ΑΝΤΩΝΙΟΥ
ΕΜΜ. ΣΤΙΒΑΚΤΑΚΗ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
ΝΟΥΦΡΑΚΗΣ
Μια εμβληματική μορφή τού Ελληνισμού
ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Επάξια επαίνων και πολλών ευχαριστιών θεωρούμε την εργώδη
και δημιουργική προσπάθεια που χρόνια τώρα καταβάλλει ο καλός φίλος και
συνεργάτης κ. Αντώνιος Εμμ. Στιβακτάκης- φωτεινός και ακάματος δάσκαλος και
συγγραφέας από το Ηράκλειο, αλλά και γαμπρός μας Αγιοβασιλειώτης- προκειμένου να
συγκεντρώσει και καταγράψει τον βίο και την πολιτεία όλων εν γένει των Κρητών
μοναχών και Αγιορειτών Πατέρων, που μετέβησαν από την Κρήτη στο αγιώνυμον Όρος
και μόνασαν εκεί με αξιότητα και καινότητα ζωής. Δεκάδες τα συγγράμματά του θα
μπορούσαν δικαίως να του απονείμουν τον επίζηλο τίτλο τού «Συγγραφέα της
Αγιορείτικης Πολιτείας τού Άθω και των διαχρονικών σχέσεων αυτής με την Κρήτη».
Πρόσφατα ο κ. Στιβακτάκης μάς παρουσίασε μια νέα-συναφή
προς τις παραπάνω- μελέτη του, 255 σελίδων, ιδιαίτερα προσεγμένη ιστορικά, θεολογικά,
γλωσσικά, αλλά και αισθητικά, με τον τίτλο: «Αρχιμανδρίτης Ελευθέριος
Νουφράκης- Μια εμβληματική Μορφή τού Ελληνισμού». Η εν λόγω μελέτη
αποτελεί έκδοση τού Πολιτιστικού Συλλόγου Αλώνων, «Ο Κρυονερίτης» και
προλογίζεται προσηκόντως από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Ευγένιο. Θέμα τού βιβλίου η πολυτάραχη ζωή
και το ζωντανό παράδειγμα τής πυρφόρου εκείνης και εμβληματικής φυσιογνωμίας, τού
λαμπρού στρατιωτικού ιερέα και ακαταγώνιστου πολεμιστή, του παπά-
Λευτέρη Νουφράκη, από τις Αλώνες Ρεθύμνου, ανδρός βαθιάς πίστης, αυταπάρνησης
και αγάπης προς τον Θεό, σπάνιας αυτοθυσίας στους αγώνες τού έθνους αλλά και
φιλανθρωπίας προς τον εμπερίστατο και εν ανάγκαις ευρισκόμενο άνθρωπο εν καιρώ
ειρήνης.
 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Μια άποψη τού κοινού |
Τις ανεπανάληπτες και άκρα συγκινητικές στιγμές τού
πολυτάραχου και έντονα πατριωτικού βίου του μάς παρουσιάζει ο φίλος κ. Αντώνης
Στιβακτάκης, παρακινημένος, το πρώτον, σε τούτο, από τον παππού του, εκ μητρός,
αείμνηστο Εμμανουήλ Γ. Γελεσάκη, από
την Άνω Βιάννο Ηρακλείου, που υπήρξε συμπολεμιστής τού μεγάλου εκείνου Κρητικού
«Παπαφλέσσα» στις επιχειρήσεις τού Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και στις ελληνικές
εκστρατείες που ακολούθησαν, στην Κριμαία και τη Μικρά Ασία. Στα κατοπινά
χρόνια, με ενθουσιασμό ο αείμνηστος Γελασάκης και με τρεμάμενη από τη συγκίνηση
φωνή, μιλούσε για ώρες στον νεαρό, τότε, εγγονό του για τον συναγωνιστή του και
ψυχωμένο ήρωα κληρικό, από τις Αλώνες Ρεθύμνου.
