ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΤΖΕΚΑΚΗΣ * * * ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑΝΝΗ Γ. ΚΟΥΜΕΝΤΑΚΗ

 ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΤΖΕΚΑΚΗΣ

 

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑΝΝΗ Γ. ΚΟΥΜΕΝΤΑΚΗ

[Εκδόσεις ΓΡΑΦΟΤΕΧΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ, Ρέθυμνο 2021, σχ. 8^ο (24 Χ 17), σσ. 337]

 

    ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

www.ret-anadromes.blogspot.com

 

 

Με έναν τόμο 337 σελίδων, υπό τον τίτλο «Βίος και Λόγος Γιάννη Γ. Κουμεντάκη», τίμησε το Ρέθυμνο τον αξέχαστο θεολόγο Καθηγητή και Γυμνασιάρχη Γιάννη Γ. Κουμεντάκη. Πρόκειται για απόδοση οφειλόμενης τιμής και σεβασμού στον άνθρωπο εκείνο που για εξήντα πέντε ολόκληρα χρόνια- όπως σημειώνει στα Προλεγόμενά του ο Επιμελητής της έκδοσης κ. Μιχάλης Ν. Τζεκάκης- υπηρέτησε τον τόπο του ως θεολόγος καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση, ως θερμουργός Κήρυκας του θείου Λόγου από τον άμβωνα της Εκκλησίας και ως γρηγορούσα συνείδηση και φωνή μέσα από τις στήλες του τοπικού Τύπου. 

Πρόκειται για ένα εκδοτικό εγχείρημα, που η δημιουργία του οφείλεται τόσο στη «Γραφοτεχνική Κρήτης» και στον Μανόλη Χαλκιαδάκη, που το εξέδωσαν για λογαριασμό των εκδόσεών τους, όσο και στη ένθερμη υποστήριξη της Ι. Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας- και νυν Αρχιεπισκόπου Κρήτης- κ. Ευγενίου, ο οποίος και χαιρετίζει την έκδοση με λόγο μεστό και καθάριο, γνωρίζοντάς μας πόσον η ανάγνωση τού εν λόγω βιβλίου μέλλει να ωφελήσει τους αναγνώστες για την εύρεση του αληθινού εκκλησιαστικού ήθους και φρονήματος, που τόσο λείπει σήμερα από τη ζωή μας. Προς τούτο η Ι. Μητρόπολή μας προσέφερε την καίρια στήριξή της στο εκδοτικό αυτό εγχείρημα, προμηθεύοντας τις ενορίες και τις Μονές της με ικανό αριθμό αντιτύπων, για τις ανάγκες των πιστών.

Την Επιμέλεια του παρουσιαζόμενου τόμου και τη συγγραφή της «Εισαγωγής» και του «Επίμετρου» είχε- όπως αφήσαμε ήδη να διαφανεί- ο εκλεκτός συνάδελφος και φίλος κ. Μιχάλης Ν. Τζεκάκης, φιλόλογος, θεολόγος και πρώην Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης, στο Ρέθυμνο. Η «Εισαγωγή» του, ειδικά, αποτελεί στην ουσία της ένα εκτενές, εξήντα πέντε σελίδων, βιογραφικό σημείωμα του Γιάννη Κουμεντάκη, όπου παρουσιάζεται όχι μόνο η ζωή και η δράση του, αλλά και αυτή η ίδια η ψυχή του. Αποτελεί, θα μπορούσα να πω, ένα  αυθεντικό ψυχογράφημα αυτού. Ο Μιχάλης Τζεκάκης από αυτό το «Εισαγωγικό σημείωμα» φαίνεται καθαρά ότι μελέτησε προσεκτικά όλα τα κείμενα του τιμώμενου Καθηγητή που βρέθηκαν μετά τον θάνατό του στο Αρχείο του και διά της μελέτης του αυτής κατάφερε να μας παρουσιάσει ζωντανά και έγκυρα την όλη προσωπικότητα του άνδρα και να καθορίσει τα ουσιώδη γνωρίσματα και χαρακτηριστικά της. Της μελέτης του, λοιπόν, αυτής το απόσταγμα, θα έλεγα ότι αποτελεί η εν λόγω εκτενής και ειλικρινής βιογραφική Εισαγωγή του βιβλίου.   

Σε νεκρολογία μου στον θάνατό του Γ. Κουμεντάκη, ανάμεσα σε άλλα, είχα σημειώσει για τον αξέχαστο Καθηγητή και αγαπητό διδάσκαλο πολλών Ρεθεμνιωτών- καθώς και του γράφοντος το σημείωμα αυτό- ότι στη μνήμη όλων μας παραμένει ζωηρά ο ενθουσιαστικός παλμός τής διδασκαλίας και η απεριόριστη αγάπη του προς τους μαθητές του, προς τους οποίους μεταλαμπάδευε με τον πιο ανεπιτήδευτο και φυσικό τρόπο από τον πλούτο τής σοφίας του το φως της ακριβούς και ασφαλούς γνώσης. Και πραγματικά, οι μαθητές τού έξοχου αυτού δασκάλου μάθαιναν μαζί του πολλά, ενώ, ταυτόχρονα, όξυνε την αντιληπτική τους ικανότητα και τους κέντριζε την κρίση και την παρατηρητικότητα.

Χαρακτηριστικά τής προσωπικότητάς του ήταν, θυμάμαι, περαιτέρω, η ευγένεια τού χαρακτήρα, το χριστιανικό ήθος, η ταπεινοφροσύνη και η απλότητα. Παντού εμφανιζόταν προσηνής και εγκάρδιος, απλός στους τρόπους, στοργικός, ήρεμος και στοχαστικός. Οι συναναστρεφόμενοι μαζί του είχαν πάντοτε κάτι να ωφεληθούν από αυτόν, γιατί είχε το χάρισμα να μεταδίδει, να διδάσκει και να φωτίζει. Ήταν ένας πραγματικός αριστοκράτης τού πνεύματος^. δημιουργικός, πρακτικός και αποτελεσµατικός. Γι’ αυτό και όπου βρέθηκε και με όποιους συνεργάστηκε κατάφερε και κέρδισε την απεριόριστη εκτίµηση, την αγαθή ανάμνηση και αγάπη όλων.

Του εκλεκτού αυτού ανθρώπου μια πρώτη ανθολόγηση δημοσιευμάτων του εξέδωσε προ εικοσαετίας, περίπου, «ιδίοις εξόδοις», ο, επίσης καλός φίλος και δικηγόρος σήμερα Πειραιώς, κ. Γιώργος  Εμμ. Τρανταλίδης, σε ένα καλαίσθητο βιβλίο 380 σελίδων, με τον πρωτότυπο τίτλο:  «Οι κάννες στο καμίνι, το χέρι στ’ αλέτρι» (Ρέθυμνο 2000). Το βιβλίο αυτό υπήρξε, κατά τον ίδιο τον εκδότη του, κ. Τρανταλίδη, ένα μικρό «Αντίδωρο» για το «ευ ζην», το οποίο όφειλε προς τον σεβαστό δάσκαλο και συγχωριανό του.

Η έκδοση αυτή, καθ’ ομολογίαν του κ. Τζεκάκη, υπήρξε και για τη σημερινή έκδοση εξαιρετικά πολύτιμη, καθόσον βοήθησε στον προσδιορισμό των αξιολογικών κριτηρίων που έθετε ο ίδιος ο Γ. Κουμεντάκης για το έργο του, τόσο ως προς την επιλογή των κειμένων όσο και ως προς τις θεματικές ενότητες στις οποίες αυτά ανήκουν, εφόσον ο ίδιος, προσωπικά, είχε επιλέξει τότε και ανθολογήσει τα κείμενά του που καταχωρήθηκαν.

 Συνέχεια, λοιπόν, της πρώτης αυτής ανθολόγησης από τον ίδιο τον συγγραφέα τους είναι το παρουσιαζόμενο σήμερα «Αφιέρωμα» με την επιμέλεια του κ. Τζεκάκη, που, όπως σημειώνει, πραγματοποιήθηκε με γνώμονα την κατά το δυνατόν πληρέστερη και πιο συνεκτική εικόνα του έργου του.

Η νέα, λοιπόν, ανθολόγηση έγινε, βασικά, με μια νέα επιλογή προγενέστερων ή μεταγενέστερων κειμένων του Γιάννη Κουμεντάκη, μη περιληφθέντων στην προηγούμενη έκδοση του κ. Τρανταλίδη, από τα κατά καιρούς δημοσιεύματά του στις φιλόξενες εφημερίδες του Ρεθύμνου, αρχικά στην «Κρητική Επιθεώρηση» και αργότερα, από την ίδρυσή τους (1965) και εξής, και στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα», του συγχωριανού και φίλου του Γιάννη Χαλκιαδάκη, καθώς και στα λαμπρά περιοδικά της Ι. Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου «Παράκλητος» (1970- 87) και «Ενοριακή Παρουσία» του Ι. Μητροπολιτικού Ναού των Εισοδίων (1997- 2013).

Την ύλη ο Επιμελητής ταξινόμησε σε επτά ενότητες, με τους εξής τίτλους: α) στο χωριό β) αναμνήσεις της νιότης γ) Τα δώρα του γάμου, δ) Στο μετερίζι της Εκπαίδευσης, ε) Από άμβωνος, στ) Από βήματος επετειακών εορτασμών και ζ) Όσα τον άγγιξαν.

Επιθυμία μας, κλείνοντας το παρόν σημείωμά μας, να ευχαριστήσουμε θερμά τόσο τον ευγενικό Επιμελητή της έκδοσης κ. Μιχάλη Τζεκάκη, όσο και τους λοιπούς συντελεστές αυτής.