Γεώργιος Ε. Κρασανάκης *** Μορφές Ζωής Αιωνίου

Γεώργιος Ε. Κρασανάκης

Μορφές Ζωής Αιωνίου

Οι ευσεβώς ζήσαντες και τελειωθέντες

[Ηράκλειο Κρήτης 2017, σχ. 8^ο (21 Χ 14,5), σσ. 262]

      ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

          www.ret-anadromes.blogspot.com

Ομότιμος Καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ο κ. Γεώργιος Ε. Κρασανάκης και πρώην Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής στο Ρέθυμνο, είναι πολύ γνωστός στην ελληνική επιστημονική κοινότητα από τα δεκάδες ψυχολογικά και παιδαγωγικά του συγγράμματά, καρπός όλα μιας ευδόκιμης και πολύχρονης υπηρεσίας, καθώς και των λαμπρών επιστημονικών σπουδών του σε Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του Εξωτερικού [Γενεύης- Παρισίων (Σορβόνης- Paris V)].

Το νέο πόνημα του κ. Κρασανάκη, που παρουσιάζουμε με το σημείωμά μας αυτό, φαίνεται ότι περισσότερον, ίσως, από τα προηγούμενα, αφορά σε «καρπόν ειρηνικόν δικαιοσύνης» του ευσεβούς και πιστού πανεπιστημιακού δασκάλου, με τα δεκάδες βιβλία στο ενεργητικό του, που, τώρα πια, όντας συνταξιούχος και απαλλαγμένος από τις αυστηρά καθορισμένες «ανάγκες» της πανεπιστημιακής έδρας και διδασκαλίας, μπορεί να επιδίδεται και σε άλλες επιστημονικές αναζητήσεις  και δημοσιεύσεις που τον ευχαριστούν προσωπικά και τον κάνουν να νιώθει ότι, πέραν των οποιωνδήποτε μορφωτικών αγαθών που προσφέρει στον συνάνθρωπό του, εκπληρώνει κι ένα άλλο μεγάλο χρέος απέναντί του, προσφέροντάς του βοήθεια στην ψυχική και ηθική βελτίωσή του.

Έτσι, στην τελευταία μελέτη του, με τον τίτλο: «Μορφές Ζωής Αιωνίου» και υπότιτλο: «Οι ευσεβώς ζήσαντες και τελειωθέντες», ο κ. Κρασανάκης, ως «ελεύθερος σκοπευτής» πλέον, μας προσφέρει κάτι το εντελώς καινούριο. Ένα βιβλίο σπάνιο, με εντελώς νέο περιεχόμενο, ένα βιβλίο εξαιρετικά ψυχωφελές, με βαθιές τομές και δυνατότητες καλλιέργειας της ψυχής και του ήθους κατά Χριστόν, αφού πατά πάνω στη δύναμη του Σταυρού, που κάνει τον Χριστιανισμό ανίκητο στον θάνατο και την αιωνιότητα (πβ. θανάτω θάνατον πατήσας και Πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτού).

 Πρόκειται, λοιπόν, για τη δημοσίευση σε βιβλίο μιας σειράς επικήδειων λόγων που εξεφώνησε, κατά καιρούς, ο κ. καθηγητής. Και δεν είναι λίγοι οι λόγοι αυτοί, που φθάνουν «αισίως» τους ογδόντα δύο (82), καταλαμβάνοντας ένα σύνολο 259 σελίδων, ενός εξαιρετικά καλαίσθητου και επιμελημένου βιβλίου, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και μάλιστα τη φωτογραφία σε μικρό μέγεθος (ταυτότητας) του κάθε νεκρολογουμένου. Νεκρολογίες σε νέους που δεν πρόλαβαν να ανθίσουν, σε γέροντες σοφούς, σε επιφανείς και απλούς ανθρώπους.

Πρόκειται για ένα είδος ασυνήθιστο, θα λέγαμε, στην αγορά του βιβλίου, αλλά με έκδηλη τη χρηστικότητά του και το ενδιαφέρον που θα μπορούσε να έχει για τον αναγνώστη του, αφού θα μπορούσε να χρησιμεύσει και ως οδηγός όσων ασχολούνται με το είδος αυτό του λόγου. Γιατί είναι γνωστό ότι και ο επικήδειος λόγος αποτελεί σπουδαίο λογοτεχνικό είδος, έχουν δε μείνει στην ιστορία των γραμμάτων παροιμιώδεις επικήδειοι λόγοι, όπως Ο  Ε π ι κ ή δ ε ι ο ς  του κρητικού λογοτέχνη, διηγηματογράφου και χρονογράφου Γιάννη Κονδυλάκη και μάλιστα ο περίφημος, από την αρχαιότητα, Ε π ι τ ά φ ι ο ς  του  Π ε ρ ι κ λ ή, που δεν ήταν τίποτε άλλο, από ένας Επικήδειος λόγος για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου.

