρό διάστημα- θα ήταν μάλλον εντός τού έτους 1634 (25 Φεβρουαρίου μέχρις αρχών Απριλίου)- διετέλεσε και Οικουμενικός Πατριάρχης. Μέσα, όμως, σε εκείνα τα ταραχώδη και δύσκολα χρόνια ενωρίς παραιτήθηκε από τον πατριαρχικό θρόνο και ως Μητροπολίτης, πια, Θεσσαλονίκης ήλθε, περί τα μέσα τού 17ου αιώνα, στον αγιώνυμο Άθω και διέμεινε στο αρχαίο μονύδριο που αναφέραμε, ήδη, στην αρχή τού παρόντος άρθρου μας, «τού Ξύστρη» ή «Ξέστου», κοντά στίς Καρυές, το οποίο διεύρυνε με προσωπική του εργασία. Πρόκειται για τη σημερινή Σκήτη του Αγίου Ανδρέα, της οποίας θεωρείται ιδρυτής και εκ βάθρων ανακαινιστής και την οποία διά τής παρουσίας του λαμπρώς ανέδειξε.

Το 1639 ο Πατριάρχης Παρθένιος Α΄ παραχώρησε και πάλι στον Αθανάσιο τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης και τη Μονή Βλατάδων. Το 1643 ο Αθανάσιος μετέβη στη Μολδαβία και στη Βλαχία, όπου κέρδισε τη συμπαράσταση τού τοπικού ηγεμόνα και αναρριχήθηκε εκ νέου στον Πατριαρχικό Θρόνο το 1652 για δεκαπέντε, μόλις, ημέρες. Αν και αναφέρεται ότι τάχθηκε υπέρ της ένωσης με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, εν τούτοις την ημέρα τής εκθρόνισής του έβγαλε πύρινο κήρυγμα με βάση το χωρίο: «Σύ ε Πέτρος κα π ταύτ τ πέτρ οκοδομήσω μου τν κκλησίαν» και αντέκρουσε τα επιχειρήματα που συνιστούν το παπικό πρωτείο. Το κήρυγμά του αυτό προκάλεσε την μήνιν των λατινοφρόνων, με προεξάρχοντα τον Αθανάσιο τον Κύπριο, ο οποίος το 1655 κυκλοφόρησε πραγματεία με τον τίτλο «Αντιπατελάριον», όπου υβρίζει και καταδικάζει τον Αθανάσιο με απρεπή και φτωχή γλώσσα.

Στη Ρωσία ο Αθανάσιος άσκησε σημαντικό ιεραποστολικό έργο και αντιλατινική δράση, πράγμα που δικαιολογεί και την ιδιαίτερη τιμή των Ρώσων στο πρόσωπό του. Απεβίωσε στις 5 Απριλίου 1654 στη Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος τού Λούμπνι, στο Χάρκοβο τής Ουκρανίας, όπου ενταφιάστηκε καθήμενος, κατά το τυπικό τής Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Οκτώ χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο τού 1662, που ανοίχτηκε ο τάφος του, το σκήνωμα του βρέθηκε άφθαρτον, ενώ ο τάφος του υπήρξε πηγή αγιάσματος και ιαμάτων. Από τότε από την τοπική Ρωσική Εκκλησία αναγνωρίστηκε και η αγιότητά του.

