Η σωτηρία από τον άγιο Δημήτριο του Κεραμέ Αγίου Βασιλείου και βέβαια της Θεσσαλονίκης

 

Η σωτηρία από τον άγιο Δημήτριο

του Κεραμέ Αγίου Βασιλείου

και βέβαια της Θεσσαλονίκης

 

   Κωστή Ηλ. Παπαδάκη

              www.ret-anadromes.blogspot.com

         Στον απόηχο της εορτής του Αγίου Δημητρίου καταγράφουμε την παρούσα θαυματουργική μαρτυρία που επικαλούνται οι κάτοικοι του χωριού Κεραμέ, δήμου Αγίου Βασιλείου, Ρεθύμνου, προκειμένου να εξηγήσουν τρεις ιστορικοθρησκευτικές πραγματικότητες του χωριού τους σε σχέση με τον άγιο Δημήτριο^. α) το γεγονός ότι τα Κεραμέ ποτέ δεν γνώρισαν μόνιμη τουρκική κατάκτηση β) το γεγονός ότι ο άγιος Δημήτριος έχει καθιερωθεί σε πολιούχο Άγιο του χωριού και γ) τη θέση όπου έχει κτιστεί ο κεντρικός αυτός ιερός ναός του χωριού.

Ο ναός του αγίου Δημητρίου (1891), στο Πάνω Χώρι, με το περίτεχνο καμπαναριό τού Μ. Σαβοργίνη.

 Έτσι, πρώτα- πρώτα το γεγονός ότι τα Κεραμέ δεν γνώρισαν ποτέ μόνιμη κατάκτηση από τους Τούρκους αποδίδεται –όπως υποστηρίζουν οι κάτοικοι– εκτός από την απόμερη, στην Πίσω Γιαλιά, και, ως εκ τούτου, ασφαλή του χωριού θέση και σε θαύμα του αγίου Δημητρίου, τού και προστάτη έκτοτε και πολιούχου του χωριού Αγίου λογιζομένου. Καταγράφουμε το συγκεκριμένο θαύμα, όπως μας το διηγήθηκε προ ετών η κ. Ανδρονίκη Αλεβυζάκη, κάτοικος Κεραμέ.

 Κάποτε, λέγει, ένα τούρκικο ασκέρι κατευθυνόταν για να καταλάβει τα Κεραμέ. Όταν, όμως, έφτανε στη θέση «Φανταχτό Χαράκι» (να έχει, άραγε, το τοπωνύμιο σχέση με το γεγονός που θα διηγηθούμε;), το μουλάρι τού επικεφαλής τού αγήματος Τούρκου αξιωματικού τυφλώθηκε και αναγκάστηκε να σταματήσει. Δεν προχωρούσε ούτε βήμα από το σημείο εκείνο! Οι Τούρκοι στρατιώτες, τότε, λέγεται ότι είδαν ένα μεγάλο πλήθος στρατού με επικεφαλής έναν αγέρωχο καβαλάρη, στο μέρος όπου σήμερα βρίσκεται ο ναός του αγίου Δημητρίου, δηλαδή εκεί στο έμπα, από το πάνω μέρος του χωριού. Ο καβαλάρης, που ήταν επί κεφαλής του αγήματος των χριστιανών, κρατούσε, διηγούνται, λαμπρό λάβαρο στο αριστερό του χέρι κι αστραφτερό δόρυ στο δεξί. Οι Τούρκοι, μόλις τα είδαν αυτά, φοβήθηκαν· άλλαξαν πορεία και κατευθύνθηκαν πάνω από το ύψωμα Κέραμος, στα βόρεια του χωριού, όπου, μέχρι και σήμερα, στην επιφάνεια θεόρατου βράχου, δείχνεται το αποτύπωμα από το πέταλο του μουλαριού του σερασκέρη.

 Την ίδια ακριβώς στιγμή που συνέβαιναν όλα αυτά, οι Κεραμιανοί βρισκόντουσαν στην εκκλησία του αγίου Παντελεήμονα, στη μέση του χωριού, και με δάκρυα στα μάτια προσεύχονταν στον Θεό, για να τους σώσει από το κακό που έβλεπαν να τους περικυκλώνει. Ο καβαλάρης με το άλογο, το λάβαρο, το ακόντιο και το πλήθος του στρατού γύρω του, που οι Τούρκοι έβλεπαν να τους περιμένει εκεί στην είσοδο του χωριού, τελικά, αποδείχτηκε ότι ήταν ένα καθαρό θαύμα που οι Κεραμιανοί το πληροφορήθηκαν αργότερα από έναν Τούρκο στρατιώτη, που και ο ίδιος τόσο πολύ εντυπωσιάστηκε, αλλά και συγκλονίστηκε βλέποντάς το ολοζώντανο μπροστά του, ώστε ο Θεός επέτρεψε να γίνει μάρτυρας του, να πιστέψει σ’ Αυτόν και να βαφτιστεί στη συνέχεια χριστιανός.

 Το θαύμα αποδόθηκε στον στρατιωτικό άγιο Δημήτριο, τον προστάτη έκτοτε και πολιούχο του χωριού. Έτσι εξηγούν οι Κεραμιανοί την ύπαρξη στο σημείο αυτό του περικαλλέστατου κεντρικού ναού του αγίου Δημητρίου (1891), με το θαυμάσιας τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο, εκεί ακριβώς, στην είσοδο του χωριού τους, αλλά και την απεριόριστη τιμή κι ευλάβεια που από τότε απονέμουν στον νεαρό στρατιωτικό Άγιο, που ενσαρκώνει τα ελληνικά ιδεώδη της αντρειοσύνης και της παλληκαριάς.

Ο άγιος Δημήτριος (1894), ντυμένος με στρατιωτική στολή, ενώ σκοτώνει τον Σκυλογιάννη. 

 Κάπως έτσι, ως προστάτης πόλεων και χωριών θεωρείται πάντα ο άγιος Δημήτριος. Στις εικόνες του, ειδικότερα, εμφανίζεται με το μακρύ δόρυ του να σκοτώνει τον πολεμοχαρή ηγεμόνα των Βουλγάρων Ιωαννίτζη (1197- 1207), που οι Βυζαντινοί από “Καλογιάννη” τον αποκαλούσαν “Σκυλογιάννη”. Ο θάνατός του επήλθε ενώ ήταν έτοιμος να επιτεθεί στη Θεσσαλονίκη το 1206/7, εκμεταλλευόμενος την τρικυμιώδη κατάσταση που γνώρισε το Βυζάντιο μετά την άλωση της Βασιλεύουσας από τους Φράγκους το 1204. Όμως, το έτος 1207 και ενώ ο Ιωαννίτζης ήταν έτοιμος να εισβάλει στη Θεσσαλονίκη πέθανε αιφνιδίως από πλευρίτιδα, «θεόσταλτη», όπως ακούστηκε, ασθένεια, γιατί είχε δει στο ύπνο του κάποιον ένοπλο να τον χτυπά με το δόρυ του στα πλευρά. Ήταν ο άγιος Δημήτριος, που γι’ αυτό αποκαλείται από τον υμνωδό της Εκκλησίας ως «ὁ μέγας φρουρός τῆς Θεσσαλονίκης, ὁ ρύστης ἐν τοῖς κινδύνοις ὁ ἐξαίρετος, πρόμαχος ὁ κράτιστος» (Κανών δεύτερος), ενώ και σε έναν άλλο Κανόνα, που συνέθεσε ο Συμεών Θεσσαλονίκης, ο άγιος Δημήτριος φέρεται να λέει προς την προστατευόμενή του πατρίδα: «…μη φοβοῦ οὖν πατρίς μου, ἐμέ κατέχουσα∙ τους ἐχθρούς σου γάρ πάντας πατάξω ἐν Χριστῷ και φυλάξω σε τήν τιμῶσάν με».

Να σημειωθεί ότι και η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους, το 1912, με την ημέρα της γιορτής του Αγίου συνέπεσε, την 26^η Οκτωβρίου. Το παράδοξο, όμως, σε όλα αυτά είναι ότι το βουλγαρικό έθνος τίμησε τρομερά τον άγιο Δημήτριο και τον θεώρησε προστάτη του κι εμψυχωτή του κατά την τουρκοκρατία. Τον άγιο αυτόν που, κατά τους Βυζαντινούς, έβαλε τέρμα στη βασιλεία του δικού τους βασιλιά, του Ιωαννίτζη, πάνω στην ορμή του να κατακτήσει την πολυπόθητη για τους ίδιους «Νύμφη του Θερμαϊκού».