Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

ΜΑΡΚΟΥ Γ. ΠΟΛΙΟΥΔΑΚΗ

Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΟ–ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
1η Ιουνίου 1941 έως 30 Ιουνίου 1945

(Εκδόσεις – Εκτυπώσεις «Ο ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ», Ρέθυμνο 2002, σχ.16ο, σσ.628)


ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Η Εθνική Αντίσταση κατά τη γερμανο-ιταλική κατοχή αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της νεοελληνικής μας ιστορίας. Και ακόμα, η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων είναι η σπουδαιότερη και δυναμικότερη ανάμεσα στις αντιστάσεις των σκλαβωμένων από τους Ναζί και τους φασίστες χωρών της Ευρώπης. Μόνο οι Έλληνες επέδειξαν τέτοιο υψηλό πατριωτισμό, καρτερικότητα, αλτρουισμό και αντοχή στη φτώχεια, την πείνα και την αβάσταχτη τρομοκρατία του κατακτητή, σε μια τόσο άνιση και μεγαλειώδη πάλη όλων των πατριωτικών δυνάμεων εναντίον των ναζιστών κατακτητών και των απατρίδων συνεργατών τους.
Με το σημαντικό αυτό κεφάλαιο της νεοελληνικής μας ιστορίας και στο μέρος του, κυρίως, που αφορά στο διαμέρισμα της Κρήτης- ίσως με κάποια έμφαση στα πράγματα της περιοχής του Ρεθύμνου- ασχολείται ο γνωστός ιστορικός της Μάχης της Κρήτης στο Ρέθυμνο κ. Μάρκος Γ. Πολιουδάκης, στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο: «Η Εθνική Αντίσταση κατά τη γερμανο-ιταλική κατοχή στην Κρήτη- 1η Ιουνίου 1941 έως 30 Ιουνίου 1945». Πρόκειται για ένα καλαίσθητο τόμο 628 σελίδων, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και ένα κατατοπιστικότατο ευρετήριο ονομάτων και τοπωνυμίων στο τέλος του βιβλίου.
Ο Μάρκος Πολιουδάκης διαθέτει μια πλούσια προσωπική εμπειρία σε όσα γράφει- μεγάλο προσόν αυτό για κάθε συγγραφέα- δεδομένου ότι σε ηλικία μόλις δεκατριών ετών είδε τον πατέρα του, τον παππού, τη γιαγιά και χωριανούς του να εκτελούνται από τους Γερμανούς και το σπίτι του, στο χωριό, να κατακαίγεται από τους θηριώδεις αλεξιπτωτιστές, ενώ αργότερα γνώρισε, σε προσωπικό επίπεδο και πάλι, και την αγγαρεία στο αεροδρόμιο και σε οχυρωματικά έργα μέχρι τη Σκαλέτα, σε πολυβολεία και σε πούγκες.
Και μπορεί, βέβαια, ο κ. Πολιουδάκης να μην είναι επιστήμων ιστορικός, όμως, είναι γεγονός ότι μέσα στο βιβλίο του αυτό κατόρθωσε να συγκεντρώσει ένα τεράστιο και εξαιρετικά αξιόλογο υλικό που θεμελιώνει και προβάλλει με τον πιο δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο την ουσία του θέματός του. Επιπλέον, ο κ. Πολιουδάκης στο βιβλίο του αυτό αποδεικνύεται πως ξέρει να χρησιμοποιεί πηγές και βοηθήματα, ξέρει που να ανατρέξει κάθε φορά, για να αντλήσει το πλούσιο υλικό του. Έτσι, οι πηγές του είναι οι κατάλληλες για το θέμα του είτε πρόκειται για ιστορικά συγγράμματα και βιβλία, είτε για αρχεία, αναφορές, μαρτυρίες, συλλογές και μουσεία, και μάλιστα για το πλουσιότατο προσωπικό του αρχείο. Ο πλούτος των πηγών στο τέλος του βιβλίου του κ. Πολιουδάκη πραγματικά εντυπωσιάζει τον αναγνώστη και επιβεβαιώνει την ποιότητα του βιβλίου. Ακόμα, ο κ. Πολιουδάκης- και ιδιαίτερα με εντυπωσίασε αυτό- αναγνωρίζει, σέβεται και εκτιμά το έργο τους και αναφέρεται βιβλιογραφικά σε όλους τους γνωστούς ρεθεμνιώτες ιστορικούς της Μάχης της Κρήτης. στον Νικ. Κοκονά, το Σπύρο Μαρνιέρο, τον Εμμ. Τσιριμονάκη, τον Μιχ. Χριστοφοράκη, το Θεοχ. Σαριδάκη, τον Ανδρέα Νενεδάκη κ.ά.
