ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ε. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ *** Οι Αρχιεπίσκοποι Κρήτης Ευγένιος και Τιμόθεος

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ε. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ

Οι Αρχιεπίσκοποι Κρήτης Ευγένιος και Τιμόθεος

     [Ηράκλειο Κρήτης  2017, σχ. 16^ο (16,5Χ12), σσ. 96]

          ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

www.ret-anadromes.blogspot.com

Μια νέα έκδοση τού γνωστού και στην πόλη μας ομότιμου Καθηγητή της Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Γεωργίου Ε. Κρασανάκη, με τον τίτλο: «Οι Αρχιεπίσκοποι Κρήτης Ευγένιος και Τιμόθεος», έφθασε στα χέρια μας τον τελευταίο καιρό. Και το νέο αυτό πόνημά του, όπως θα δούμε στη συνέχεια, εντάσσεται, τελικά, στον γνωστό επιστημονικό του χώρο, αυτόν της Ψυχολογίας, παρότι- από μια πρώτη, τουλάχιστον, ματιά- φαίνεται, τη φορά αυτήν, να μη συμβαίνει κάτι τέτοιο και το εν λόγω πόνημά του να αφορά περισσότερο σε «καρπόν ειρηνικόν δικαιοσύνης» τού πιστού και ευσεβούς πανεπιστημιακού δασκάλου, με τα δεκάδες βιβλία στο ενεργητικό του, που συνταξιούχος, τώρα πια, και απαλλαγμένος από τις «ανάγκες» της πανεπιστημιακής έδρας μπορεί να επιδίδεται και σε άλλες επιστημονικές αναζητήσεις που τον ευχαριστούν.
  Στο βιβλίο, λοιπόν, αυτό περιλαμβάνονται δυο εισηγήσεις του κ. Κρασανάκη, σε ισάριθμα επιστημονικά συνέδρια, που έλαβαν χώρα, προς τιμήν των δύο αυτών μεγάλων ταγών της Εκκλησίας τη Κρήτης. Το πρώτο, για τον Ευγένιο, πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο, στις 12- 13 Δεκ. 1998 και το δεύτερο, για τον Τιμόθεο, στις Μοίρες, του ίδιο νομού, στις 7 Αυγ. 2016. Και στις δύο εισηγήσεις εντυπωσιάζει το γεγονός ότι, σύμφωνα με όσα προλογικά σημειώσαμε, γίνεται συστηματική ανάλυση του ψυχολογικού προφίλ των δύο αυτών εκκλησιαστικών ανδρών. Καθηγητής Ψυχολογίας ο κ. Κρασανάκης κρίνει, μελετά και παρουσιάζει τη ζωή και το έργο τους βάσει ψυχολογικών κριτηρίων και υπό το πρίσμα μιας ειδικής ψυχολογικής εμβάθυνσης στην προσωπικότητά και τον χαρακτήρα τους. Όλα στο βιβλίο αυτό εξετάζονται κάτω από έναν αυστηρό αξιολογικό ψυχολογικό κώδικα, πράγμα που περικλείνει ξεχωριστό ενδιαφέρον για τον αναγνώστη που θέλει να πληροφορηθεί για τη ζωή τους.
   Όλως συνοπτικά, στη συνέχεια, σεβόμενοι τον χώρο της εφημερίδας που μας φιλοξενεί, θα παρουσιάσουμε από το βιβλίο του κ. Κρασανάκη ένα- δυο, μόνο, σημεία ψυχολογικής εμβάθυνσης του συγγραφέα στους άνδρες και αναφοράς του στο πλουσιότατο φιλανθρωπικό και κοινωνικό τους έργο. Έτσι, ο πρώτος, στην παρουσίαση, ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης  Ε υ γ έ ν ι ο ς (1912- 78), παρουσιάζεται ως ένας ανεπανάληπτος σωματικός τύπος, ως ο επιβλητικός, ως προς το ανάστημα, Ιεράρχης, ο γλυκύς, ο ιλαρός, ο πράος και φωτεινός στο βλέμμα και ο φύσει καλός στην εμφάνιση. Από πλευράς χαρακτηρολογίας ο Καθηγητής παραπέμπει στον μεγάλο ψυχολόγο C. G. Jung και, κρίνοντας σύμφωνα με την διδασκαλία του, τον ονομάζει ενδοστρεφή, που σημαίνει ότι ο αρχιεπίσκοπος στα προβλήματα που αντιμετώπιζε αποσυρόταν, κλεινόταν στον εαυτό του, δίνοντας την εντύπωση φοβισμένου ατόμου, ενώ στην πραγματικότητα σκεφτόταν, δούλευε και προσπαθούσε μόνος του να λύσει το πρόβλημα που ανέκυπτε. Ο Ιεράρχης ήταν, σημειώνει, περαιτέρω, ο Καθηγητής Κρασανάκης προικισμένος με υψηλή νοημοσύνη και γλωσσικά, στα επίσημα κείμενά του, εμφανιζόταν εξαιρετικά ικανός και καλλιεργημένος άνθρωπος, όμως το προφορικό κήρυγμά του τον αδικούσε και ο ίδιος είχε πάντοτε ταπεινή άποψη για τη ρητορική του δεινότητα.
   Ως προς τη δράση του υπήρξε σπουδαία τόσο από εθνικής όσο και από εκκλησιαστικής άποψης. Είναι, στο σημείο αυτό, γνωστή η σωτηρία από τον μακαριστό Ιεράρχη των κρατουμένων από τους Γερμανούς ως ομήρων πεντακοσίων Βιαννιτών, αλλά και των πενήντα Ηρακλειωτών, στην Αγιά Χανίων, αλλά επίσης, είναι γνωστή και η κατοπινή εκκλησιαστική δράση του, η φιλανθρωπία του, τα φιλόπτωχα ταμεία που ίδρυσε, οι υποτροφίες που όρισε να δίδονται σε άπορους φοιτητές, τα οικοτροφεία και το Ορφανοτροφείο που έστησε και λειτούργησαν λαμπρώς επί των ημερών του.

Ο έτερος μεγάλος Ιεράρχης με το μοναδικά σπουδαίο έργο- είναι γεγονός ότι στο πρόσωπο των δύο αυτών Ιεραρχών η Κρήτη ευτύχησε να γνωρίσει ένα μεγάλο διάστημα χρηστής εκκλησιαστικής ηγεσίας- ο έτερος, λέγω, μεγάλος Ιεράρχης, ο Τ ι μ ό θ ε ο ς, υπήρξε παιδί χήρας μάνας, πολύτεκνης, έζησε μέσα σε μια μονογονεϊκή οικογένεια και πέρασε, ως εκ τούτου, δύσκολα παιδικά κι εφηβικά χρόνια. Το έλλειμμα αυτό και η στέρηση του πατέρα που δοκίμασε ο Ιεράρχης, έπαιξαν- σύμφωνα με τον καθηγητή Κρασανάκη- βασικό ψυχολογικό ρόλο στις κατοπινή αναπλήρωσή τους. Γιατί ο Ιεράρχης, το κενό αυτό της δικής του στέρησης και ορφάνιας, το αναπλήρωσε αργότερα προσφέροντας απλόχερα στον πλησίον και μάλιστα στ’ αγαπημένα ορφανά του. Η αναπλήρωση αυτή είναι κάτι που παρατηρείται συχνά στον χώρο της Ψυχολογίας. Έτσι, κατά τον κ. Κρασανάκη, τα απωθημένα που θα βρίσκονταν, ασφαλώς, στην ψυχή του αείμνηστου Ιεράρχη από τα παιδικά του χρόνια, δεν τον επηρέασαν αρνητικά, αλλά, αντίθετα, τον ώθησαν θετικά, γενόμενα δυνάμεις ενισχυτικές του ίδιου αλλά και πολλών άλλων κι έγινε ο επίσκοπος αυτός πρωτοπόρος σε έργα αγάπης, θυσίας και προσφοράς, ο μεγάλος πατέρας όλων παντού και προπάντων στη «Νέα Βασιλειάδα» του, «στην Πολιτεία της Αγάπης», όπως χαρακτηριστικά ονομάζει ο συγγραφέας το τεράστιο έργο του στην Παναγία την Καλυβιανή, ένα έργο θρύλος, που κι εμείς, προσωπικά, θεωρούμε ότι μόνον από έναν άλλον εξίσου εμπνευσμένο Ιεράρχη έχει υλοποιηθεί στην Κρήτη. Από τον μακαριστό Ειρηναίο Γαλανάκη. Και αυτόν, όπως και τον Ειρηναίο, λέγεται ότι πολλοί τους είδαν να δουλεύουν ως εργάτες, χειρωνακτικά, στα πνευματικά τους «γεώργια».
    Και, όπως, περαιτέρω, σημειώνει ο συγγραφέας, ο εν λόγω Ιεράρχης πιστός στην παράδοση ήταν και ο μόνος που δεν έβγαλε ποτέ το ράσο ούτε το καλυμμαύχι του. Ο λόγος του γλυκύς, «πάντοτε εν χάριτι, άλατι ηρτυμένος» (Κολ. δ΄, 6), ήταν για τον λαό του Θεού λόγος πίστεως, λόγος ζωής λυτρωμένης. Κι γι αυτά τα τελευταία- την γλυκύτητα, δηλαδή, του λόγου του- μπορώ κι εγώ ο ίδιος, προσωπικά, να μαρτυρήσω, από προσωπική μου εμπειρία, από τότε, εν έτει 1973, όταν κάθε Τετάρτη, 8-9 το πρωί, ερχόταν ως Μητροπολίτης, τον καιρό εκείνο, Γορτύνης και Αρκαδίας και μας μιλούσε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού (ΣΕΑΠ), στο Ηράκλειο. Και ήταν, θυμάμαι- και αυτό το ομολογούσαν και πολλοί άλλοι συμμαθητές μου στη Σχολή και, μάλιστα, αδιάφοροι και μη «στερροί» περί την πίστη- η ωραιότερη ώρα της εβδομάδας που με την γλυκύτητά του μας ξεκούραζε όλους ψυχικά και σωματικά από τις ταλαιπωρίες του καθημερινού προγράμματος και τα καψόνια που βιώναμε όλες τις άλλες ώρες στην εν λόγω Σχολή. Ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του!...   

Για άλλη μια φορά συγχαίρουμε και θερμά ευχαριστούμε τον εκλεκτό φίλο συγγραφέα κ. Γεώργιο Ε. Κρασανάκη και του ευχόμαστε να έχει δύναμη, για να συνεχίζει τη γόνιμη και δημιουργική δραστηριότητά του στον χώρο της Εκκλησίας και της Επιστήμης, όπου η μέχρι σήμερα συμβολή του είναι και ουσιαστική και μεγάλη.