ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΜΜ. ΠΕΡΠΙΡΑΚΗ * * * Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΟΥ ΚΑΙ Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΑΤΣΙΠΟΠΟΥΛΟΥ

 

 

ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΜΜ. ΠΕΡΠΙΡΑΚΗ

 

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΟΥ ΚΑΙ Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΑΤΣΙΠΟΠΟΥΛΟΥ

[Εκδόσεις Ινφογνώμων, Αθήνα 2020, σχ. 8^ο (21 Χ 14), σσ. 136]

 

         ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

                                            www.ret-anadromes.blogspot.com

 

       Το νέο βιβλίο τού κ. Γεωργίου Εμμ. Περπιράκη «Η Επανάσταση του Θερίσου και η Μάχη του Ατσιποπούλου (sic)», εκδόθηκε για να τιμήσει την επέτειο της σύγκρουσης των Θερισανών επαναστατών με ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις και σώματα κρητικής χωροφυλακής, στην περιοχή του Ατσιπόπουλου, στις 2 Αυγούστου 1905.

Πρόκειται για ένα βιβλίο εξαιρετικής σημασίας, μεγίστη συνεισφορά και ουσιαστική συμβολή στην τοπική και, κατ’ επέκταση, και στη Γενική Ιστορία, όπου τα γεγονότα εξετάζονται με το φωτεινό μυαλό και συνδυαστικό κριτικό πνεύμα που διαθέτει το έμπειρο μάτι ενός συστηματικού και αντικειμενικού ερευνητή. Μακάρι να βρίσκονται οι κατάλληλοι κάθε φορά άνθρωποι, που θα σκύβουν πάνω από τα χωριά μας, μικρά και μεγάλα, για μιαν έστω και μικρή, αφετηριακή αποτύπωση τής ιστορίας και του πολιτισμού τους. Και αυτό το έκανε ήδη επάξια, από το 2014, ο Γιώργος Περπιράκης με το περίφημο βιβλίο του για το χωριό του, με τον τίτλο: «Το Ατσιπόπουλο, Ιστορία, Οικονομία, Πολιτισμός» (σελ. 450), εργασία εξαιρετική, καρπός εύχυμος αγάπης ερωτικής για το χωριό του. Το βιβλίο του αυτό, μπορούμε να πούμε ότι συνεχίζεται επάξια και συμπληρώνεται με την παρούσα μελέτη του, παρουσιάζοντας δυναμικά μια σοβαρή πτυχή της ιστορικής του Ατσιπόπουλου πορείας στον χρόνο.

Στην πολύτιμη αυτήν έκδοση καίρια και καταλυτική υπήρξε η συμβολή του Ατσιπουλιανού στρατηγού κ. Νικολάου Σαμψών, που, χωρίς τη βοήθεια και το πάθος του για το Ατσιπόπουλο, το βιβλίο αυτό δεν θα γνώριζε το φως τής δημοσιότητας. Όπως, μάλιστα, σημειώνει κατηγορηματικά ο συγγραφέας, αυτός τον παρότρυνε στη συγγραφή του και αυτός ανέλαβε την έκδοσή του, που, στη συνέχεια, τέθηκε υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ατσιπόπουλου «Άγιος Ελευθέριος».

Στο εν λόγω βιβλίο, έργο ωριμότητας και συνθετικής ικανότητας τού συγγραφέα, το συγκεκριμένο κομμάτι της ιστορίας τού χωριού, το σχετικό με τη Θερισανή Επανάσταση και τη Μάχη του Ατσιπόπουλου, εξιχνιάζεται και ιχνηλατείται λεπτομερώς και κατά μήκος όλων των ιστορικών παραμέτρων. Χαρακτηριστική, στο κεφάλαιο αυτό, η μέθοδος καταγραφής τής Ιστορίας από τον κ. Περπιράκη^. δίνει, δηλαδή, ως βάση, το συνολικό ιστορικό πλαίσιο του κάθε γεγονότος- συχνά, μάλιστα, πολύ αναλυτικά- και, στη συνέχεια, «εστιάζει», μπορώ να πω με τρόπο «εικονιστικό», στο καθ’ εαυτό γεγονός, παρακολουθώντας κατά βήμα τις εξελίξεις σε συγκεκριμένες καταστάσεις που οδήγησαν, τελικά, στην αυτονομία της Κρήτης το 1898, στην εγκατάσταση των εγγυητριών Μεγάλων Δυνάμεων στο νησί και της πρώτης κυβέρνησης της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας υπό τον Ύπατο Αρμοστή, Πρίγκιπα Γεώργιο, εξέλιξη που βοήθησε ουσιαστικά στην επίτευξη της πολυπόθητης ένωσης με τη μητέρα Ελλάδα.

Έτσι, ειδικότερα κεφάλαια τής ιστορικής ανασκόπησης είναι τα σχετικά με την Κρητική Πολιτεία (1898- 1913), τη ρωσική κατοχή, την επανάσταση τού Θερίσου (20/3/1905)- λόγω του απολυταρχικού τρόπου διακυβέρνησης του Γεωργίου- και την περίφημη Μάχη τού Ατσιπόπουλου (2/8/1905). Απ’ όλα αυτά η Μάχη του Ατσιπόπουλου, στα πλαίσια, φυσικά, της Θερισανής Επανάστασης, αποτελεί το κύριο του βιβλίου θεματικό πεδίο αποδεικνύοντας, αφενός, ότι τα γεγονότα αυτά έγιναν η αιτία της μεγάλης μεταστροφής της κοινής γνώμης υπέρ της Επαναστάσεως του Θερίσου, αλλά αποκαλύπτοντας, αφετέρου, και τους βαθύτερους στόχους και επιδιώξεις της πολιτικής των Δυνάμεων εδώ στην Κρήτη, η παρουσία των οποίων απέβλεπε αποκλειστικά και μόνο στην εξυπηρέτηση των ιδικών τους συμφερόντων. Παρόλα αυτά, το Θέρισο είναι γεγονός ότι στάθηκε αφορμή να βρει η Κρήτη τη λευτεριά της, αλλά και η ελληνική φυλή τον ηγέτη της εν τω προσώπω του Εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου, μεγάλου Έλληνα πολιτικού, αγωνιστή και εθνεγέρτη.

Γενικό συμπέρασμα από την ανάγνωση των σελίδων τού εν λόγω βιβλίου είναι η αντικειμενικότητα με την οποία ο συγγραφέας παρουσιάζει τα γεγονότα, αμφίπλευρα και απαιτητικά και τις αλήθειες γυμνές και πεντακάθαρες, αλλά και ο φλογερός, αφετέρου, πατριωτισμός που διακατείχε πάντοτε, σε κάθε εποχή, τους Ατσιπουλιανούς και η πλούσια συνεισφορά τους σε αίμα και έμψυχο υλικό σε όλους ανεξαιρέτως τους εθνικούς απελευθερωτικούς και αμυντικούς αγώνες και  μάλιστα στην περίφημη Μάχη του Ατσιπόπουλου.

Με όλα αυτά, η εργασία τού φίλου Γιώργου Εμμ. Περπιράκη για το χωριό του, το Ατσιπόπουλο, είναι σοβαρή και τεκμηριωμένη. Ο συγγραφέας φαίνεται ότι κατέχει το θέμα του καλά. Ανέτρεξε σε πρωτογενείς άγνωστες αρχειακές συλλογές και πηγές και χρησιμοποίησε την ενδεδειγμένη για την περίπτωση βιβλιογραφία. Κατέγραψε μαρτυρίες, τις οποίες διασταύρωσε, επιβεβαίωσε και ταυτοποίησε, επισκέφθηκε βιβλιοθήκες, ανακάλεσε στη μνήμη του αναμνήσεις και αφηγήσεις που είχε ακούσει ως μικρό παιδί από παλιούς Ατσιπουλιανούς, και μ’ όλα αυτά το αποτέλεσμα τής έρευνάς του υπήρξε, μπορώ να πω, μια, πραγματικά, εκπληκτική και ουσιαστική εργασία. Είναι, γι’ αυτό, άξιος τού «δικαίου επαίνου» αλλά και της αγάπης όλων μας για τη μεγάλη αυτήν προσφορά του στον τόπο που τον γέννησε και για πρώτη φορά αντίκρισε το φως τής ζωής.