Με νέα σαφή, αδιάσειστα και διασταυρωμένα στοιχεία, με τεκμηριωμένα ντοκουμέντα, με πλούσιες ζωντανές αφηγήσεις και μαρτυρίες αγωνιστών, ο κ. Πολιουδάκης επιχειρεί μια ολοκληρωμένη θεώρηση του θέματος σε συνδυασμό, πάντοτε, με τις γνώσεις που με μόχθο και ιδιαίτερη προσωπική έρευνα αποκόμισε. Βασική πρόθεσή του και επιδίωξη, στη έκδοσή του αυτή, να λάμψει όλη η ιστορική αλήθεια πάνω σε ένα θέμα μεγάλο, καυτό και σπουδαίο, που μέχρι σήμερα έχει απασχολήσει εκατοντάδες ερευνητές πανελληνίως αλλά και διεθνώς και έχει γνωρίσει τόσες και τόσες «έν αγνοία αλλά και σκοπιμότητι» πολλές φορές διαστρεβλώσεις και παραποιήσεις. Ο κ. Πολιουδάκης κινούμενος από αγάπη και μόνο για τον τόπο του κυριολεκτικά πάσχισε και βρήκε τα αποδεικτικά στοιχεία, τα ντοκουμέντα, την Ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, τις ζώσες και ανεπιτήδευτες μαρτυρίες, τις μνήμες, μεταγενέστερα δημοσιεύματα σε καιρό ελευθερίας και έλλειψης λογοκρισίας, σε εφημερίδες και περιοδικά, αρχεία, βιβλιοθήκες και συλλογές, τα οποία συγκρινόμενα και διασταυρούμενα ξεκαθαρίζουν τα γεγονότα και φωτίζουν την αλήθεια ή ρίχνουν φως στη σκόπιμα παραποιημένη πραγματικότητα.
Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου θεωρώ αυτά που φανερώνουν σε όλο της το μεγαλείο τη δύναμη της ψυχής του Κρητικού λαού στη μάχη και στο θάνατο, καθώς και τη συγκέντρωση από το συγγραφέα, σύνταξη και παρουσίαση ενός «Εθνικού Μαρτυρολογίου». Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που παρουσίαζε το θέμα ο συγγραφέας κατάφερε να αναγραφούν τα θύματα της περιόδου που πραγματεύεται, έστω και αριθμητικά, κατά χωριό, όταν δεν μπορούσε να έχει στη διάθεσή του πληρέστερα στοιχεία. Κατά μια άποψη σε τρεισήμισι χιλιάδες αριθμούνται τα θύματα των γερμανικών θηριωδιών και εκτελέσεων κατά την περίοδο 1941-45, στο σύνολο των χωριών της Κρήτης. Η έλλειψη ονομαστικών πινάκων όλων των πεσόντων, εκτελεσμένων και εξαφανισθέντων, αποτελεί λυπηρό γεγονός αποτέλεσμα και αυτό της πολλαπλώς τραυματισμένης μετεμφυλιακής εποχής. Είναι γεγονός ότι καμιά υπηρεσία δεν έσκυψε τότε ούτε ενδιαφέρθηκε γι’ αυτήν την εθνική υποχρέωση.
Σκοπός του συγγραφέα είναι η ανάδειξη της σπουδαίας και πλήρους γεγονότων αυτής ιστορικής περιόδου του τόπου μας, προκειμένου να γνωρίσουν και παραδειγματιστούν από τα έργα και τις πράξεις των ηρώων της περιόδου αυτής οι γενιές που θα ακολουθήσουν. Ο κ. Πολιουδάκης το κάνει αυτό με απόλυτη συναίσθηση της ευθύνης και του χρέους απέναντι στον συνάνθρωπό του. Είναι γι’ αυτό άξιος του δικαίου επαίνου του τόπου που με τόση ευσυνειδησία υπηρετεί παρουσιάζοντας προς αποκατάσταση της αλήθειας και παραδειγματισμό των νεωτέρων μεγάλες πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας, πράξεις ανώτερου ήθους, ψυχικής καλλιέργειας και ανωτερότητας των Κρητικών για την απόκτηση της πολυπόθητης Ελευθερίας.