 |
| Ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Ευγένιος χαιρετίζει την εκδήλωση |
Οι Αλώνες, είναι γεγονός ότι συμμετείχαν ενεργά σε
όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες τού έθνους για την απελευθέρωση των
αλύτρωτων πατρίδων τού μείζονος ελληνισμού. Ήδη, ο πατέρας Σπυρίδων Νουφράκης,
φλογερός κι εκείνος πατριώτης και αγωνιστής πολέμησε γενναία και τραυματίστηκε
σοβαρά, με διαμπερές τραύμα, χωρίς καν να λυγίσει, στη θέση Βιολί Χαράκι, ενώ
στη μάχη τού Ατσιπόπουλου, με κίνδυνο τής ζωής του, έσωσε τον αρχηγό Πωλανδρέα,
σκοτώνοντας κι εκείνος, ως άλλος «Κλείτος» στη μάχη τού Γρανικού, τον Τούρκο
που τού απειλούσε άμεσα τη ζωή. Ο ίδιος ο Παπα- Λευτέρης τραγούδησε τα εν λόγω
γεγονότα:
«Τους
Τούρκους ο πατέρας μου ποτέ δεν εφοβήθη
ουδ’
όταν τον τραυμάτισαν διαμπερώς στα στήθη»,
ενώ
πιο κάτω ο ίδιος θα συνεχίσει αναφερόμενος και πάλι στον πατέρα του, τον ηθικό
αυτουργό τής εξαιρετικής του φιλοπατρίας:
«Εκείνος μοι παρήγγειλε στον πόλεμο να πάω
και την εκδίκησιν πολλήν όση
μπορώ να λάβω…»
Σαν έφθασε ο Νουφράκης σε κατάλληλη ηλικία, τον πήρε ο
πνευματικός του ανάδοχος, ο νονός του, στα Ρούστικα, όπου και έμαθε τα πρώτα
γράμματα στην Ι. Μ. τού Προφήτη Ηλία, δεδομένου ότι κατ’ εκείνη την περίοδο δεν
λειτουργούσε, ακόμα, σχολείο στις Αλώνες.
Το πάνελ των ομιλητών: Κωστής Παπαδάκης- Θ. Πελαντάκης
Συντονίστρια η Βάλια Πετράκη
Ατυχείς καταστάσεις και τραγικό συμβάν
συγκλόνισαν, προς καιρόν, την ψυχή τού παπα- Λευτέρη Νουφράκη- που τον καιρό
εκείνο έφερε το βαφτιστικό όνομα Εμμανουήλ- όταν, κάποτε, χωρίς να το
θέλει, σε άσκηση σκοποβολής, ο μόλις δεκαπέντε ετών Εμμανουήλ τραυμάτισε
σοβαρά- που έχασε, μάλιστα, το μάτι του- τον συνομήλικό του Γεώργιο Μανιαδάκη
από το Βελονάδω. Να σημειώσουμε, στο σημείο αυτό, ότι τον καιρό εκείνο, των
συνεχών πολεμικών συρράξεων και της «επί θύραις» Ένωσης τής Κρήτης με την
Ελλάδα, τα σκοπευτήρια ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια και στα μικρότερα χωριά τού
νομού μας, όπου καθημερινά ασκούνταν οι νέοι στη σκοποβολή. Το τραγικό αυτό γεγονός
είναι που ανάγκασε τον νεαρό Εμμανουήλ- παρά τις προσπάθειες όλων να τον
μεταπείσουν- να αναχωρήσει σε τόπους άλλους, που έμελλαν, πάντως, να τον οδηγήσουν
στις ατραπούς τής δόξας και της αθανασίας. Φεύγει, λοιπόν, και κατευθύνεται,
πιθανότατα, το πρώτον, στο Άγιον Όρος. Εδώ, αφού ασκήθηκε τον απαιτούμενο, ως
δόκιμος μοναχός, χρόνο, στη συνέχεια, εκάρη μοναχός (να πω- το λέω, πάντως, με
πολλές επιφυλάξεις- ένδειξη μετανοίας για κάτι το εντελώς αθέλητο και τυχαίο
που του είχε συμβεί με τον τραυματισμό τού φίλου του;;;). Με το όνομα, λοιπόν, Παΐσιος
κείρεται μοναχός- όνομα ε; που, συμπτωματικά, επαναγιάσθηκε πρόσφατα
στο πρόσωπο τού γνωστού Αγιορείτη μοναχού Παΐσιου Εζνεπίδη. Εδώ, πιθανόν, στο
Άγιον Όρος, ο Παΐσιος να έλαβε και τον πρώτο βαθμό τής ιεροσύνης, αυτόν τού
ιεροδιακόνου.
