ΟΙ ΑΦΑΙΜΑΞΕΙΣ ΕΝΑ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟ ΕΘΙΜΟ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ

ΟΙ ΑΦΑΙΜΑΞΕΙΣ ΕΝΑ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟ ΕΘΙΜΟ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ 

ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

   Το 1817 ένας εξαιρετικά παρατηρητικός περιηγητής που ήρθε στην Κρήτη, ο F. W. Sieber, παρατήρησε πως οι Κρητικοί συνήθιζαν να βγάζουν το αίμα τους την Πρωτομαγιά. Έχοντας σπουδάσει ιατρική ο Αυστριακός περιηγητής, δυσανασχετεί με τις παγιωμένες στα χρόνια του πρωτομαγιάτικες αφαιμάξεις των Κρητικών, αλλά διαπιστώνει πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναχαιτίσει και να εμποδίσει το εν λόγω έθιμο, που καλά κρατούσε στον λαό.

   Τις αφαιμάξεις αυτές να σημειωθεί ότι, τότε, στις αρχές τού 20ου αιώνα, εφάρμοζαν κατ’ αποκλειστικότητα τα κουρεία, με πρωτόγονα μέσα τής εποχής και χωρίς τις στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής. Για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιούσαν βδέλλες, τις οποίες οι κουρείς έβαζαν και ρουφούσαν το αίμα ή μαχαίρια με τα οποία άνοιγαν κάποια φλέβα και χυνόταν η ποσότητα αίματος που νόμιζαν ότι ήταν αρκετή. Το αίμα που αφαιρούνταν πίστευαν ότι ήταν κακό και πως χωρίς αυτό ο άνθρωπος μπορούσε να εξασφαλίσει καλύτερη υγεία. Το έθιμο απαιτούσε η αφαίμαξη να γίνει το πρωί τής Πρωτομαγιάς. Έβλεπες, λοιπόν, τον κόσμο το πρωί τής Πρωτομαγιάς να συρρέει ομαδικά στα διάφορα κουρεία προκειμένου να υποστεί αφαίμαξη ή να προμηθευτεί βδέλλες και να προβούν μόνοι τους στην ίδια, αλλά κατ’ οίκον, εφαρμογή. Έτσι, τον καιρό εκείνο, ήταν συχνές στις εφημερίδες διαφημίσεις τής μορφής «Εις το κουρείον Σπυρίδ. Αντωνακάκη έναντι Ψαράδικα, πωλούνται βδέλλαι χονδρικώς και λιανικώς»[1]. Η εφημερίδα αυτή, να σημειωθεί, εκδόθηκε στις 20 Απριλίου 1913 και ο χρόνος αυτός αποτελεί, ασφαλώς, ένδειξη συνέχισης τού πρωτομαγιάτικου αυτού εθίμου.

[1] Η αγγελία αυτή αφορά σε Ηρακλειώτικη εφημερίδα, αλλά εννοείται ότι κάτι παρόμοιο θα συνέβαινε και στο Ρέθυμνο. Βλ. Νίκου Ψιλάκη, Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, Ηράκλειο 2005, 230.