ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΑΣΗΜΟΜΥΤΗ- ΕΚΚΕΚΑΚΗ * * * ΛΥΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ * ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΡΕΘΥΜΝΗΣ * ΕΝΑΣ ΑΙΩΝΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

ΛΥΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΡΕΘΥΜΝΗΣ

ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΑΣΗΜΟΜΥΤΗ- ΕΚΚΕΚΑΚΗ

 

ΛΥΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΡΕΘΥΜΝΗΣ

ΕΝΑΣ ΑΙΩΝΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

Τόμος Α΄ 1917- 1967

(Έκδοση ΓΡΑΦΟΤΕΧΝΙΚΗ, Ρέθυμνο 2025, σχ. 4^ο, 29Χ23 εκ., σσ. 350)

 

   ΚΩΣΤΗΣ  ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

      www.ret-anadromes.blogspot.com

 

Το «Λύκειο των Ελληνίδων Ρεθύμνης» υπήρξε στον καιρό του Μεσοπολέμου, σε εποχές δύσκολες και απαιτητικές, το σωματείο- φάρος της πόλης του Ρεθύμνου με τις ομιλίες του, τις διαλέξεις και τα φιλολογικά βραδινά, τα τσάγια, τις απογευματινές κι επίσημες δεξιώσεις, τους βραδινούς χορούς, τους Κλήδονες, τους Κρητικούς γάμους κι ακόμα τις συναυλίες, τα Ανθεστήρια και τις θεατρικές παραστάσεις. Σκοπός του ήταν σταθερά η αναγέννηση της εθνικής μας ζωής μέσα από τα έθιμα, τις παραδόσεις, τους χορούς, τα τραγούδια, τις τοπικές ενδυμασίες και τη μουσική.

Και η δράση του αυτή συνεχίζεται και σήμερα- εκατό οκτώ ολόκληρα χρόνια μετά- εξ ίσου δυναμικά και σε παρόμοιους τομείς και χώρους του πολιτισμού. Το «Λύκειο των Ελληνίδων» συνεχίζει να ζωντανεύει στη μνήμη των σημερινών Ρεθεμνιωτών τις παλιές εκείνες πρωτοπόρες αρχόντισσες Κυρίες τούτης της πολιτείας, που δόθηκαν «ψυχή τε και σώματι» στον τόπο αυτόν και σημάδεψαν με την αγνή και άδολη αγάπη τους προς τον συνάνθρωπο και τον τόπο μιαν ολόκληρη κοινωνία και εποχή.  

 Πρόκειται - προκειμένου να γνωρίσουμε τα πράγματα καλύτερα- για το σωματείο που έβαλε τα θεμέλια του Ωδείου της πόλης μας και οργάνωσε συσσίτια για τους πρόσφυγες το 1924 (μαζί με τον «Σύλλογο των Kυριών»). Που αγκάλιασε τις προσφυγοπούλες και τους δίδαξε υφαντική, κρητικό κέντημα, κοπτική, ραπτική και οικιακή οικονομία, για να μπορέσουν να βρουν δουλειά και να θεμελιώσουν τα νέα σπιτικά τους. Mέριμνα και αυτή, όπως κι όλες οι άλλες, συνειδητή και όχι φιλανθρωπία, τόσο στη μόρφωση, στις συνθήκες εργασίας και στα δικαιώματα, όσο και στην ισοπολιτεία και στην προστασία της άγαμης μητέρας.

Στη συνέχεια, πρώτο το «Λύκειο των Eλληνίδων» δημιούργησε χορευτικά συγκροτήματα με γνήσιες τοπικές ενδυμασίες απ’ όλη την Ελλάδα και συγκέντρωσε πολύτιμα δείγματα λαϊκής τέχνης (υφαντά, κεντήματα, ξυλόγλυπτα κοσμήματα και πήλινα). Από τα σημαντικότερα έργα του, τα τελευταία χρόνια, ήταν- απ’ όσο μπορώ να θυμηθώ- και η αναπαράσταση αρχαίων ελληνικών και βυζαντινών εορτών, που σχετίζονται με τον σημερινό Κλήδονα, με τη συμμετοχή εκατόν είκοσι, τουλάχιστον, ατόμων επάνω στη σκηνή του θεάτρου EPΩΦIΛH, τα έτη 1996 και 1997, αλλά και οι διάφορες εκθέσεις που συχνά το σωματείο αυτό διοργανώνει.

       Τέλος, είναι σε όλους μας γνωστό ότι στις μέρες μας- πέραν των ανωτέρω- ανάμεσα στα ιδανικά που κοσμούν και φλογίζουν τις Κυρίες του ΛΕΡ είναι και η μάθηση της Ιστορίας, Τοπικής και Γενικής, που, μαζί με την ελληνική γλώσσα, διδάσκονται ολοχρονίς στην περικαλλέστατη και φιλόξενη αίθουσά του, γνωρίζοντας ότι λαός που δεν έχει ιστορική μνήμη και γλώσσα είναι καταδικασμένος να πεθάνει. Ο ανιστόρητος άνθρωπος είναι όν α-πολιτικό, δεν έχει κοινωνικό και πολιτικό ήθος και, συνήθως, δεν είναι και καλός πολίτης.

                                               *     *     *       

Το τεράστιο και πολυσχιδές αυτό έργο του Λυκείου Ελληνίδων, έργο ενός αιώνα συνεχούς πορείας και δράσης ανέλαβε και κατέγραψε με έναν ομολογουμένως θαυμάσιο, αυθεντικό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό τρόπο η αγαπητή μας κ. Μαριέττα Ασημομύτη- Εκκεκάκη, μέλος επί σειράν ετών και Έφορος Αρχείου του Λυκείου των Ελληνίδων Ρεθύμνης. Η έρευνά της υπήρξε, αναμφίβολα, υποδειγματική, επίπονη, λεπτομερέστατη και πολυετής. Όπως δε και η ίδια σημειώνει προλογικά, επί σειράν ετών, σαν τη μέλισσα, αποδελτίωνε και συγκέντρωνε προσεκτικά ένα τεράστιο αρχειακό υλικό, επιμεριζόμενο σε έγγραφα, φωτογραφίες, συνεντεύξεις αλλά και σημειώματα από τον τοπικό ημερήσιο Τύπο (λόγω έλλειψης αρχειακών πηγών), πράγμα, αυτό το τελευταίο, που μεταφράζεται σε ατέλειωτες ώρες πολυκάματης έρευνας και αναδίφησης στους τόμους των τοπικών ημερήσιων εφημερίδων της Δημόσιας Βιβλιοθήκης του Ρεθύμνου. Αλλά και μετά τη συγκέντρωση του υλικού, η δυσκολία της συγγραφέως συνεχίστηκε να βαίνει το ίδιο επίπονη και προβληματική, κάτι που έγκειται, ακριβώς, στον τεράστιο, αφενός, όγκο που είχε να τιθασεύσει και στην πολυποικιλότητα και πολυμορφία, αφετέρου, αλλά και ιδιομορφία του έργου που είχε μπροστά της. Έπρεπε να βρεθεί η καλύτερη και προσφορότερη μέθοδος για τη δόμηση του συγκεκριμένου υλικού. Προτιμήθηκε, λοιπόν, η οργάνωση του υλικού ανά δεκαετίες και ο επιμερισμός του σε δύο τόμους, περίπου ισομεγέθεις, καθένας εκ των οποίων να αναφέρεται σε πέντε δεκαετίες δράσης του Λυκείου.

Με το παρόν σημείωμά μας παρουσιάζουμε τον Α΄ τόμο του έργου, εκ 350 σελίδων αποτελούμενο, που καλύπτει την περίοδο από το έτος ίδρυσης του Λυκείου (1917) μέχρι και το έτος 1967, οπότε το σωματείο εόρτασε την πεντηκονταετηρίδα από την ίδρυσή του, ενώ σύντομα αναμένεται η έκδοση και του Β΄ τόμου.  Έτσι, από σήμερα και το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνης αποκτά τη δική του ανεκτίμητη βίβλο, με καταγεγραμμένη λεπτομερώς όλη την ιστορία του, των 100 αυτών χρόνων, στη διάρκεια των οποίων από τη θέση της Προέδρου το υπηρέτησαν έξι συνολικά αξιόλογες γυναικείες μορφές του τόπου μας: η Ιουλία Πετυχάκη, η Φερενίκη Βαλαρή, η Ιωάννα Τσουδερού, η Μαρία Τσιριμονάκη, η Ιωάννα Βαλαρή και σήμερα η αγαπητή μας Φέφη Βαλαρή.  

Συγχαίρουμε θερμά και ευχαριστούμε τόσο το Δ.Σ. του Λυκείου, όσο και τη συγγραφέα του βιβλίου κ. Μαριέττα Ασημομύτη- Εκκεκάκη για το πολύμοχθο και πολυτίμητο του παρουσιαζόμενου έργου. Η αίσθηση του χρέους απέναντι στην πνευματική και πολιτισμική του Τόπου κληρονομιά είναι εκείνη που καθοδήγησε τις προσπάθειές τους και συνέβαλε στο ξεπέρασμα των οποιωνδήποτε δυσχερειών, ενώ η προσπάθειά τους ανάγκη βαθιά εσωτερική αντανακλά το περίσσευμα της ψυχής τους. Συγγραφέας και Λύκειο Ελληνίδων γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο άνθρωπος και ο πολιτισμός του σε κάθε περίοδο της ιστορικής του πορείας είναι φως και γι’ αυτό πρέπει να φωτίζει και να φωτίζεται και να διδάσκει ορθά τους μεταγενεστέρους.