Αργότερα, μεταξύ των ετών 1905 και 1907 τον
ανευρίσκουμε στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών, στην οποία, αγαστή τη
τύχη, Σχολάρχης ήταν τότε (1894- 1908) ο επίσκοπος Πενταπόλεως Νεκτάριος Κεφαλάς, ο μετέπειτα ανακηρυχθείς μεγάλος
σύγχρονος Άγιος τής Ορθοδοξίας. Ικανός ο Παΐσιος Νουφράκης, ευφυής και οξύνους,
μετά την αποφοίτησή του από τη Ριζάρειο συνεχίζει τις σπουδές του στη Θεολογική
Σχολή τής Αθήνας, από την οποία- εν μέσω τόσων δυσκολιών και πολεμικών τής
Χώρας αναμετρήσεων και περιπετειών- κατορθώνει το έτος 1911 να λάβει και το
πτυχίο τής Θεολογίας. Το ίδιο έτος διορίζεται ως ελληνοδιδάσκαλος στο ελληνικό
σχολείο Αιτωλικού Αιτωλοακαρνανίας, όπου και τον βρίσκει η έναρξη τού Α΄
Βαλκανικού Πολέμου, τον Οκτώβριο τού 1912.
Στη μάχη τού Σαρανταπόρου
ο Νουφράκης θα λάβει το βάπτισμα τού πυρός και, κατά τη διάρκειά της, θα επιδείξει
απαράμιλλο θάρρος, σωματική ευελιξία και δύναμη, εξαιρετική ανδρεία και
αποφασιστικότητα. Το ίδιο και στη μάχη των Γιαννιτσών
(18/20 Οκτ.), με την οποία άνοιξε ο δρόμος για την προέλαση των ελληνικών
δυνάμεων προς τη Θεσσαλονίκη, την καρδιά τής Μακεδονίας. Στο Όστροβο, επίσης, στο Γκορνίτσοβο και στην πολιορκία τού Μπιζανίου ο ιεροδιάκονος Νουφράκης επέδειξε
τον ίδιο άφθαστο ηρωισμό και αυτοθυσία, επιτελώντας πάντοτε τα ιερατικά καθήκοντά
του, εμψυχώνοντας τους Έλληνες στρατιώτες, αλλά και πολεμώντας, ταυτόχρονα, και
ο ίδιος με το όπλο στο χέρι από την πρώτη γραμμή.
Χρονική περίοδος 1914- 18
Μετά το πέρας των Βαλκανικών Πολέμων ο ιεροδιάκονος
Νουφράκης επιστρέφει, αρχικά, στην υπηρεσία του στο ελληνικό σχολείο Αιτωλικού
ως ελληνοδιδάσκαλος. Κατ’ αυτήν την ίδια χρονική περίοδο (περί το έτος 1914 μιλάμε) συγγράφει και
εκδίδει πονημάτιον, που αφιερώνει στους πολυφίλητους γονείς του, Σπυρίδωνα και
Ελένη, και φέρει τον τίτλο: «Πολεμικαί
αναμνήσεις, ήτοι εν σμικρώ ιστορική έκθεσις των όσων κατά τον Ελληνοτουρκικόν
πόλεμον αντελήφθημεν και συλλογή επικαίρων ποιημάτων εκ των εντυπώσεων των δύο
δαφνηφόρων Αγώνων μας».
Μα δεν μπορώ, στο σημείο αυτό, να αφήσω ασχολίαστη και
να παρατρέξω τη δημοσιευθείσα, κατά την ίδια αυτήν περίοδο, φωτογραφία τού
εξώφυλλου τού γνωστού περιοδικού τής Αθήνας «ΕΛΛΑΣ» (φ. 509, Ιαν. 1914), με
τους δύο οπλοφόρους ιερωμένους συναγωνιστές, τον ιεροδιάκονο Νουφράκη και τον
Κρητικό Ιερομόναχο Αγάπιο Καρτσωνάκη,
οπλισμένους σαν τους αστακούς, με τεράστια σπάθη στην αριστερά τού Νουφράκη και
πιστόλιο μάνλιχερ στηριγμένο στη ζώνη τού αμπέχονου, πάνω από τα τιμημένα
ιερατικά ράσα! Μια, όσο τίποτε άλλο, συγκινητική απόδειξη, από τους δύο αυτούς
ιερωμένους, της ουσιαστικής συμμετοχής και συμβολής τού ελληνορθόδοξου κλήρου
στους απελευθερωτικούς αγώνες τού Έθνους.
Η Πρόεδρος τού Πολιτιστικού Συλλόγου Αλώνων "Κρυονερίτης",
κ. Καββάλου, επί τού βήματος
Κατά την ίδια αυτήν περίοδο των δαφνηφόρων Βαλκανικών
Πολέμων, ο αρχιδιάκονος Παΐσιος Νουφράκης χειροτονείται σε ιερομόναχο,
λαμβάνοντας, ταυτόχρονα, και το οφίκιο τού αρχιμανδρίτη. Τότε μετονομάζεται από
Παΐσιος σε… «Ελευθέριο». Μια μετονομασία καθόλου τυχαία (αφού, εξάλλου, δεν
ήταν, τη στιγμή εκείνη, και αναγκαία), αλλά εξαιρετικά φορτισμένη με έντονο
πάθος και βαθύτατο συμβολισμό, που εκφράζει, όσο τίποτε άλλο, τον πυρφόρο πόθο
τού γίγαντα εκείνου κρητικού ιερωμένου να δει ελευθερωμένους τους
απανταχού Έλληνες, συναίσθημα που- όπως περίτρανα αποδείχθηκε- κυριαρχούσε
απόλυτα μέσα στη σκέψη του και την
καρδιά του και την εν γένει μετέπειτα πορεία και φιλοσοφία του.
Στις 15 Ιουλίου 1914 ξεσπά ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
(1914- 18). Η ηρωική συμμετοχή του, με εξαιρετική γενναιότητα, στις μάχες τού
μεγάλου αυτού πολέμου (Ραβινέ, Σκρά, Δοϊράνη, όπου και ανδραγάθησε, κ.λπ.) και
των εκστρατειών στην Κριμαία (1919) και τη Μικρά Ασία εξιστορείται σε ποίημα με
τον τίτλο: «Μούσα, Εις τον ερχομόν Ελευθερίου
Νουφράκη, Αρχιμανδρίτου», που φέρεται να γράφτηκε από κάποιον συναγωνιστή
του στις μάχες αυτές, με τα αρχικά Π.Γ.
Τη γενναιότητα, εξάλλου, με την οποία πολεμούσε ο παπα- Λευτέρης Νουφράκης,
δηλώνουν και τα παράσημα ανδρείας που έλαβε για την εθελοντική του συμμετοχή σε
είκοσι επτά (27) συνολικά μάχες (!!) των πολέμων μεταξύ των ετών 1912- 1922.
Ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Αντώνης Στιβακτάκης
Στην Αγιά Σοφιά
Ναι αγαπητοί μου! το αποκορύφωμα τής πατριωτικής
δράσης τού παπα- Λευτέρη Νουφράκη στάθηκε αυτό ακριβώς . η λειτουργία στην Αγιά τού Θεού Σοφία το έτος 1919,
όταν τα ελληνικά καράβια περνούσαν από την Πόλη μεταφέροντα τις 2η
και 13η μεραρχίες μας στη Ρωσία. Και μπορεί, βέβαια, το γεγονός αυτό
να ήταν ένα από τα πολλά επεισόδια που οι ιστορικοί τα θεωρούν, συχνά, ως εντελώς
ασήμαντα μέσα στη δίνη των «σοβαρών» εκείνων γεγονότων που διαμορφώνουν και
σηματοδοτούν τις μεγάλες ιστορικές εξελίξεις. Και πράγματι ο παπά- Νουφράκης
πολέμησε σε πολύ μεγαλύτερες μάχες και ανδραγάθησε γενναία σε πολλές από αυτές
παίρνοντας και παράσημα ανδρείας. Έχουν, ωστόσο, μέσα τους και αυτά τα μικροεπεισόδια,
που συχνά απαξιοί, καν, να σκύψει πάνω τους και να τα αναφέρει η επίσημη
Ιστορία, τόσο αίσθημα και τέτοιο μυστικό παλμό και τέτοιο ανομολόγητο μεγαλείο,
που προκαλούν σε μας, το πλήθος, το λαό, ρίγη συγκινήσεως και καθόλου, μα
καθόλου μικρότερες συγκινήσεις απ’ ό,τι εκείνα τα μεγάλα και εκκωφαντικά, που
έπαιξαν τον πρώτο και αποφασιστικό ρόλο στην έκβαση και τη διαμόρφωση των μεγάλων
ιστορικών μας σταθμών και επιδιώξεων.
