ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ Γ. ΣΥΡΙΑΝΟΓΛΟΥ - Μ ι α Α γ ά π η δ υ ο Θ ε ο ί

ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ Γ. ΣΥΡΙΑΝΟΓΛΟΥ 

     Μ ι α  Α γ ά π η

                          δ υ ο  Θ ε ο ί

[Εκδόσεις «Καλαϊτζάκη», Ρέθυμνο 2014, σχ. 8^ο (20,5Χ14), σσ. 239]   

          ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

        www.ret-anadromes.blogspot.com

Εάν ο καλός φίλος Παρασκευάς Συριανόγλου δεν μας το δήλωνε στον «Επίλογο» τού βιβλίου του, σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσα, εγώ προσωπικά, να το πιστέψω ότι το παρουσιαζόμενο με το σημείωμά μου αυτό βιβλίο του είναι μια αληθινή ιστορία και όχι ένα καλοστημένο μυθιστόρημα, στο οποίο, μάλιστα, φαίνεται να περισσεύει ο μύθος και το ολότελα φανταστικό. Γιατί, πραγματικά, η ιστορία τής ηρωίδας τού έργου- με τον εξαιρετικά πρωτότυπο και απορηματικό τίτλο: «Μια Αγάπη δυο Θεοί»- Φωτεινής Τσακανίκα μοιάζει να είναι τόσο φανταστική και απίστευτη. Είναι δυνατόν, αλήθεια- διερωτάσαι σαν το διαβάσεις- να γεννήθηκε μια τόσο μεγάλη αγάπη, ένα τόσο αγνό και βαθύ ερωτικό συναίσθημα, ανάμεσα σε μια Ρωμιοπούλα και έναν Τούρκο αξιωματικό, στην καρδιά τής Τουρκίας και, μάλιστα, τη στιγμή εκείνη της φοβερής μικρασιατικής καταστροφής και αιματοχυσίας τού 1922;

Η όλη ιστορία εξελίσσεται αργά, πραγματικά σαν παραμύθι, χάρη στη δυναμική και ικανή λογοτεχνική γραφή τού συγγραφέα της Παρασκευά Γ. Συριανόγλου, σε μια γλώσσα κομψότατη και ευρηματική, με πλούσιο το αϊβαλιώτικο ιδίωμα και άφθονα στοιχεία θεατρικής οικονομίας. Μέσα από ένα πολυδαίδαλο σχήμα συναρπαστικής και καθηλωτικής αγωνίας και πολλών αλυσιδωτών εκπλήξεων και αιφνιδιασμών, προοδευτικά και μέσα από μια εκπληκτική διαδρομή ενθυμήσεων και συγκλονιστικών επεισοδίων και καταστάσεων, η ηρωίδα τού έργου, η όμορφη και ευγενική Ρωμιοπούλα, Φωτεινή, οδηγείται στην ανέλπιστη συζυγική και οικογενειακή ολοκλήρωσή της, στην αγκαλιά, ναι! στην αγκαλιά ενός Τούρκου αξιωματικού και της πλούσιας και αρχοντικής (ο πατέρας του ήταν καϊμακάμης) οικογένειάς του.

Η Φωτεινή, τη στιγμή εκείνη, σχεδόν, είχε αγγίξει και βιώσει τα όρια τού πιο άθλιου και ατιμωτικού θανάτου. Επέζησε, όμως, έχοντας ως όπλο της παντοδύναμο τη βαθιά πίστη και αγάπη της στον Θεό και τις όμορφες ελληνικές αξίες τής ψυχής της. Ο Τούρκος αξιωματικός Ονούρ, ο προσωπικός της σωτήρας, την περιμάζεψε και διέσωσε από χέρια βρόμικα Τούρκων στρατιωτών κατά την τρομερή εκείνη σφαγή του τρισάθλιου «ρεπούσιου… συνωστισμού», λίγο αφού οι Τούρκοι, μπροστά στα έντρομα παιδικά της μάτια, σκότωσαν την πολυγαπημένη της μητέρα και μόλις ένα βήμα πριν τον δικό της βιασμό.

Στη συνέχεια, η Φωτεινή, αφού πέρασε μέσα από μια αρκετά επώδυνη ερμαφρόδιτη και επαμφοτερίζουσα κατάσταση μιας «πουπουλένιας», θα τη λέγαμε, «αιχμαλωσίας» και ελευθερίας μαζί, ως υπηρέτριας στο αρχοντικό τού σωτήρα της Ονούρ, στο τέλος ήρθε η αγάπη ^. αγάπησαν ο ένας τον άλλο παράφορα και δημιούργησαν μαζί μιαν υπέροχη οικογένεια, φέρνοντας στον κόσμο τέσσερα υπέροχα παιδιά, που τα μεγάλωσαν και τα γαλούχησαν με τις αξίες τής ανθρωπιάς και της αγάπης.

