ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΪΒΑΣΙΛΙΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΤΡΟΠΗΣ ΚΩΣΤΗ ΗΛ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

         ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Η επαρχία Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου από την αρχαιότητα έως σήμερα

Περιβάλλον – Αρχαιολογία – Ιστορία – Κοινωνία

Πλακιάς 19-23 Οκτωβρίου

(Σύντομος Απολογισμός των εργασιών τού Συνεδρίου)

ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Γραμματέα τής Οργανωτικής Επιτροπής

       Το πενθήμερο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Η πρώην επαρχία Αγίου Βασιλείου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα», που από κοινού διοργάνωσαν η «Ένωση Συλλόγων Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου “Ο Πρέβελης”» και ο «Σύλλογος Επιστημόνων Δήμου Λάμπης» (Σ.Ε.ΔΗ.Λ.), από τις 19 μέχρι τις 23 Οκτωβρίου 2008, περάτωσε επιτυχώς τις εργασίες του με την παρουσίαση εβδομήντα πέντε (75) συνολικά επιστημονικών ανακοινώσεων σχετικών με τη συγκριμένη επαρχία.

Είναι αλήθεια ότι η παρουσία ενός τόσο μεγάλου αριθμού Συνέδρων σ’ ένα περιφερειακό επιστημονικό συνέδριο αποτέλεσε μια ξεχωριστή έκπληξη για όλους μας. Αυτό, αν μη τι άλλο, φανερώνει ότι η επαρχία Αγίου Βασιλείου, με το εν πολλοίς «παρθένο» από ερευνητικής άποψης έδαφός της, το χρειαζόταν από καιρό ένα τέτοιο συνέδριο, που, ομολογουμένως, άφησε πλούσια παρακαταθήκη τις έγκυρες και πρωτότυπες ανακοινώσεις πολλών ειδικών επιστημόνων πάνω σε θέματα τού φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην παιδεία τής γνώσης που είναι γενικό αίτημα τής εποχής μας.

   Είναι, πιστεύω, γενική η διαπίστωση ότι οι εργασίες τού Συνεδρίου, όλες αυτές τις ημέρες, διεξάχθηκαν ομαλά και ότι οι ανακοινώσεις που παρουσιάστηκαν έχουν πολύ σημαντικό επιστημονικό ενδιαφέρον. Προκάλεσαν γόνιμες συζητήσεις και προήγαγαν τις γνώσεις μας για την πρώην επαρχία Αγίου Βασιλείου σε πάρα πολλούς τομείς. Δεν είναι σήμερα εδώ η κατάλληλη στιγμή να αναλύσουμε λεπτομερειακά και να αποτιμήσουμε τις ανακοινώσεις αυτές, επειδή ακριβώς και πολυάριθμες είναι, για να επαρκέσει ο χώρος, αλλά και εξαιρετικά σημαντικές, για να υποβληθούν σε σύντομες διαδικασίες αξιολόγησης. Ελπίζουμε, πάντως, γρήγορα να γίνουν κτήμα τής επιστημονικής κοινότητας και να αξιοποιηθούν κατάλληλα με τη δημοσίευση των «Πεπραγμένων» τού Συνεδρίου, που δεν θα καθυστερήσουν.

   Πάντως, έστω και μια συντομότατη αποτίμηση των εργασιών τού Συνεδρίου δεν μπορεί πρώτα- πρώτα να μην εκτιμήσει το γεγονός ότι συζητήθηκαν σ’ αυτό, στις πέντε ημέρες διεξαγωγής του, όλες οι περίοδοι ζωής και δράσης τού ανθρώπου τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου από το τέλος τής εποχής τού χαλκού [Ακρόπολη στην περιοχή τής Ορνέ- (Νικ. Σταμπολίδης- Αθαν. Κάντα)] μέχρι και τα μυκηναϊκά και αρχαϊκά χρόνια. Μια περίοδο τής ιστορίας που, γενικά, οι πληροφορίες μας για τη συγκεκριμένη επαρχία κρίνονται πολύ λίγες έως και ανεπαρκείς.

   Ειδικότερα, για την περίοδο αυτήν αναπτύχθηκαν εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα, όπως οι δυνατότητες επικοινωνίας που προσέφερε το ανάγλυφο τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου μεταξύ Κρητικού και Λυβικού πελάγους και οι οδικές συγκοινωνίες από τη Μεσαρά μέχρι το Μυκηναϊκό Ρέθυμνο που περνούσαν υποχρεωτικά μέσα από την επαρχία Αγίου Βασιλείου (Ειρ.Γαβριλάκη). Στην ίδια περίοδο, οι οχυρωματικές εγκαταστάσεις τού αρχαίου Κεραμέ και τής Κοξαρέ (Elis. Μlinar), των αρχαϊκών και ελληνιστικών χρόνων, μας συμπληρώνουν αποτελεσματικότερα πλέον τις μέχρι σήμερα γνώσεις μας για την περιοχή, ενώ οι ανακάλυψη των πέντε τάφων στην Πιζανή Κεφάλα, στη Μουρνέ (Παν. Καραμαλίκη), και η μελέτη των ευρημάτων τους προσθέτει νέα, επίσης, στοιχεία γύρω από τη ρωμαϊκή περίοδο, στην ενδοχώρα τής επαρχίας Αγίου Βασιλείου.