Δεν ήταν, λοιπόν, καθόλου, μα καθόλου ένα μικρό και
συνηθισμένο επεισόδιο αυτό που σημειώθηκε τη μέρα εκείνη κάτω από τους
χιλιόχρονους θόλους τής Αγίας τού Θεού Σοφίας, όταν, ύστερα από 466 χρόνια- που
είχε, κυριολεκτικά, υπό τους θόλους της «παγώσει» η φωνή τής Ορθοδοξίας- τελέστηκε
πανηγυρικά από τους Έλληνες αξιωματικούς και στρατιώτες και τους άλλους Ρωμιούς
που βρέθηκαν την ώρα εκείνη, με μπροστάρη τον παπα- Λευτέρη Νουφράκη, στην
Αγιά- Σοφιά το ιερό και θείο μυστήριο τού σώματος και τού αίματος τού Κυρίου
και κοινώνησαν μάλιστα όλοι τους(!!), μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παρευρισκομένων
Τούρκων φυλάκων τού ναού, αλλά και άλλων Τούρκων που δεν πίστευαν σε αυτά που
άκουγαν και έβλεπαν να διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια τους. Ο λαός ποτέ, μα ποτέ δεν θέλησε, αγαπητοί μου, να
πιστέψει ότι η απώλεια τής Αγιά- Σοφιάς ήταν τελεσίδικη και αυτό ακόμα πιο πολύ
βάραινε στη συνείδηση, την καρδιά και τα πιστεύω τού παπα- Λευτέρη Νουφράκη. Στο
στόμα όλων, τώρα πια, επαναλαμβανόταν νικητήρια η ελληνόφωνη ηχώ συνεχώς
αυξανόμενη σε ένταση και πυκνότητα: «Ο παπα- Νουφράκης λειτούργησε στην Αγιά
Σοφιά!!». Και αυτό, αγαπητοί μου, ήταν που αποτέλεσε τη βαθύτερη και
τρανότερη ικανοποίηση στην ψυχή τού επαναστάτη παπά- Λευτέρη Νουφράκη!!
Το πράγμα προκάλεσε, όπως είναι φυσικό, αναβρασμό και
ταραχή στους Τούρκους, αλλά και ενθουσιασμό και δικαίωση πολύχρονων πόθων ανάμεσα
στους Έλληνες. Η είδηση έφθασε και στ’ αυτιά τού τότε Πρωθυπουργού τής Ελλάδος Ελευθερίου Βενιζέλου, που κάλεσε αμέσως
τον Νουφράκη. Τον επιτίμησε μεν φανερά (για λόγους πολιτικούς) αλλά, ταυτόχρονα
και θερμά, κρυφίως, τον συνεχάρη (για τον εξαίρετο πατριωτισμό που επέδειξε και
την ανδρεία του): «Δέκα παπάδες-
φέρεται να του είπε- να είχα σαν και σένα
θα μπορούσα να κατορθώσω πολλά, μα πολλά πράγματα!».
Στη Μικρά Ασία
Και στην επική πορεία τού ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία ήταν παρών και ο αρχιμανδρίτης Ελευθέριος Νουφράκης, που
έλαβε μέρος σε πολλές φονικές μάχες. Στην αποφασιστική μάχη στο Τομλού- Μπουνάρ, κοντά στο Αφιόν
Καραχισάρ, τραυματίστηκε σοβαρά με διαμπερές τραύμα στο πόδι.