Για την ιστορία, το κελί τού αγίου Αθανασίου Πατελάρου στο αγιώνυμον Όρος και η μετέπειτα εγερθείσα Σκήτη, συνέχισε να πανηγυρίζει τη μνήμη τού οσίου Αντωνίου τού Μεγάλου (17 Ιανουαρίου), αφού μέχρι τον 17ο αιώνα ήταν κελί του Αγίου Αντωνίου και σε αυτό το κελί εγκαταστάθηκε στα μέσα του 17ου αιώνα ο παραιτηθείς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Άγιος Αθανάσιος Πατελάρος. Αργότερα, προστέθηκε και το πανηγύρι τού αποστόλου Ανδρέα (30 Νοεμβρ.), όταν ένας άλλος Οικουμενικός Πατριάρχης, που και αυτός είχε παραιτηθεί τού οικουμενικού θρόνου, ο Σεραφείμ ο Β΄ (1761), κατεδάφισε το κελί και έκτισε καινούριο, με μεγάλο και μεγαλοπρεπέστατο ναό αφιερωμένο στον μέγα Αντώνιο και τον απόστολο Ανδρέα, στο κλίτος τού οποίου και θησαυρίστηκε το μετωπιαίο οστούν τού Αποστόλου, ώστε, έκτοτε, το μικρό μονύδριο να ονομαστεί «Σεράι». Το 1841 παρέλαβαν το κελί δυο μοναχοί από τη Ρωσία (οι Βησσαρίων καὶ Βαρσανούφιος) και με σιγίλλιο τού τότε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ανθίμου τού ΣΤ΄ (1849) το κελί μετατράπηκε σε κοινοβιακή σκήτη, με πρώτο Δικαίον τον ιερομόναχο, πλέον, Βησσαρίωνα. Η έναρξη τού 1ου Παγκοσμίου Πολέμου (1914- 18), η Ρωσική Επανάσταση (1917) και η μεγάλη πυρκαγιά το 1958 επέφεραν την ολική καταστροφή τής Σκήτης. Όμως, το 1992 εγκαθίσταται καινούρια ελληνόφωνη συνοδεία και το 2001 έρχονται να προστεθούν αρκετοί νέοι μοναχοί. Σε κτίριο τής Σκήτης στεγάζεται από το 1930 η «Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία".

Τέλος, ως προς τον ναό προς τιμήν τού αγίου Αθανασίου τού Πατελάρου στη γενέτειρά του, την Αξό Μυλοποτάμου, οι εργασίες ανεγέρσεώς του είχαν αρχίσει από τον Μάρτιο τού 2003, ενώ τα εγκαίνιά του έγιναν πρόσφατα, στις 21 Αυγούστου 2008, από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο, σε μίαν επίσημη τελετή, με πλήθος κόσμου από όλη τη γύρω περιοχή. Τμήμα τού ιερού λειψάνου τού Αγίου μεταφέρθηκε στη γενέτειρα του, στις 21 Αυγούστου 1993, από το Χάρκοβο τής Ουκρανίας, από τον Πατριάρχη, επίσης, Αλεξανδρείας Θεόδωρο (και τότε επίσκοπο Κυρήνης). Από τότε στις 21 Αυγούστου κάθε έτους εορτάζεται η μνήμη τής Μετακομιδής των Λειψάνων τού αγίου Αθανασίου τού Πατελάρου στον γενέθλιο τόπο του, την Αξό Μυλοποτάμου, Ρεθύμνου, ενώ από την Ορθόδοξη Εκκλησία η μνήμη του εορτάζεται στις 18 Ιανουαρίου και στις 2 Μαΐου.



Παρουσίαση των βιβλίων τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου στο Σπήλι και στα Ακούμια - Περυσινές Παρουσιάσεις

Ο Κωστής Ηλ.Παπαδάκης, ενώ
παρουσιάζει τα Χωριά τής επαρχίας
Αγίου Βασιλείου στην εκδήλωση
τού Σπηλίου
Παρουσίαση των βιβλίων τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου στο Σπήλι

 Με την παρουσία τού Δημάρχου Αγίου Βασιλείου κ. Γιάννη Πιπεράκη, των πρώην Δημάρχων Ρεθύμνου κ. Δημ. Αρχοντάκη και Λάμπης, και νυν επικεφαλής τής μείζονος αντιπολίτευσης στον δήμο Αγίου Βασιλείου, Γιάννη Ταταράκη και του Αντιδημάρχου κ. Γεωργίου Τσιγδινού έγινε στις 10/8/2013 η παρουσίαση των βιβλίων τής π. επαρχίας, και νυν Δήμου Αγίου Βασιλείου, στο Σπήλι. Την εκδήλωση, που έλαβε χώρα στο Πνευματικό Κέντρο τής Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων, διοργάνωσαν ο κ. Εμμαν. Δρυδάκης, Πρόεδρος τής Ομοσπονδίας Συλλόγων π. Επαρχίας Αγίου Βασιλείου, «ο Πρέβελης» και ο κ. Στ. Βρυλλάκης, Δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος τού Συλλόγου Επιστημόνων π. Δήμου Λάμπης.                                                         Τα βιβλία παρουσίασαν οι κύριοι:

α)  Κωστής Ηλ. Παπαδάκης, Καθηγητής- συγγραφέας, τον Συλλογικό τόμο «Τα χωριά τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου»,
β) Ελευθερία Γαλαγκουράκη, φιλόλογος, το «Τοπωνυμικό τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου», του Κωστή Ηλ. Παπαδάκη και
γ)   Γιάννης Γρυντάκης, δρ. Ιστορίας- συγγραφέας, τον «Αντρέα Καλλέργη».
Μετά την παρουσίαση προσφέρθηκε κέρασμα από την Ι. Μητρόπολη.

Ο Κωστής Ηλ. Παπαδάκης
ενώ ομιλεί στην εκδήλωση
των Ακουμίων
Παρουσίαση των βιβλίων τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου στα Ακούμια

           Μετά την παρουσίαση των βιβλίων τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου στο Σπήλι, παρόμοια εκδήλωση πραγματοποιήθηκε και στα Ακούμια, στις 14/8/2013, με την παρουσία τού Δημάρχου Αγίου Βασιλείου κ. Γιάννη Πιπεράκη, του Περιφερειακού Συμβούλου κ. Νίκου Κακογιαννάκη και πλήθους κόσμου, Ακουμιανών και παραθεριστών. Την εκδήλωση, που έλαβε χώρα στην κεντρική πλατεία τού χωριού, κάτω από τον τεράστιο και ιστορικό πλάτανο, διοργάνωσαν ο κ. Εμμαν. Δρυδάκης, Πρόεδρος τής Ομοσπονδίας Συλλόγων π. Επαρχίας Αγίου Βασιλείου, «ο Πρέβελης», ο κ. Στ. Βρυλλάκης, δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος τού Συλλόγου Επιστημόνων π. Δήμου Λάμπης, ο «Πολιτιστικός Σύλλογος Ακουμίων» και ο «Σύλλογος Ακουμιανών- Βρυσανών, “Ο Σιδέρωτας”» (διά της κ. Ελευθ. Γαλαγκουράκη).             Τα βιβλία παρουσίασαν οι κύριοι:

α)  Κωστής Ηλ. Παπαδάκης, Καθηγητής- συγγραφέας, τον Συλλογικό τόμο «Τα χωριά τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου»,
β) Ελευθερία Γαλαγκουράκη, φιλόλογος, το «Τοπωνυμικό τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου» του Κωστή Ηλ. Παπαδάκη και
γ)  Θεόδωρος Πελαντάκης, Επίτιμος Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου, τον «Αντρέα Καλλέργη» τού Γιάννη Γρυντάκη.

Περυσινές παρουσιάσεις

Από την παρουσίαση στο
           "Σπίτι τού Πολιτισμού" 

           (εκ δεξιών προς τα αριστερά: 
          Μ. Δριδάκης, Κ. Παπαδάκης,
        Ε. Γαλαγκουράκη, Γ. Γρυντάκης
        & Θ. Πελαντάκης) 
Να σημειωθεί ότι παρόμοιες εκδηλώσεις παρουσίασης των παραπάνω βιβλίων- έκδοσης τού Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου για την πρώην Επαρχία Αγίου Βασιλείου (Πλακιάς, 19-23 Οκτωβρίου 2008)- έγιναν και κατά το καλοκαίρι τού 2012 από τους Κωστή Ηλ. Παπαδάκη και Θεόδωρο Πελαντάκη και στα χωριά: Μέλαμπες, Κρύα Βρύση, Αγκουσελιανά, Άγιο Ιωάννη Καμένο, Σελλιά, και, βέβαια, και στο Ρέθυμνο, στο «Σπίτι τού Πολιτισμού», με την παρουσία του Σεβασμ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγενίου, του Βουλευτή τού ΣΥΡΙΖΑ κ. Ανδρέα Ξανθού, των πρώην Δημάρχων Φοίνικα, Αγίου Βασιλείου, Μαν. Μαστορογιαννάκη και Στ. Κλειδή.       
   

Φωτογραφικά στιγμιότυπα 
από τρεις περυσινές παρουσιάσεις
  Στον  Άι- Γιάννη τον Καμένο


Από την παρουσίαση στα Σελλιά
                 Στην Κρύα Βρύση


Παρουσίαση των βιβλίων τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου στα Ακούμια

Μετά την Παρουσίαση των βιβλίων τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου στο Σπήλι (10/8/2013), ακολουθεί Παρουσίασή τους και στα Ακούμια (14/8/2013)

Η Ομοσπονδία Συλλόγων π. Επαρχίας Αγίου Βασιλείου, ο Σύλλογος Επιστημόνων Δήμου Λάμπης, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ακουμίων και ο Σύλλογος Ακουμιανών- Βρυσανών, «ο Σιδέρωτας» διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση των τριών βιβλίων για την επαρχία Αγίου Βασιλείου του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, που θα πραγματοποιηθεί στα Ακούμια, την Τετάρτη 14 Αυγούστου 2013 και ώρα 20.00.
Ομιλητές οι:
α) Κωστής Ηλ. Παπαδάκης, για τα «Χωριά τής Επαρχίας Αγίου Βασιλείου» (Συλλογική εργασία)
β) Ειρήνη Γαλαγκουράκη, Φιλόλογος, για το «Τοπωνυμικό τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου» (του Κωστή Ηλ. Παπαδάκη), και
γ) Θεόδωρος Πελαντάκης, για το «Πρωτόκολλο τού Νοτάριου Αντρέα Καλλέργη 1634- 1636» (του Γιάννη Γρυντάκη)   

Χορωδία τής Σχολής Εκκλησιαστικής Βυζαντινής Μουσικής τής Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου- ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚH ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚH ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Χορωδία τής Σχολής Εκκλησιαστικής Βυζαντινής Μουσικής τής Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου 

            ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Την Κυριακή 28 Ιουλίου 2013, στο θέατρο «Ερωφίλη» τής πόλεώς μας, έλαβε χώρα, ενώπιον πολυπληθούς ακροατηρίου, συναυλία από τη Χορωδία τής Σχολής Βυζαντινής Μουσικής τής Ι. Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, σε συνεργασία με τον Δήμο Ρεθύμνου (Κ.Ε.ΔΗ.Ρ.) στα πλαίσια των πλούσιων και ποικίλων καλοκαιρινών εκδηλώσεών τού τελευταίου.
Πλουσιότατο και το Πρόγραμμα τής εν λόγω βυζαντινής συναυλίας, που κάτω από τη στιβαρή καθοδήγηση του χοράρχη και Πρωτοψάλτη τού Μητροπολιτικού μας Ναού κ. Ευαγγέλου Καπαϊδονάκη απέδωσε ύμνους βυζαντινούς και δημοτικά ελληνικά τραγούδια, υπό τον γενικό τίτλο: «Από την ελληνική μουσική μας παράδοση», αφού και τα δύο μαζί– τόσο το εκκλησιαστικό- βυζαντινό μέλος όσο και το Δημοτικό- λαϊκό τραγούδι - αποτελούν την ενιαία ελληνική μουσική μας παράδοση και ταυτότητα, που οφείλουμε να διαφυλάσσουμε ως «κόρην οφθαλμού». Πολύ ενδιαφέροντα, επί του προκειμένου, και τα σχετικά εισαγωγικά σχόλια, εφ’ όλου τού Προγράμματος, από τον θεολόγο κ. Γεώργιο Σηφάκη.
Ειδικότερα, γύρω από το Πρόγραμμα τής περασμένης Κυριακής, στην πρώτη Ενότητα τού Πρώτου Μέρος τού Προγράμματος ακούστηκαν ύμνοι από την Ακολουθία στον Άγιο Αντύπα, σύγχρονο των Αποστόλων, επί Δομετιανού, άγιο θεράποντα των δοντιών, που έγραψε ο κορυφαίος σκιαθίτης λογοτέχνης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και μελοποίησε ο Πρωτοψάλτης τού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως κ. Λυκούργος Αγγελόπουλος.
Ο Παπαδιαμάντης- η έκπληξη τής προχθεσινής μουσικής βραδιάς- μεγάλωσε με βυζαντινές ψαλμωδίες, καθαρά κεριά και αγιορείτικα λιβάνια. Παρέμεινε διά βίου προσηλωμένος στην Εκκλησία και πίστευε ακράδαντα στον Θεό, στις πρεσβείες των αγίων και τής Παναγίας και στα θαύματά τους. Μια φορά, διηγείται ο καλός φίλος και εξάδελφός του Αλέξ. Μωραϊτίδης, αποδέκτης τής θαυματουργικής χάριτος τού Αγίου Αντίπα έγινε και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο οποίος, στη συνέχεια, συνέταξε και ασματική ακολουθία προς τιμήν του, ως έκφραση τής βαθιάς ευγνωμοσύνης του προς τον Άγιο.
Από αυτούς τους εντυπωσιακούς και, εν πολλοίς, άγνωστους ύμνους τού Αλεξ. Παπαδιαμάντη στην παρουσιαζόμενη συναυλία ακούστηκαν οι εξής: «Όπλα αστραπηβόλα» (προσόμοιο εσπερινού, ήχ. πλ. τού Α΄), «Δεύτε συνελθόντες…» (προσόμοιο Αποστίχων, ήχ. Β΄), «Τω Θεώ τω ποιήσαντι…» (προσόμοιο αίνων, ήχος Λέγετος), «Δεύτε τέκνα τής Νέας Σιών…» (Δοξαστικό Λιτής αγίου Αντίπα, ήχ. πλ. τού Α΄).
Σε όλους τους παραπάνω ύμνους εντυπωσίασαν η ορθοφωνία τού χορού, η ακρίβεια στη διάρκεια των χρόνων και των παύσεων και, μάλιστα, τα ωραία ισοκρατήματα, που αποτελούν το «αλάτι» τής χορωδιακής εκτέλεσης, αφού χωρίς ισοκράτες δε μπορούμε, ασφαλώς, να μιλάμε για χορωδιακό μέλος.
  Στη δεύτερη Ενότητα τού Πρώτου Μέρους ερμηνεύτηκαν η Α΄ στάση των Τυπικών («ευλόγει η ψυχή μου…», ήχ. πλ. του Δ΄, αγιορείτικο μέλος, μουσική καταγραφή Λυκούργος Αγγελόπουλος), με μια εμφανώς, μοναδική ποιότητα τεχνικής . νότες στρογγυλεμένες, σμιλεμένες φράσεις, απουσία αιχμών, αληθής εμμονή στην ποιότητα τού ήχου. Ερμηνεύτηκε, επίσης, το «Άξιον εστιν…» (από την «Τιμιωτέρα» Δαμιανού τού Βατοπεδινού, ήχ. πλ. τού Β΄), σε χαρακτηριστικά αργό και μεγαλόπρεπο μέλος και με ένα διαφερόντως εντυπωσιακό  «κράτημα» (τεριρέμ), το οποίο οι χορωδοί απέδωσαν με μια φωνή γενναιόδωρη, πλατιά, πειθαρχημένη, αγέρωχη και συνεπή, που έλαμπε σ’ όλες τις περιοχές τής μουσικής σημειογραφίας (το κράτημα είναι ένα μέλος που χρησιμοποιεί άσημες συλλαβές, όπως τορορό, τεριρέμ, νενενά και άλλες παρόμοιες, επειδή, ακριβώς, ο μελοποιός δεν θέλει να δεσμευτεί από κανένα κείμενο, αλλά προτιμά να δώσει ξεχωριστή σημασία στη μελωδία, αναπτύσσοντας με τον τρόπο αυτόν έξοχες σελίδες καθαρής μουσικής). Τέλος, το «Μεθ’ υμών ο Θεός…» τού Μεγάλου Αποδείπνου (ήχ. πλ. τού Β΄, μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου) το απέδωσε σύνολος ο χορός- με εναλλασσόμενες φωνές των μελών του, γρήγορο δοξαστικό χρόνο και μ’ ένα πλούσια λαμπερό- από την ποικιλότητα των φωνών- όσο και αποτελεσματικό ισοκράτημα. 