   Μελετήθηκαν, περαιτέρω, οι περίφημες επιγραφές τής αρχαίας πόλεως Σουλίας (Ang.Μartinez) και κατατέθηκαν χρήσιμες πληροφορίες για τη θρησκεία τής πόλης αυτής, καθώς και της άλλης αρχαίας πόλης, του Φοίνικα (Ger. Capdeville), που συνεχίζει και στις μέρες μας να είναι ευρέως γνωστός μέσω τού ομώνυμου Δήμου τής επαρχίας μας, που διασώζει το όνομά του.

   Καταγράφηκε η καθημερινή ζωή, όπως και οι δυνατότητες ατομικής και συλλογικής έκφρασης των χωρικών στο πολιτικό πεδίο (Κώστας Λαμπρινός), οι άνθρωποι και η εγκληματικότητα, που δεν απέλειπε και από την επαρχία Αγίου Βασιλείου, κατά τα χρόνια τού μεσαίωνα και τής Ενετοκρατίας (Στυλ. Λαμπάκης, Γιάννης Γρυντάκης, Κώστας Τσικνάκης, Ρομ. Τσακίρη).

    Παρουσιάστηκε, τέλος, με τέσσερις τοπωνυμικές μελέτες (Γ. Εκκεκάκης, Μαν. Ανδρουλιδάκης, Κωστής Παπαδάκης, π. Γεώργιος Φωτάκης), αναγόμενες σε όλες σχεδόν τις περιόδους τής Ιστορίας, η γεωλογική εξέλιξη τού τόπου (Στ. Μανωλιούδης), καθώς και οι γεωτοπωνυμικές αναφορές σ’ αυτόν (Βασ. Σιμιτζής), ο σπηλαιολογικός (Χάρης Στρατιδάκης, Κωνστ. Αρετάκη, Βασ. Σιμιτζής), φυτωνυμικός (Σταυριδάκης, Τζανουδάκης), κτηνοτροφικός (Αλέξ. Στεφανάκης) και λαογραφικός (Αλεξ. Ζερβού, Νικόλ. Παπαδογιαννάκης, Ελπιν. Νικολουδάκη) πλούτος τής επαρχίας. Η σκέψη μας στρέφεται σήμερα και στους δύο διαπρεπείς Συνέδρους Enrico Scafa και Εμμ. Δετοράκη, που στην πολύμηνη διάρκεια των προπαρασκευαστικών εργασιών τού Συνεδρίου και ενώ είχαν, ήδη, αποστείλει τις περιλήψεις των ανακοινώσεών τους με εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα, τελικά εμποδίστηκαν η συμμετοχή τους σε αυτό «επελθόντος στο μεταξύ τού θανάτου τους».

    Στη ιερή τους μνήμη ευλαβώς θα καταχωριστούν στα «Πεπραγμένα» τού Συνεδρίου οι ανακοινώσεις τους, που έχουν, ήδη, ζητηθεί από τις οικογένειές τους, αν, ασφαλώς, βρίσκονται σε δημοσιεύσιμο στάδιο.

  Από τη σύνοψη των παραπάνω στοιχείων διαγράφεται νομίζουμε σαφώς η επιτυχία τού Συνεδρίου, που οφείλεται, πρωτίστως, στους εκλεκτούς Συνέδρους, Έλληνες και ξένους, που συγκεντρώθηκαν στην εν λόγω επαρχία, για να μας παρουσιάσουν τα πολύτιμα ευρήματα και πορίσματα των ερευνών τους, να τα συζητήσουν με τους ομότεχνούς τους και να ενισχύσουν τους δεσμούς τής γνωριμίας και συνεργασίας τους με όσους αγάπησαν τον τόπο μας και τον έθεσαν κάτω από το ευγενικό πεδίο τής επιστημονικής και ερευνητικής τους προσπάθειας.

  Για την πολύτιμη αυτή συμβολή τους στην επιτυχία τού Συνεδρίου μας τους απευθύνουμε, η Οργανωτική Επιτροπή, ένα μεγάλο και θερμό «ευχαριστώ». Ευχαριστίες οφείλουμε και στους δύο Συλλόγους τής επαρχίας μας που με τόσο ζήλο και προθυμία ανέλαβαν τη διοργάνωσή του, αλλά και σε όλους τους λοιπούς φορείς που το έθεσαν υπό την αιγίδα τους, τους χορηγούς και όλους που μας στήριξαν ηθικά και υλικά στο βαρύ έργο που επωμισθήκαμε.

Κύριοι Σύνεδροι, αγαπητοί φίλοι, για άλλη μια φορά Σας ευχαριστούμε θερμά και σας ευχόμαστε με το καλό να επιστέψετε και στα σπίτια σας, στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό. Καλό σας ταξίδι!