Μετά την αποθεραπεία τού τραύματος του, κουτσαίνοντας-
όπως ο ίδιος σημειώνει στις ποιητικές σημειώσεις του- έτρεξε και πάλι, δίνοντας
το «παρών», στην πρώτη γραμμή:
«Τας βακτηρίας
άφησα κι άρπαξα το ραβδί μου
κι από λίγο
κουτσαίνοντας έφυγα για τιμή μου,
το Σύνταγμά
μου για να βρω στην Άγκυρα να πάω
κι από αυτό
ολότελα πλεια να μην αλαργάρω».
 |
| Μια ακόμα άποψη του κοινού |
Στη Βόρειο Ήπειρο
Ο παπα- Νουφράκης πλησίαζε πια τα εβδομήντα του χρόνια,
όταν η Ελλάδα δέχτηκε την επίθεση τής φασιστικής Ιταλίας στα κακοτράχαλα βουνά
τής Βόρειας Ηπείρου. Παρουσιάστηκε,
τότε, και πάλι, στο φρουραρχείο των Αθηνών και ζήτησε επιτακτικά να ανακληθεί
στην υπηρεσία και να προωθηθεί στο Μέτωπο, προκειμένου να αναλάβει πολεμική δράση
εναντίον τού νέου εισβολέα τής Πατρίδας. Αρχικά, οι υπεύθυνοι για την
επιστράτευση βλέποντας τον ταλαιπωρημένο από τις μάχες τού παρελθόντος γέροντα άνδρα
που είχαν μπροστά τους, αρνήθηκαν να ικανοποιήσουν το αίτημά του. Μπροστά,
όμως, στην επιμονή του κάμφθηκαν και ο παπα- Νουφράκης, εβδομηντάρης (!) πια,
βρέθηκε στα βουνά τής Βορείου Ηπείρου, πολεμώντας ως ένας απλός στρατιώτης τα
φασιστικά στρατεύματα τού Μουσολίνι. Έπαθε, όμως- όπως και τόσοι άλλοι
συμπολεμιστές του- κρυοπαγήματα στα κάτω άκρα κι έτσι, εκών- άκων, αναγκάστηκε να
αποσυρθεί στα μετόπισθεν και να επιστρέψει, τελικά, στην Αθήνα, όπου και
ανάνηψε μεν προσωρινά, το επόμενο, όμως, κιόλας, έτος, αυτός ο ακατάβλητος
πολεμιστής των εθνικών αγώνων και διεκδικήσεων παρέδωσε την ψυχή του στον
Κύριο, καταβεβλημένος από τις ταλαιπωρίες μιας ζωής αγώνων και θυσιών, στις 5
Αυγούστου 1941, μέσα στον Δεκαπενταύγουστο, παραμονή τής εορτής τής
Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος.
Η ζωή, αγαπητοί μου, του παπα- Λευτέρη Νουφράκη υπήρξε
μια, τωόντι, συνεχής και μετ’ επιγνώσεως, αυταπάρνησης και ηρωισμού θυσιαστική
προσφορά προς την ελληνική Πατρίδα. Όμως, μια τέτοια ενσυνείδητη, πατριωτική
και ολοκληρωμένη στον πόλεμο προσωπικότητα σαν αυτήν τού παπα- Λευτέρη Νουφράκη
δεν θα μπορούσε, φυσικά, να υπολείπεται και να μη συνέχιζε να διάγει εξίσου
έντιμα και χαρισματικά και σε καιρό ειρήνης. Έτσι, ο παπα- Λευτέρης Νουφράκης διακρίθηκε
και για την πλούσια φιλανθρωπία του και την ατέρμονη αγάπη του προς τον
αναξιοπαθούντα συνάνθρωπο. Επέδειξε ιδιαίτερα στοργική μέριμνα προς τα μέλη τής
ευρύτερης οικογένειάς του και, κυρίως, προς τα πολλά του ανίψια, των οποίων
αναλαμβάνει τις σπουδές και φροντίζει την έσχατη πενία και απορία των ορφανών
τού αδελφού του Ιωάννη και της αδελφής του Δέσποινας, ενώ προικοδοτεί και
αποκαθιστά τα κορίτσια τής άλλης του αδελφής. Μετά, όμως, αυτό το επιβεβλημένο,
εξάλλου- σύμφωνα και με την Ορθόδοξη Χριστιανική Ηθική- καθήκον προς τους
συγγενείς και φίλους, η φιλανθρωπία τού άνδρα εξακτινώνεται απλόχερη και εντυπωσιακά
γενναιόδωρη και προς αυτούς τους άγνωστους αδελφούς του, τόσο στο Ρέθυμνο όσο
και καθ’ άπασαν την Ελλάδα, ναι καθ’ άπασαν την Ελλάδα!!...
