Από αέρος φωτογραφία της ΜύρθιουΜΥΡΘΙΟΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Μικροτοπωνύμιο: Βασιλεών (ή Βασιλειών) τη Ρίζα, στων
Μικροτοπωνύμιο: Βασιλεών (ή Βασιλειών) τη Ρίζα, στων
Ένα ανερμήνευτο για τον μεγάλο μυρθιανό γλωσσολόγο Γ.Ν.Χατζιδάκι τοπωνύμιο
ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Το Μικροτοπωνύμιο: Βασιλεών (ή Βασιλειών) τη Ρίζα (στων) βρίσκεται στα δυτικά του χωριού Μύρθιος, δήμου Φοίνικα, επαρχίας Αγίου Βασιλείου. Του τοπωνυμίου προηγείται γενική προσδιοριστική. Κατά τον μεγάλο μας γλωσσολόγο και Πατέρα της Ελληνικής Γλωσσολογικής Επιστήμης, Μυρθιανό Γεώργιο Ν. Χατζιδάκι δεν εννοείται ο λόγος του τοπωνυμίου. «Ουδείς, σημειώνει χαρακτηριστικά, δύναται να ορίση τι ήθελον εκεί οι βασιλείς ή οι Βασίλειοι, ένθα ουδέν ίχνος παλαιού οικήματος, αλλά μόνον απότομοι κρημνοί υπάρχουν»[1].
Και πραγματικά με την μορφή αυτήν το τοπωνύμιο είναι ανετυμολόγητο. Πβ., όμως, και τα τοπωνύμια Βασιλικά, στα (Ακούμια), Βασιλικό (στο) και Βασιλικού το Λαγκό, στου (Λευκόγεια), Βασιλικό Πέραμα, στο και Βασιλική Στράτα (στη) (Μέλαμπες και Σπήλι). Μήπως, λοιπόν, και εδώ το τοπωνύμιο εννοεί Βασιλική Ρίζα; Τα τελευταία τοπωνύμια (Βασιλική Στράτα, Πέραμα ή Βασιλικός Δρόμος) χρησιμοποιούνται με τη σημασία του κεντρικού, του δημόσιου δρόμου- όρος που χρησιμοποιείται ήδη από τη βυζαντινή εποχή. Πβ., επίσης, και στη Χίο τοπωνύμιο Βασιλικά, Βασιλικό, Βασιλική, Βασιλικές, Παλάτσια (= Παλάτια), αλλά και χωριό ολόκληρο Βασιλεώνοικο, που ο Κων. Άμαντος το ετυμολογεί εκ των «βασιλέων οίκων»[2].
Ο πατέρας, περαιτέρω, της Ελληνικής Λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης παρατήρησε [3] ότι το όνομα «Βασιλικά και Παλάτια είναι κοινό όνομα πλείστων αρχαίων μνημείων είτε συνδέονται με την παράδοση είτε μη» και αυτή είναι, νομίζω, η ετυμολογία του ανωτέρω «ανετυμολόγητου» από τον Γεώργιο Χατζιδάκι τοπωνυμίου της Μύρθιου. Δηλαδή, η Βασιλεών (ή Βασιλειών) Ρίζα της Μύρθιου συνδέεται με «αρχαία μνημεία», κατά τον λόγο του Νικολάου Πολίτη. Απλά η συνοδεύουσα παράδοση χάθηκε πολύ πριν από τα χρόνια του μεγάλου μας Μυρθιανού Γλωσσολόγου.
Το Μικροτοπωνύμιο: Βασιλεών (ή Βασιλειών) τη Ρίζα (στων) βρίσκεται στα δυτικά του χωριού Μύρθιος, δήμου Φοίνικα, επαρχίας Αγίου Βασιλείου. Του τοπωνυμίου προηγείται γενική προσδιοριστική. Κατά τον μεγάλο μας γλωσσολόγο και Πατέρα της Ελληνικής Γλωσσολογικής Επιστήμης, Μυρθιανό Γεώργιο Ν. Χατζιδάκι δεν εννοείται ο λόγος του τοπωνυμίου. «Ουδείς, σημειώνει χαρακτηριστικά, δύναται να ορίση τι ήθελον εκεί οι βασιλείς ή οι Βασίλειοι, ένθα ουδέν ίχνος παλαιού οικήματος, αλλά μόνον απότομοι κρημνοί υπάρχουν»[1].
Και πραγματικά με την μορφή αυτήν το τοπωνύμιο είναι ανετυμολόγητο. Πβ., όμως, και τα τοπωνύμια Βασιλικά, στα (Ακούμια), Βασιλικό (στο) και Βασιλικού το Λαγκό, στου (Λευκόγεια), Βασιλικό Πέραμα, στο και Βασιλική Στράτα (στη) (Μέλαμπες και Σπήλι). Μήπως, λοιπόν, και εδώ το τοπωνύμιο εννοεί Βασιλική Ρίζα; Τα τελευταία τοπωνύμια (Βασιλική Στράτα, Πέραμα ή Βασιλικός Δρόμος) χρησιμοποιούνται με τη σημασία του κεντρικού, του δημόσιου δρόμου- όρος που χρησιμοποιείται ήδη από τη βυζαντινή εποχή. Πβ., επίσης, και στη Χίο τοπωνύμιο Βασιλικά, Βασιλικό, Βασιλική, Βασιλικές, Παλάτσια (= Παλάτια), αλλά και χωριό ολόκληρο Βασιλεώνοικο, που ο Κων. Άμαντος το ετυμολογεί εκ των «βασιλέων οίκων»[2].
Ο πατέρας, περαιτέρω, της Ελληνικής Λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης παρατήρησε [3] ότι το όνομα «Βασιλικά και Παλάτια είναι κοινό όνομα πλείστων αρχαίων μνημείων είτε συνδέονται με την παράδοση είτε μη» και αυτή είναι, νομίζω, η ετυμολογία του ανωτέρω «ανετυμολόγητου» από τον Γεώργιο Χατζιδάκι τοπωνυμίου της Μύρθιου. Δηλαδή, η Βασιλεών (ή Βασιλειών) Ρίζα της Μύρθιου συνδέεται με «αρχαία μνημεία», κατά τον λόγο του Νικολάου Πολίτη. Απλά η συνοδεύουσα παράδοση χάθηκε πολύ πριν από τα χρόνια του μεγάλου μας Μυρθιανού Γλωσσολόγου.
----------------------------------------------------------
[1]Χριστ. Χαραλαμπάκη, «Η Συμβολή του Γεωργίου Χατζιδάκη στη μελέτη και την έρευνα της Κρητικής Διαλέκτου», Προμηθεύς ο Πυρφόρος 25 (1981), 230.
[2]Κων. Άμαντου, «Συμβολή εις το τοπωνυμικόν της Χίου», Λεξικογραφικόν Αρχείον Β΄ (1915), 15.
[3]Νικολάου Πολίτη, Παραδόσεις Β΄, 760.
[2]Κων. Άμαντου, «Συμβολή εις το τοπωνυμικόν της Χίου», Λεξικογραφικόν Αρχείον Β΄ (1915), 15.
[3]Νικολάου Πολίτη, Παραδόσεις Β΄, 760.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου