Γ.Π.ΕΚΚΕΚΑΚΗΣ * * * Ρεθεμνιώτες που πέρασαν αφήνοντας ίχνη και περαστικοί που έμειναν στην ιστορία του τόπου

 

Γ.Π.ΕΚΚΕΚΑΚΗΣ

 

Ρεθεμνιώτες που πέρασαν αφήνοντας ίχνη και περαστικοί που έμειναν στην ιστορία του τόπου

[ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΡΕΘΥΜΝΟΥ, Ρέθυμνο 2022, σχ. 4^ο (29 Χ 21), σσ. 384]

 

   ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

          www.ret-anadromes.blogspot.com

 

Λόγω προγραμματισμένης δεκαπενθήμερης απουσίας μου σε ταξίδι αναψυχής στη Γερμανία, δεν είχα τη δυνατότητα να παρευρεθώ στην παρουσίαση του βιβλίου «Ρεθεμνιώτες που πέρασαν αφήνοντας ίχνη και περαστικοί που έμειναν στην ιστορία του τόπου» του πολυαγαπημένου μου φίλου, αείμνηστου Γιώργη Εκκεκάκη, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 23 Ιουλίου και ώρα 8:00 μ.μ. στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου. Η φυσική απουσία μου, ωστόσο, δεν μειώνει σε τίποτα το χρέος που νιώθω απέναντι στον φίλο — χρέος καρδιάς, μνήμης, σεβασμού και αγάπης προς τον άνθρωπο του λόγου και της ψυχής, που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στον τόπο και στις ζωές όλων μας. Έτσι, αισθάνομαι την ανάγκη να απευθύνω λίγα λόγια αγάπης στη μνήμη του και να παρουσιάσω με σεβασμό και βαθιά συναισθηματική φόρτιση, το μετά θάνατον ύστατο αυτό πνευματικό του δημιούργημα, μια έκδοση ευγνωμοσύνης από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου προς τον συγγραφέα, μεγάλο δωρητή της σε σπάνια και πολύτιμα βιβλία.

Έχουν περάσει έντεκα χρόνια από τότε που, το 2014, ο Γιώργος Εκκεκάκης εξέφρασε για πρώτη φορά την πρόθεσή του να δωρίσει την πολύτιμη βιβλιοθήκη του- 5.228 σπάνιους και πολύτιμους τόμους- στο Ρέθυμνο, στην πόλη που τόσο αγάπησε και υπηρέτησε με το έργο του. Και η συλλογή αυτή σήμερα κοσμεί πέντε ολόκληρα βιβλιοστάσια στον δεύτερο όροφο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δωρεά βιβλίων που έχει δεχθεί ποτέ ο εν λόγω πνευματικός φορέας της πόλης μας, με έμφαση στην κρητολογική θεματολογία, ώστε με αυτόν τον πλούτο γνώσης η Βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου να αποκτά έναν νέο διευρυμένο ρόλο στον χάρτη της κρητολογικής γνώσης: να λειτουργεί, δηλαδή, ως σημείο αναφοράς για τη μελέτη της κρητικής ιστορίας και πολιτισμού, όχι μόνο σε πανελλήνιο αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Η φιλία μας με τον Γιώργο γεννήθηκε πριν από σαράντα και πλέον χρόνια (1981), όταν βρεθήκαμε συνάδελφοι στο παλιό 1ο Γυμνάσιο, στον «Οίκο Παιδείας». Από την πρώτη στιγμή, μας ένωσε μια πνευματική συγγένεια, βαθιά και ουσιαστική, που στηριζόταν στην αμοιβαία εκτίμηση και τον σεβασμό και στα κοινά πνευματικά μας ενδιαφέροντα. Ο Γιώργος με εντυπωσίαζε αδιάκοπα με τις πρωτότυπες ιδέες του, τη βαθιά του γνώση και το ανεξάντλητο πάθος του για κρητολογικά — και όχι μόνο — θέματα, τα οποία κατέγραφε επιμελώς, χωρίς όμως και να τα προβάλλει προς τα έξω, να τα δημοσιοποιεί. Στις ατελείωτες συζητήσεις μας, είτε στο σχολείο είτε στις εκδρομές, στο σπίτι μου ή στο εξοχικό του στην Πηγή, συχνά τον «επιτιμούσα» με φιλική αγανάκτηση: «Γράψ’ τα, βρε Γιώργο, όλ’ αυτά τα τόσο ενδιαφέροντα που μου λες! Γιατί να χάνονται μεταξύ μας και να μη βγουν παραέξω!...» Κι εκείνος, με το γνώριμο χαμόγελό του, το ευπροσήγορο και γεμάτο καλοσύνη, μου απαντούσε: «Λες, βρε Κωστή; Λες;». Και δεν ξέχασε ποτέ την παρότρυνσή μου εκείνη και μου το θύμιζε κάθε φορά που μου χάριζε ένα καινούριο βιβλίο του — τεκμήριο της δημιουργικής του συνέπειας και της πνευματικής του γενναιοδωρίας (εικ.).

Πολύτιμες αφιερώσεις των βιβλίων του Γιώργου Εκκεκκάκη 1) ''Το χωριό Πηγή Ρεθύμνου'' και 2) ΄΄Τα Κρητικά Βιβλία΄΄

Ο Γιώργος Εκκεκάκης υπήρξε ένας πολυτάλαντος και πολυδιάστατος άνθρωπος με ευρύτατο φάσμα γνώσεων, που εκτείνονταν σε πολλούς τομείς του επιστητού, με ιδιαίτερη, πάντως, έμφαση στην Τοπική Ιστορία, ενώ, περαιτέρω, ήταν και ικανός αγιογράφος, ζωγράφος, σκιτσογράφος, καλλιτεχνικός βιβλιοδέτης και συλλέκτης δεινός σπάνιων βιβλίων, χειρογράφων και φυλλαδίων που αφορούσαν, βασικά, στην Κρήτη και στην ιστορία της. Και ο Εκκεκάκης, προκειμένου να ικανοποιήσει αυτό το ακριβοπληρωμένο πάθος του- του συλλέκτη παλιών, κι όχι μόνο, βιβλίων- πουλούσε μόνιμα πολλές από τις αγιογραφίες που φιλοτεχνούσε.

Οι γνώσεις του αυτές, καρπός μιας ζωής αφιερωμένης στη μελέτη, δεν έμειναν ποτέ εγκλωβισμένες στο προσωπικό του αρχείο· έγιναν πηγή προσφοράς για την πόλη, τον νομό και ολόκληρη την Κρήτη. Ήταν ένας πολυτάλαντος και χαλκέντερος εργάτης του πνεύματος, που από την τρυφερή του νεότητα «μάζευε», σαν την μέλισσα, και ωρίμαζε μέσα του μια πολύπλευρη και συχνά ετερόκλητη γνώση. Και όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, ήταν έτοιμος και μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, ξάφνιασε τους πάντες, ξεδιπλώνοντας ένα εξαιρετικά πλούσιο συγγραφικό έργο: βιβλία, μεταφράσεις ξένων περιηγητών, εκατοντάδες άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά. Ένας άθλος. Ένα θαύμα συγγραφικής παραγωγής!

Σήμερα, νιώθουμε ιδιαίτερη συγκίνηση και χαρά για την μετά θάνατον — ευγνωμοσύνης ένεκεν — έκδοση του προαναφερθέντος τελευταίου του βιβλίου, του κύκνειου άσματός του, από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη μας, ως αντιδώρημα για τη μεγαλειώδη προς αυτήν προσφορά του. Πρόκειται για ένα βιογραφικό λεξικό — ένα αρχείο που συγκεντρώνει βιογραφίες και προσωπογραφίες Ρεθεμνιωτών με ξεχωριστή πολιτισμική και ιστορική ταυτότητα. Πρόκειται για ένα τεκμήριο όχι μόνο ιστορικό, αλλά και πράξη ευθύνης και αγάπης προς το Ρέθυμνο και τους ανθρώπους του. Μεταξύ των άλλων (ευρετηριακών πινάκων στο τέλος του βιβλίου και πολλών σχεδίων της πόλης από τον ίδιο τον συγγραφέα προερχομένων), περιλαμβάνει φωτογραφίες ή απεικονίσεις των προσώπων των οποίων οι βιογραφίες παρουσιάζονται^. επαναστατών, αγωνιστών από κάθε γωνιά της Κρήτης, ανθρώπων του πνεύματος, αλλά και πολιτών με μικρή ή μεγάλη συνεισφορά στην κοινωνία, ανεξαρτήτως πεδίου δράσης.

 Το έργο στηρίζεται σε κατά το δυνατόν τεκμηριωμένα γεγονότα και τοποθετεί τον κάθε βιογραφούμενο στο ιστορικό και κοινωνικό του περιβάλλον, εστιάζοντας στην ανθρώπινη διάσταση και στην προσφορά του στον τόπο. Έτσι, ο  συγγραφέας διασώζει μνήμες, αναδεικνύει πρότυπα ζωής, και δίνει έμφαση στην ιστορική ακρίβεια, παραθέτοντας πηγές— βιβλία, συχνά δυσεύρετες εφημερίδες και περιοδικά, εγκυκλοπαίδειες, λεξικά — στις οποίες μπορεί να ανατρέξει ο ερευνητής ή ο απλός αναγνώστης που επιθυμεί να αντλήσει περισσότερες πληροφορίες. Εμπνέει μέσα από την πορεία και τις επιλογές των βιογραφούμενων, και φωτίζει την εποχή τους μέσα από το άτομο, αποκαλύπτοντας τα κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα. Την επιμέλεια  του βιβλίου ανέλαβε η συνάδελφος Κατίνα Κανδυλάκη, ενώ τον σχεδιασμό της έκδοσης είχε η κ. Έλενα Νταντή.

Ας είναι το έργο αυτό και η μεγαλειώδης δωρεά του φίλου Γιώργη Εκκεκάκη προς τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου φάρος φωτεινός για τις επόμενες γενιές. Και, ακόμα, ας είναι η μνήμη του αιώνια, όπως αρμόζει σε εκείνους που τίμησαν τον τόπο τους με το πνεύμα τους αλλά και με την καρδιά τους.