Στον  Π ρ ό λ ο γ ό  του ο συγγραφέας ερμηνεύει μίαν προς μία τις τρεις βαρυσήμαντες λέξεις του τίτλου: «Μορφές Ζωής Αιωνίου», που έμπλεες βαθέων θεολογικών, φιλοσοφικών, κοινωνικών και ανθρωπολογικών μηνυμάτων, μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά τον αναγνώστη στην καλύτερη κατανόηση των κειμένων που ακολουθούν στο βιβλίο. Ακολουθεί « Ε ι σ α γ ω γ ή » που αφορά στη σταθερή των χριστιανών πίστη στην αθανασία του ανθρώπου, εδραζομένη στο ευαγγελικό ανάγνωσμα της Αναστάσεως του Λαζάρου και στις τρεις οντολογικές πραγματικότητες που έχει μπροστά του ο κάθε άνθρωπος να αντιμετωπίσει: τη ζωή, τον θάνατο και την αθανασία. Η απόδειξη της πίστης στην αθανασία του ανθρώπου γίνεται μέσα από τη διδασκαλία του Χριστού [«πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα» (Ιω. ια΄, 26)] και των Πατέρων της Εκκλησίας, και μάλιστα του Γρηγορίου του Παλαμά, παραδίνοντάς μας ο συγγραφέας κανόνα σύντομο ζωής, πώς, δηλαδή, ο χριστιανός με εφαλτήριο του τα εδώ, τα εγκόσμια αγαθά, να ορμά πάνω, προς τα ουράνια. Μια θαυμάσια ψυχολογική εξισορρόπηση που, όπως εύστοχα σημειώνει ο συγγραφέας,  χωρίς ο άνθρωπος να αδιαφορεί και περιφρονεί τα γήινα και εγκόσμια να προσδοκά τα αιώνια, τα ατελεύτητα, τα μοναδικά, που δεν έχουν χρονικούς και τοπικούς προσδιορισμούς, που δεν υπόκεινται στη φθορά και στους φυσικούς νόμους. Αρχή σταθερή του συγγραφέα είναι ότι η πίστη στην αιωνιότητα είναι γνώρισμα του ολοκληρωμένου και τέλειου ανθρώπου, εκείνου που ανοίγει διάπλατα την ψυχή του, για να χωρέσει Θεό και ανθρώπους.          

Όπως γίνεται φανερό από τα παραπάνω, οι παρουσιαζόμενοι επικήδειοι του κ. Κρασανάκη, πέραν των λοιπών λογοτεχνικών αρετών τους έχουν και μιαν άλλη μοναδική χρηστικότητα, αφού είναι δομημένοι πάνω στη γνωστή χριστιανική ταυτότητα του δημιουργού τους, που συνδυασμένη με την υψηλή παιδεία του και μάλιστα ως πανεπιστημιακού, επί δεκαετίες, δασκάλου της Ψυχολογίας, χαρακτηρίζονται από έντονο θεολογικό, ψυχολογικό, κοινωνικό, ανθρωπολογικό και φιλοσοφικό προβληματισμό. Όπως, μάλιστα, προλογικά σημειώνει και ο συγγραφέας τους, καθένας επικήδειος τού εν λόγω βιβλίου δεν αποτελεί απλά μια σύντομη αποχαιρετιστήρια προσλαλιά, αλλά, ας επιτραπεί ο όρος, συνιστά ένα ψυχογράφημα, που αναφέρεται στα κύρια γνωρίσματα της προσωπικότητας εκάστου εκλιπόντος. Σε κάθε περίπτωση ο συγγραφέας αναφέρει όλα όσα γνωρίζει για τη ζωή και δράση του εκλιπόντος και, ταυτόχρονα, υπενθυμίζει τον αιώνιο προορισμό μας ως συνειδητών χριστιανών, υπερτονίζοντας την πίστη στην αθανασία και στην αξία της άλλης ζωής. Έτσι, σκοπός των λόγων αυτών είναι βέβαια, αφενός, να παρηγορήσουν τους τεθλιμμένους οικείους των θανόντων, αλλ’, αφετέρου, και να προσφέρουν σε αυτούς και σε όλους τους άλλους που «κατευοδώνουν» τον νεκρό κάτι χρήσιμο και επωφελές, για να συνεχίσουν την επίγεια ζωή τους, η οποία, κάποια στιγμή, θα τελειώσει και αυτή, παραδίδοντας τη σκυτάλη στην άλλη, την αιώνια ζωή. Είναι, αναμφίβολα, ο μύχιος πόθος της καρδιάς, αλλά και το μέγιστο σκάνδαλο του νου, η ομολογία της πίστεώς μας «προσδοκώ ανάσταση νεκρών». Δεν αφανίζει τη ζωή μας το φτυάρι του νεκροθάφτη. Δεν την οριοθετεί το πένθιμο κυπαρίσσι εκεί, στο νιόσκαφτο μνήμα. Είναι ασύνορη, αιώνια η ζωή μας. Κι όπως όλοι θα πεθάνουμε, επίσης όλοι θα αναστηθούμε!

Είναι χαρακτηριστικό και ταυτόχρονα οξύμωρο και αντιφατικό ότι η θεολογική δεινότητα του συγγραφέα κατάφερε μ’ ένα βιβλίο που θρηνεί και «κατευοδώνει» στον θάνατο να υμνεί, ταυτόχρονα, και δοξάζει με την αναστάσιμη χαρά που πηγάζει από αυτό την αθανασία και την αιωνιότητα. Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Κρασανάκη και γι’ αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον και ψυχωφελές πόνημά του και του ευχόμαστε να συνεχίζει τη γόνιμη και δημιουργική δραστηριότητά του στον χώρο της Επιστήμης και της Εκκλησίας, όπου η μέχρι σήμερα συμβολή του είναι ουσιαστικά μεγάλη και σπουδαία.