Ο Ελευθέριος
Νουφράκης, βλέποντας, τον καιρό εκείνο, την υγεία του να έχει κλονιστεί σοβαρά
λόγω τού προχωρημένου, αφενός, της ηλικίας του, αλλά και, κυρίως, λόγω των πολλών
και ποικίλων κακουχιών που υπέστη στους συνεχείς πολέμους, στους οποίους
συμμετείχε από το 1912 μέχρι και το 1922 (27, είπαμε, συνολικά μάχες!!!),
αποφασίζει να διαθέσει τα περιουσιακά του στοιχεία κατά τον επωφελέστερο για το
συνάνθρωπο τρόπο. Έτσι, με τρεις συνολικά διαθήκες του διέθετε την υπάρχουσα
περιουσία του λυσιτελώς σε
κοινωφελή ιδρύματα και μόνον. Αυτός, ο ίδιος, ζούσε ασκητικά, με 50 μόλις
δραχμές τον μήνα (σύμφωνα με μαρτυρία τού πρωτανιψιού του ιερέα Ιωσήφ Νουφράκη),
για να εξοικονομεί χρήματα και να τα διαθέτει επωφελώς για τον εμπερίστατο
άνθρωπο, συγγενή του ή ξένο.
Τα κοινωφελή
ιδρύματα που γνώρισαν την έγνοια και μέριμνά του σε κάθε μία από τις διαθήκες
του υπήρξαν διαφορετικά, πράγμα, πάντως, που δείχνει προς τα πού στρεφόταν το πλούσια
φιλάνθρωπο ενδιαφέρον του. Έτσι, ανάμεσα στις διαθήκες του περιλαμβάνονται: το
Ταμείο Αναπήρων Πολέμου, το ταμείο Ορφανών Βουλιαγμένης, το νοσοκομείο
«Σωτηρία», το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο πανάγιος Τάφος, ο εθνικός μας Στόλος
κ.λπ., ενώ με την τελευταία του Διαθήκη, την τρίτη, η οποία, το τονίζω, και τελικά ίσχυσε και εξετελέσθη, άφηνε
ολόκληρη την περιουσία του στο Δημοτικό
Νοσοκομείο Ρεθύμνου και στους ανά την Ελλάδα Οίκους και Συλλόγους Τυφλών. Να επιβεβαιώνει, αλήθεια, και η πράξη
του αυτή τη μεταμέλεια που υπαινίχθηκα αρχικά για το απρόβλεπτο και αθέλητο
γεγονός τής τύφλωσης τού φίλου του Μανιαδάκη; Όπως, πάντως, και να έχει το
πράγμα, το θεωρώ και αυτό (το να αφήσει την περιουσία του στους ανά την Ελλάδα
Οίκους και Συλλόγους Τυφλών) σημείο, εκτός των άλλων, της αγιότητας τής ψυχής τού
άνδρα και της ειλικρινούς μετάνοιάς του.
