ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ε. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ * * * Η ΠΡΑΟΤΗΤΑ * * * Διεπιστημονική θεώρηση

 

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ε. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ

 

Η ΠΡΑΟΤΗΤΑ

Διεπιστημονική θεώρηση

 [Ηράκλειο Κρήτης 2025, σχ. 16^ο (17Χ12), σσ. 288]

 

             ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

                  www.ret-anadromes.blogspot.com

 

  Ομότιμος Καθηγητής της Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ο κ. Γεώργιος Ε. Κρασανάκης και πρώην Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής είναι, σαφώς, ο καθ’ ύλην αρμόδιος να διαπραγματευτεί και διαχειριστεί ένα τέτοιο λεπτό και επιστημονικό, όπως το εν τω τίτλω, θέμα, «Η Πραότητα- Διεπιστημονική θεώρηση», που αποτελεί καρπό- μαζί και με δεκάδες άλλα ψυχολογικά και παιδαγωγικά βιβλία- των πλούσιων και  πολύχρονων επιστημονικών σπουδών του σε Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του Εξωτερικού [Θεσσαλονίκης, Γενεύης, Παρισίων (Σορβόνης- Paris V)] και της επιτυχούς μακράς πανεπιστημιακής του διδασκαλίας στα Πανεπιστήμια της Κρήτης και της Κύπρου.

      Ο υπότιτλος «διεπιστημονική θεώρηση» δηλώνει ότι, ακριβώς, μέσα από τις σελίδες του εν λόγω βιβλίου μιλούν με ισχυρή άποψη και γλώσσα σαφή και ξεκάθαρη γλωσσολόγοι, φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, θεολόγοι και Πατέρες της Εκκλησίας, όπως ο Ιωάννης ο Σιναΐτης και Μάξιμος ο Ομολογητής και, βέβαια, η Αγία Γραφή.

    Πρόκειται για ένα θέμα αρκετά πρωτότυπο και μέσα ακραιφνώς στα διαφέροντα της ψυχολογικής επιστήμης, στο οποίο εμπλέκονται και πολλές βασικές ψυχικές του ανθρώπου λειτουργίες, όπως η νοημοσύνη, το συναίσθημα, η ηθική και η βούληση, αλλά ακόμα και η προσοχή, το ενδιαφέρον και ο λόγος. Πρόκειται, ακόμα, για ένα θέμα εξαιρετικά χρήσιμο και πρακτικό, αφού μπορεί να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή. Πράος είναι ο γλυκύς στους τρόπους, ο προσηνής και συγκαταβατικός άνθρωπος, κοντά στον οποίο κάθε άλλος άνθρωπος αισθάνεται άνεση και ψυχική ευφορία. Με αυτήν την έννοια, μπορούμε να δεχθούμε ότι η πραότητα είναι μια έμφυτη ικανότητα, μια εγγενής αρετή, θείο δώρο και κόσμημα της προσωπικότητας του ατόμου, που, πέραν της έμφυτης ικανότητας, μπορεί να οφείλεται και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, μάλιστα δε στην αγωγή που δίδεται από την οικογένεια, πράγμα που δημιουργεί σοβαρή υποχρέωση και ευθύνη των γονέων προς το παιδί, η μετάδοση αυτής και άλλων παρόμοιων αρετών. Γιατί είναι αποδεδειγμένο ότι η πραότητα των γονέων και των διδασκάλων τούς κάνει πολύ πιο οικεία και φιλικά πρόσωπα προς το παιδί.

 Η πραότητα θα μπορούσε, περαιτέρω, να θεωρηθεί ως μια όμορφη στάση ζωής, ως ένα όμορφο και δυναμικό συναίσθημα, που μπορεί να απελευθερώνει τάσεις που ανυψώνουν τη ζωή και ανοίγουν πόρτες αισιοδοξίας, ελπίδας και ευτυχίας στον άνθρωπο. Αυτός, ακριβώς, είναι ο λόγος που το συναίσθημα αυτό αναφέρεται στη θετική Ψυχολογία, που μελετά τα θετικά συναισθήματα του ανθρώπου και τους παράγοντες εκείνους που απομακρύνουν εμπόδια και δυσκολίες και κάνουν τη ζωή να είναι πιο ευχάριστη, πιο ευτυχισμένη, πιο όμορφη και φωτεινή.