Χαρακτηριστικό, περαιτέρω, στοιχείο τού παρουσιαζόμενου ιστορήματος είναι η αρμονική και υποδειγματική συνύπαρξη των μελών τής οικογένειας τού Ονούρ, στις σχέσεις τους τόσο μεταξύ τους όσο και προς τη Φωτεινή, και η μαεστρική ισορροπία και οι διακριτικές κινήσεις αμοιβαίας κατανόησης και ελευθερίας μέσα από τις οποίες διέρχεται και δοκιμάζεται  η αγάπη τού ετερόκλητου ζεύγους στο Μπαλικεσίρ, την τουρκική πόλη, στην οποία κατοικεί. Η ισορροπία αυτή, η κατανόηση και η αίσθηση ελευθερίας που εισπράττει η Φωτεινή τής αφήνουν πλούσια περιθώρια να διατηρεί μέσα της ελεύθερα τις ελληνικές αξίες και την βαθιά αγάπη και πίστη της στον Θεό, με τα οποία την είχε γαλουχήσει η μάνα της στο αγαπημένο της Αϊβαλί.

Και πού να διάβαινε, τη στιγμή εκείνη τού χαλασμού και τής καταστροφής, η δύσμοιρη Φωτεινή, ένα δεκαεξάχρονο, κατατρεγμένο, χωρίς μοίρα και άνθρωπο στον κόσμο, κοριτσάκι; Ασπάσθηκε, από ανάγκη, το Ισλάμ, με το νέο όνομά της «Σαφάκ», που στα τουρκικά, όπως και το χριστιανικό της όνομα, σημαίνει «φως», προκειμένου να επισημοποιήσει τη σχέση της με τον άνδρα τής ζωής της, τον Ονούρ, χωρίς όμως ποτέ, στην πραγματικότητα, να νιώσει μωαμεθανή, αφού, η Φωτεινή, ποτέ δεν στερήθηκε το φως τής ψυχής της, έχοντας σε αυτό την αγάπη και διακριτική κατανόηση και συγκατάθεση τού συζύγου της, Ονούρ. Παρέμεινε για πάντα, μέχρι το τέλος τής ζωής της, μια ομολογήτρια και πιστή χριστιανή, διατηρώντας το εικονοστάσι με τις οκτώ εικόνες και την πανέμορφη κανδήλα που δεν έσβηνε ποτέ, τα πολυτιμότερα πράγματα που θα άφηνε παρακαταθήκη μια μέρα στα παιδιά της.

Η ιστορία τού Ονούρ και τής Φωτεινής μάς προσφέρει απεριόριστα αισθήματα και μαθήματα ανθρώπινου μεγαλείου και ομορφιάς, διδάσκοντάς μας ότι η γλώσσα τής αγάπης είναι πανανθρώπινη και έχει τη δύναμη να διορθώνει και κατορθώνει τα πάντα!   

     Συγχαίρουμε και ευχαριστούμε θερμά τον συμπολίτη συγγραφέα τού εν λόγω ιστορήματος κ. Παρασκευά Γ. Συριανόγλου. Είναι άξιος τού «δικαίου επαίνου» αλλά και τής αγάπης όλων μας και γι’ αυτό το νέο πόνημά του, που αποτελεί μια, τωόντι, περισπούδαστη και κεφαλαιώδους σημασίας μελέτη για τον μικρασιατικό ελληνισμό. Έμαθε για την ηρωίδα του, τη Φωτεινή Τσακανίκα, από έναν καλό φίλο τής γείτονος χώρας και ταξίδεψε εκεί όχι μόνο μία αλλά αρκετές φορές, προκειμένου να τη γνωρίσει από κοντά, να μιλήσει μαζί της και να ακούσει από την ίδια- στα ενενήντα τέσσερά της χρόνια- από πρώτο χέρι, τη συναρπαστική της ιστορία και να προχωρήσει στην παρούσα συγγραφή του, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ο άνθρωπος σε κάθε περίοδο τής ιστορικής του πορείας είναι φως και γι’ αυτό πρέπει να φωτίζει και να φωτίζεται και να διδάσκει ορθά τους μεταγενεστέρους. Και η ιστορία τής Φωτεινής είναι, αληθινά, μια «φωτεινή» διδασκαλία, που αξίζει σύντομα να τη δούμε και από το θεατρικό σανίδι.