     Στο δεύτερο Μέρος τού Προγράμματος έλαμψε- ως έχουμε ήδη επισημάνει- το Δημοτικό- λαϊκό τραγούδι, που αγκάλιασε απ’ άκρου σ’ άκρον τον ελληνισμό τόσο με το εναρκτήριο, ριζίτικο των Λευκών Ορέων «Ηντάχετε γυρού- γυρού…» (καταγραφή 1910), όσο και με τα λοιπά λαϊκά άσματα που ακούστηκαν, από διάφορα μέρη τού ελληνικού τόξου προερχόμενα, καταγραφή όλα τού μεγάλου δασκάλου τής ελληνικής μουσικής Σίμωνος Καρά (1903-1999), που για δεκαετίες το όλον όργωνε απ’ άκρου σ’ άκρον την Ελλάδα, καταγράφοντας χιλιάδες δημοτικών τραγουδιών, τα οποία διέσωσε, μεταφέροντας επιμελώς τη μουσική τους στη βυζαντινή παρασημαντική.
Τα τραγούδια αυτά, πρέπει όλοι μας να το καταλάβουμε καλά- σήμερα ιδιαίτερα, που ζούμε σε μέρες βαθιάς αλλοτρίωσης και συγκρητισμού- ότι είναι ο μέγας πλούτος τού ελληνικού μας Γένους . έχουν άνεση και τρόπον ομηρικό, είτε τραγουδώντας πράξεις ηρωικές τής καθημερινότητας, τον έρωτα, την πατρίδα και τη θρησκευτικότητα τού ελληνικού λαού, είτε συντροφεύοντας τη ζωή, τις λύπες και τις χαρές της, σε λόγο, πάντα, ρέοντα δημοτικό και μουσική που πηγάζει μέσα βαθιά από τα γάργαρα σπλάχνα τού ελληνικού λαού. Επί αιώνες ολόκληρους αποτέλεσαν το απαραίτητο τραγούδημα τού λαού μας ή με τη συνοδεία μουσικών οργάνων ή και χωρίς συνοδεία, όπως συμβαίνει με τα ριζίτικα ή τα αργά αφηγηματικά άσματα τού τραπεζιού (τής τάβλας, όπως λέγονται).
Από τα πολλά δημοτικά τραγούδια τού Μέρους αυτού- για λόγους οικονομίας χώρου- πέραν τού προαναφερθέντος ριζίτικου (των Λευκών Ορέων) «Ηντάχετε γυρού- γυρού…», σημειώνω και το εύθυμο Καλαματιανό τής Προποντίδας «Τσανακαλιώτισσα…», τον (εκτός προγράμματος;) λεβέντικο κρητικό συρτό, το «Θωμαή…» (της κεντρικής Μακεδονίας), αεράτο και ιδιαίτερα εκλεπτυσμένο κομμάτι χάρις στο γενναιόδωρο ηχόχρωμα τού κλαρινέτου, του Μανόλη Πίτερη, με τα πλούσια σημεία αυτοσχεδιασμού και μάλιστα το περίφημο «Τζιβαέρι…» (τής Δωδεκανήσου), στο οποίο εξέπληξε η σόλο ερμηνεία τής Δέσποινας Πετρούλη- Δασκαλάκη, που τραγούδησε με κομψότητα, καλλιέπεια και χάρη περισσή. Το κλείσιμο τού όλου Προγράμματος υπήρξε ξέχωρα εύθυμο και πανηγυρικό- πράγμα που συνεπήρε και το φιλόμουσο κοινό- με το πανελλήνια γνωστό τραγούδι «Έχε γεια Παναγιά …», Κασάπικο τής Κωνσταντινουπόλεως, με τραγούδι τής Ηρακλείας Κουιδή και τού συνόλου των μελών τού Χορού και των Οργάνων.
    Η άρτια προετοιμασία των χορωδών και η φανερή πίστη τους στα έργα που ερμήνευσαν είχε ως αποτέλεσμα να αναδειχθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο συνθέσεις εξαιρετικές και με μεγάλο μουσικό ενδιαφέρον. Τα ηχοχρώματα και η ερμηνευτική διαδικασία, γενικά, κινήθηκαν στο πνεύμα τού αυστηρού βυζαντινού μέλους, με φανερή προσήλωση στην πιστή απόδοση τής βυζαντινής σημειογραφίας, τόσο στα βυζαντινά όσο και στα λαϊκά τραγούδια, και ζέσταναν τις παγωμένες ψυχές όλων μας, από την πολιτική και κοινωνική παγερότητα και αναλγησία που υπάρχει γύρω μας. Χωρίς δεξιοτεχνικές υπερβολές, με ελεγχόμενη αναπνοή, εντυπωσιακά σβησίματα και απόλυτη ενσυναίσθηση τής σημασίας και τού ύφους οι Χορωδοί φώτισαν και ανέδειξαν τους ύμνους και την μουσική προσφέροντας στο πολυπληθές μουσικόφιλο κοινό «έργον καλόν καγαθόν», ο μόνος τρόπος σήμερα αντίστασης, σε μια εποχή που ο άνθρωπος έχει πάψει να είναι άνθρωπος, ο πολιτισμός συγχέεται με τη βαρβαρότητα και η ανθρώπινη ζωή λογαριάζεται μόνο σαν ένας αριθμός και φτηνό μεροκάματο. Και όλα αυτά καθίστανται, νομίζω, σαφείς μάρτυρες τής σπουδαίας δουλειάς που τώρα και δεκαπέντε, περίπου, χρόνια συντελείται στην εν λόγω- αναγνωρισμένη από το Υπουργείο Πολιτισμού- Σχολή Βυζαντινής Μουσικής τής Μητροπόλεώς μας με τη σφραγίδα και την πνοή τού καταξιωμένου δασκάλου και Πρωτοψάλτη κ. Ευαγγέλου Καπαϊδονάκη και την ευλογία τού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Ευγενίου.
     Τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές τής παραπάνω συναυλίας για την άκρως ευσυνείδητη δουλειά και ερμηνεία τους.

Η Ομοσπονδία Συλλόγων Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης τιμά τους Νεκρούς Ήρωες τής Επαρχίας Αγίου Βασιλείου

                             


                        ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ       

Η Ομοσπονδία Συλλόγων Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης τιμά τους Νεκρούς Ήρωες τής Επαρχίας Αγίου Βασιλείου

Η Ομοσπονδία Συλλόγων Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης τελεί Αρχιερατικό Μνημόσυνο τιμής των Νεκρών Ηρώων τής Επαρχίας Αγίου Βασιλείου στην Ιστορική Ιερά Μονή Πρέβελη, την Κυριακή 11 Αυγούστου 2013 και ώρα 09:00 π.μ.

Ομιλητής: ο Καθηγητής – Συγγραφέας  Κωστής Ηλ. Παπαδάκης