Πρόκειται, λοιπόν, για μια σπουδαία και πλούσια ψυχολογική μελέτη του αειθαλούς και αειφόρου- καίτοι συνταξιούχου, πλέον- Καθηγητή, για ένα βιβλίο που στηρίζεται βασικά στην ψυχολογική επιστήμη, παρότι περιέχει και πλείστα όσα φιλοσοφικά, ερμηνευτικά, φιλολογικά και θεολογικά στοιχεία, με συχνές αναδρομές στην αρχαία αριστοτελική, πλατωνική και επικουρική φιλοσοφία, ενώ δεν παραλείπει να παρουσιάσει και άλλες ταυτιζόμενες ή συμπληρωματικές προς την πραότητα αρετές, που συνιστούν ένα πραγματικό εγκώμιο αρετής, έναν ασφαλή οδηγό του ανθρώπου και μια πυξίδα που τον οδηγεί αλάνθαστα στον δρόμο προς την ευτυχία και την ευδοκίμηση στη ζωή.

 Η πραότητα κατά τον συγγραφέα δεν πρέπει να θεωρείται ως μια τυπική, ως μια απλή εκδήλωση σωστής συμπεριφοράς, αλλά ως κάτι πολύ περισσότερο και πιο βαθύ. Έτσι, η πραότητα καθίσταται ένα από τα ευγενέστερα και βαθύτερα συναισθήματα του ανθρώπου, που πηγάζουν από μέσα του και ενισχύουν και κινούν την ψυχή και την καθιστούν ικανή να υπερβαίνει τις δυσκολίες και να εκφράζεται σωστά στο συνανθρώπινο περιβάλλον.

Είναι, τέλος, σημαντική η παράθεση στα κεφάλαια του βιβλίου και κεφαλαίου σχετικού προς τον θυμό, ότι ο «θυμός», το αντίθετο της «πραότητας», οφείλεται, ακριβώς, στην άγνοια του ανθρώπου και ότι η γνώση και η διδασκαλία μπορούν να οδηγήσουν και να κατευθύνουν τον άνθρωπο στην απομάκρυνσή του από το ελάττωμα αυτό. Δίνει προς τούτο πολλά στοιχεία διαχείρισης του πάθους- ελαττώματος αυτού, που, εξαφανιζόμενο, διά της αγωγής, παραχωρεί, φυσικώ τω τρόπω, τη θέση του στην αρετή της πραότητας.  

Ως κατακλείδα του όμορφου αυτού βιβλίου ο συγγραφέας παραθέτει τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά του από «Μια μικρή έρευνά» του, γύρω από τη συγκεκριμένη προβληματική του ευγενούς αυτού αθλήματος της «πραότητας», ώστε η μελέτη του να προσλάβει, πέραν του θεωρητικού, και εμπειρικό χαρακτήρα. Το δείγμα της έρευνας ήταν τυχαίο. Έλαβαν μέρος 190 άνθρωποι: 92 άνδρες και 98 γυναίκες από 15 ετών και άνω. Η έρευνα έγινε με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου, ενώ, στη συνέχεια, ο συγγραφέας προέβη στη μελέτη και λεπτομερή εξέταση των απαντήσεων που δόθηκαν, εξάγοντας τα σχετικά συμπεράσματα.

Για άλλη μια φορά συγχαίρουμε και θερμά ευχαριστούμε τον εκλεκτό Καθηγητή και φίλο κ. Γεώργιο Ε. Κρασανάκη και του ευχόμαστε να έχει δύναμη και υγεία, για να συνεχίζει επί μακρόν τη γόνιμη, δημιουργική και εργώδη δραστηριότητά του στον χώρο της ψυχολογικής και παιδαγωγικής επιστήμης, όπου η μέχρι σήμερα συμβολή του είναι σπουδαία και πολυτρόπως αναγνωρισμένη.