Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ


Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ                                            ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
[Εκδόσεις «Γραφικές Τέχνες “ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ”», Άγιος Νικόλαος 2010, σχ. 4ο (33Χ24 εκ.), σσ. 414]

ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

http://ret-anadromes.blogspot.com


Ο Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Αγίου Νικολάου και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λασιθίου κατάφεραν να μας προσφέρουν μιαν εξαιρετικά ουσιαστική και ογκώδη καταγραφή τής ιδιοπροσωπίας τού τόπου τους, μέσα από μιαν αξιόλογη συλλογική προσπάθεια, στην οποία κατέθεσαν τις επιστημονικές δυνάμεις και τη σοφία τους ανιδιοτελώς- και με μοναδικό κριτήριο το ανύσταχτο ενδιαφέρον και την αγάπη τους για τον γενέθλιο τόπο- έξι σπουδαίοι συγγραφείς και επιστήμονες τής περιοχής. Όλοι τους προσέφεραν γενναιόδωρα τον πνευματικό τους οβολό και αποτέλεσμα τής συνεισφοράς τους αυτής υπήρξε ο παρουσιαζόμενος μεγαλειώδης- από 414 σελίδες- μεγάλου μεγέθους τόμος, με όμορφο πλαστικό χοντρό εξώφυλλο και τίτλο: «Ο Άγιος Νικόλαος και η περιοχή του- Περιήγηση στο χώρο και στο χρόνο». Μια προσφορά γενναία, που απεικονίζεται αδρά και σε όσα σπουδαία σημειώνει στο προλογικό του σημείωμα ο Πρόεδρος τού Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Αγίου Νικολάου κ. Μανόλης Θραψανιώτης. είναι τυχερός, λέγει, ο τόπος που διαθέτει ανθρώπους ανιδιοτελείς, ανθρώπους προσφοράς που τον αγαπούν και του προσφέρουν. Σ’ αυτόν τον τόπο είναι σίγουρο ότι τίποτε δεν πρόκειται ποτέ να χαθεί, να πάει χαμένο.Πρόκειται, λοιπόν, για ένα έργο προσφοράς και αγάπης, μια προσπάθεια καταγραφής τής ιδιοπροσωπίας τού τόπου ιδιαίτερα σημαντικής στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που ζούμε. Και, πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για μιαν επιστημονική προσέγγιση τού Αγίου Νικολάου και τής ευρύτερης αυτού περιοχής, όπου παρουσιάζεται η διαχρονική τού ανθρώπου πορεία από πολιτισμική, θρησκευτική και κοινωνική άποψη από τα νεολιθικά και μινωικά χρόνια μέχρι σήμερα. Πράξη αυτογνωσίας θεωρεί τη γνώση τής τοπικής ιστορίας στον Πρόλογό του ο Νομάρχης Λασιθίου κ. Σ. Αναστασάκης, και, όπως ορθά, περαιτέρω, υπογραμμίζει, οι κοινωνίες που διατηρούν ζωντανή την ιστορία τους είναι αυτές που μπορούν σήμερα να πρωταγωνιστούν στις εξελίξεις, ενώ, κάτω από το ίδιο πρίσμα και πνεύμα, θεωρεί την τοπική ιστορική γνώση και ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου κ. Δημήτριος Ι. Κουνενάκης, σημειώνοντας ότι η γνώση τής Ιστορίας τού τόπου μάς βοηθά στην αναγνώριση τού ρόλου μας και στην ενίσχυση των προσπαθειών μας.
Οι επιστήμονες συγγραφείς τού εν λόγω τόμου είδαν τον τόπο με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια και μέσα από την ειδική επιστημονική του ο καθένας σκοπιά και το τελικό αποτέλεσμα κατέστη, θεωρώ, υπόδειγμα για τις εργασίες αυτού τού είδους. Έτσι, οι παραπάνω ειδικοί επιστήμονες και ερευνητές κάλυψαν την αποτύπωση τού τόπου και τού χρόνου ο καθένας από τη δική του ειδική επιστημονική σκοπιά. ο κ. Μιχαήλ Δερμιτζάκης, Καθηγητής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και τ. Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και η κ. Χαρά Ντρίνια, επίκουρη Καθηγήτρια, επίσης, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, μελέτησαν και ανέδειξαν τα Γεωλογικά συμβάντα, φαινόμενα και παλαιοντολογικά ευρήματα στην ευρύτερη περιοχή τού Αγίου Νικολάου. Η κ. Βίλη Αποστολάκου, αρχαιολόγος, μελέτησε την πρώιμη εποχή τού Σιδήρου έως το τέλος τής ρωμαϊκής περιόδου. Η κ. Γεωργία Μοσχόβη, αρχαιολόγος, μελέτησε τους Βυζαντινούς χρόνους, ενώ η κ. Μαρία Αρακαδάκη, επίκουρη Καθηγήτρια τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης- γνωστή από τις περισπούδαστες μελέτες της που αφορούν και στον τόπο μας, το Ρέθυμνο- μελέτησε και ανέδειξε, από τη σκοπιά του δικού της επιστημονικού αντικειμένου, τα χρόνια τής Βενετοκρατίας στην περιοχή τού Αγίου Νικολάου (1204- 1715), αλλά και με μια θαυμάσια και πλουσιότατη από εικονογραφικής άποψης εργασία της μελέτησε, περαιτέρω, και τη λαϊκή αρχιτεκτονική παράδοση των νεοτέρων χρόνων. Η αρχαιολόγος κ. Γεωργία Μοσχόβη μελέτησε τους άφθονους τοιχογραφημένους ναούς τής περιοχής τού Δήμου Αγίου Νικολάου, ενώ η φιλόλογος- ιστορικός κ. Μαρία Σωρού μελέτησε τα χρόνια τής Οθωμανικής Κατοχής (1647- 1898) και τής Αυτονομίας και τής Ένωσης με την Ελλάδα (1898- 1913). Τέλος, ο φιλόλογος κ. Μανόλης Κλώντζας ανέδειξε από μια ειδική σκοπιά τον Άγιο Νικόλαο και την περιοχή του στη σύγχρονη εποχή, τον εκσυγχρονισμό, τον λαϊκό πολιτισμό και την παράδοση της περιοχής.
Οι πηγές και η Βιβλιογραφία πληθωρικές και εύστοχες σε κάθε μελετώμενη περίοδο αποτυπώνουν την πλήρη ερευνητική ταυτότητα τού τόπου από ιστορική, αρχαιολογική, θρησκευτική, πολιτισμική και κοινωνική άποψη.
Το παρόν έργο περιποιεί, θεωρούμε, μόνιμη επιβράβευση όλων των συντελεστών του, εμπνευστών, συγγραφέων και χορηγών. Τού Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Αγίου Νικολάου, όσο και τής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λασιθίου, που μπόρεσαν να επιλέξουν τόσους κατάλληλους ειδικούς επιστήμονες και να αφήσουν στον τόπο παρακαταθήκη για τις κατοπινές γενιές ένα έργο τόσο υπεύθυνο, ενδιαφέρον και σοβαρό, που προάγει τα μέγιστα το επιστημονικό αντικείμενο της Τοπικής μας Ιστορίας. Eίναι, όθεν, άξιοι του «δικαίου επαίνου» και της αγάπης τόσο των συμπατριωτών τους όσο και όλων των Κρητικών.

ΟΤΑΝ ΑΝΘΙΖΟΥΝ ΤΑ ΜΑΝΟΥΣΑΚΙΑ


ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ

ΟΤΑΝ ΑΝΘΙΖΟΥΝ ΤΑ ΜΑΝΟΥΣΑΚΙΑ

[Εκδόσεις «ΙΩΛΚΟΣ», Αθήνα 2011, σχ. 8ο (20,5Χ14), σσ. 141]

ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Η Χρυσούλα Δημητρακάκη, συγγραφέας και ποιήτρια- γνωστή από την τακτική παρουσία της και επαφή με το αναγνωστικό της κοινό, κατά ένα μεγάλο μέρος, μέσα από Κρητικές εφημερίδες και περιοδικά και μάλιστα την «Κρητική Επιθεώρηση»- γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα αλλά από πατέρα Ρεθεμνιώτη. Νιώθει και αισθάνεται περήφανη για την κρητική, εκ πατρός, καταγωγή της και ένα μεγάλο μέρος της ποιητικής της παραγωγής είναι αφιερωμένο στην αγαπημένη της Κρήτη, στην «Κρήτη των ονείρων» της.
Η παρουσιαζόμενη με το παρόν σημείωμά μας ποιητική της παραγωγή με τον τίτλο: «Όταν ανθίζουν τα μανουσάκια», εκδόσεις: "Ιωλκός", απαρτίζεται από εβδομήντα δύο συνολικά ποιήματα, ένα μπουκέτο ολόκληρο γεμάτο μυρωδιές τής Κρητικής γης- εκεί, τουλάχιστον αρχικά ο τίτλος τής συλλογής, οδηγεί το μυαλό μας, παρότι τα αρωματικά μανουσάκια φύονται, ως γνωστόν, και σ’ άλλα μέρη τής ελληνικής γης.
Η συλλογή- πέραν τής ποιητικής Εισαγωγής- είναι χωρισμένη σε είκοσι μία ενότητες, που δίνουν και το στίγμα των ποιητικών αναζητήσεων τής διακεκριμένης ποιήτριας: Ο Νόστος, Μικροί θεοί, Ζεις, Ο Μαραθώνας, Η αλήθεια, Μη μιλάς, Ασήμαντη αφορμή, Αγώνας, Το τέλος, Τότε, Γιατί;, Όταν, Η πραγματικότητα, Το νόημα, Πάντα, Τα αποδεικτικά, Άραγε, Η επιβίωση, Η σιωπή τής ερήμου, Ο ουρανός και η γη, Λευκή μυρωδιά.
Η ποίηση τής Χρυσούλας Δημητρακάκη χαρακτηρίζεται από έντονο φιλοσοφικό και κοινωνιολογικό προβληματισμό. Συμμετρία δομής, πλαστική και μουσική αρτιότητα, πρωτοτυπία τού θέματος, ευρυθμία και χαρακτηριστική άνεση εργασίας στον ελεύθερο στίχο με εκφραστική καθαρότητα στη γλώσσα, τεχνική στο στίχο, λεκτική ευκινησία και υποβλητική δύναμη των εικόνων. Αυτά θεωρούμε και παρουσιάζουμε ως τα κύρια χαρακτηριστικά της ποίησης της κ. Δημητρακάκη.
Πλατιά, περαιτέρω, αντίληψη και στενή συνάρτηση τής ιδέας ανάμεσα στις φυσικές και ανθρώπινες αξίες. Η ποιήτρια υπερασπίζεται την αρετή της ψυχής της, τις σκέψεις της και τα συναισθήματά της, τα πιστεύω της και τη βαθιά αγάπη της για τη ζωή και ό,τι την περιβάλλει. Με τον τρόπο αυτόν η ποίησή της καθίσταται ο λόγος του εσωτερικού της είναι και της υπαρξιακής της αγωνίας. Δίνει ρυθμό στην εικονοπλασία και τις υψηλές ιδέες της, εκφραστική καθαρότητα στη γλώσσα, τεχνική στον στίχο, λεκτική ευκινησία, υποβλητική δύναμη των εικόνων.
Η Ποιήτρια στην αναζήτηση τής αλήθειας ψάχνει για όλο και περισσότερο φως που θα τής λύσει πολλά μυστήρια και θα τής επιτρέψει να φτάσει στην πολυπόθητη υπέρβαση. Νιώθει ότι είναι πολλά αυτά που τής καθηλώνουν τα φτερά για να πετάξει ελεύθερη, για ν’ αποφύγει την αναγκαιότητα και για να μυρίζει τα λουλούδια χωρίς ενοχές. Και είναι η αναζήτησή της αυτή, η έντονη δίψα τής αλήθειας και τού φωτός που την καταξιώνουν. Η αμφιβολία είναι ωραία όταν δεν οδηγεί στην αμφισβήτηση και στον μηδενισμό, όταν γλυκαίνεται από τη μυρωδιά των μανουσακιών και από τις πηγές των υδάτων.
Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό δείγμα τής εν λόγω συλλογής της, με τίτλο «Όλα τα ίδια», που εμένα προσωπικά με άγγιξε πολύ.
Όταν πέφτεις το βράδυ,
Το κορμί συνηθισμένο στα χρόνια
Πέφτει βαρύ,
Αλλά η σκέψη
Πότε σκέπτεται τη γη
Πότε το σιτάρι, πότε το σπόρο.
Αναλογίζεσαι αν κάτι δεν έγινε σωστά,
Αν έγιναν όλα ίδια
Ή αν κάτι άλλαξε,
Αν όργωσες, αν έσπειρες, αν θέρισες.
Αν ο μόχθος ξαλάφρωσε την ψυχή σου
Αν έσμιξες με τους ανθρώπους
Και γύριζες που και που το βλέμμα προς τον ήλιο.
Αν έλεγες λίγα
Για τις σύντομες ανάγκες τής ζωής
Και περισσότερα
Με τα χέρια σου
Μες στα χέρια κάποιου άλλου.
Ιδιαίτερες ευχές και ευχαριστίες στη συμπολίτισσά μας Ποιήτρια, ακάματη εργάτρια τού Λόγου κ. Χρυσούλα Δημητρακάκη και γι’ αυτήν την τελευταία γόνιμη και δημιουργική παρουσία της στα ελληνικά γράμματα.