Σεβασμιώτατε, Κυρίες και Κύριοι, συνοπτικά,
ο αρχιμανδρίτης Ελευθέριος Νουφράκης, πέραν από ένας γενναιόψυχος
ελληνορθόδοξος παπάς, ένας σύγχρονος αγωνιστής «Παπαφλέσσας», που πολέμησε με όλες
τις ψυχικές και σωματικές του δυνάμεις για την ελευθερία τής πατρίδας, υπήρξε
και ένας ευαίσθητος και εξαιρετικά καλλιεργημένος ορθόδοξος χριστιανός με αγάπη
βαθιά για τον κάθε χειμαζόμενο και εμπερίστατο άνθρωπο. Να είναι αιωνία η μνήμη
του και οι αγώνες του και τα οράματά του ας αποτελούν μια διαρκή υπόμνηση και
ένα ζωντανό παράδειγμα για μας τους μεταγενεστέρους και, μάλιστα, για τους
νέους. Για
έναν τέτοιον άνδρα ο Δήμος μας θεωρώ ότι δεν ξεπλήρωσε ακόμα το βαρύ χρέος του
με τον ταπεινό δρομίσκο που τού αφιέρωσε, για να τον θυμόμαστε, στον Τσεσμέ τού
Ρεθύμνου. Μια προτομή θα ήταν, ίσως, το ελάχιστον που θα μπορούσαμε να τού
προσφέρουμε έναντι τής πολυσχιδούς προσφοράς του στον τόπο μας και την πατρίδα.
Συγχαίρουμε, τέλος,
και θερμά ευχαριστούμε τον κ. Αντώνη Στιβακτάκη, που μας έκανε ευρύτερα
γνωστή αυτήν την όντως μεγάλη μορφή τού τόπου μας, που- λόγω καταγωγής- γεραίρει
την Εκκλησία, τη Μητρόπολή μας και τον τόπο μας, και τιμά το ράσο τού Έλληνα
παπά και τον ελληνισμό και την Ορθοδοξία, γενικότερα. Προκειμένου ο κ.
Στιβακτάκης να φέρει στο φως το νέο του αυτό πόνημα, απεδύθη σε κοπιώδεις
προσπάθειες, απευθυνόμενος και ζητώντας στοιχεία από δεκάδες ερευνητές, φορείς
και υπηρεσίες που τις αναφέρει στο βιβλίο του και το αποτέλεσμα τής εργασίας του
είναι ήδη εξαιρετικά εύγλωττο και καθαρό. Αγαπητέ μου, Αντώνη, είσαι άξιος
πολλών συγχαρητηρίων και θερμών ευχαριστιών, γιατί μας έδωσες καρπόν εύγευστον ειρηνικόν δικαιοσύνης (Εβρ.
ιβ΄3-11), μας έκανες κοινωνούς μιας εμβληματικής μορφής τού νεότερου
ελληνισμού να την έχουμε Φάρο και Ποδηγέτη στη ζωή μας. Σε ευχαριστούμε, αγαπητέ
φίλε και συνοδοιπόρε στο αγιώνυμον Όρος- σε λίγο και για δεύτερη φορά- (και εγώ
προσωπικά νιώθω την ανάγκη, φίλτατε, Αντώνη, για άλλη μια φορά, δημοσία, και
από τούτη δω τη θέση, να σε ευχαριστήσω για τη γενναιόδωρη βοήθεια και συναντίληψή
σου, κατά την έρευνά μου στην Ι. μονή Διονυσίου τού Αγίου Όρους, για την άλλη
μεγάλη οσιακή μορφή τού τόπου μας, τον Νέστορα
Βασσάλο, όταν εκπονούσα το βιβλίο τής Ι. Μονής- δημιούργημά του, Μεταμορφώσεως
τού Σωτήρος, Κουμπέ), σε ευχαριστούμε, λέγω, φίλε Αντώνη, ότι «ὂντως ἒργον καλόν εἰργάσω, ἐπειδάν καί ἐτελείωσας αὐτό».
Ομιλία τού Κωστή
Ηλ, Παπαδάκη,
στην Παρουσίαση τού
βιβλίου τού κ. Αντωνίου Εμμ. Στιβακτάκη.
«Αρχιμανδρίτης
Ελευθέριος Νουφράκης
Μια
εμβληματική μορφή τού Ελληνισμού»,
που διοργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αλώνων «Ο Κρυονερίτης», την
Τετάρτη, 17 Ιουνίου και
ώρα 19.00,
στην Αίθουσα Ι. Ν.
Τεσσάρων Μαρτύρων,
στο Ρέθυμνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου