Θεόδωρος
Ι. Ρηγινιώτης
Επιστολή προς τον σκεπτόμενο άθεο
[Εκδόσεις Λεξίτυπον, Αθήνα 2019, σχ. 8ο (24 Χ 17), σσ. 250]
ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
«Πρόσκληση» σε πνευματικό συμπόσιο, σε
αγρυπνία λόγου και διαλόγου, στον φτωχό, πλην φιλόξενο, πνευματικό του αγρό,
απευθύνει ο γνωστός φίλος θεολόγος κ. Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης. Μάλιστα,
χαρακτηριστικό ότι την εν λόγω «πρόσκλησή» του απευθύνει ειδικά και κυρίως, στον
βέβαιο για την αθεΐα του ή στον εφησυχασμένο με τον αγνωστικισμό του πνευματικό
άνθρωπο (όχι, βέβαια, πως και οι άλλοι δεν χρήζουν της μετοχής τους στην «πρόσκληση»
αυτή).
Ο
λόγος για το τελευταίο βιβλίο του κ. Ρηγινιώτη, που αφορά σε ένα δοκίμιο
πνευματικής και κοινωνικής αναζήτησης, υπό τον εντυπωσιακό και «προκλητικό», ίσως,
(για τον αποδέκτη του) τίτλο: «Επιστολή προς τον σκεπτόμενο άθεο»
και υπότιτλο: «Δοκίμιο πνευματικής και κοινωνικής αναζήτησης».
Πρόκειται για ένα βιβλίο διακοσίων πενήντα σελίδων, που «προκαλεί» και προσκαλεί
σε αναζήτηση της αλήθειας τους άθεους, τους σκεπτόμενους άθεους, προς τους
οποίους, όπως αναφέραμε, κυρίως, απευθύνεται. Η λέξη «σκεπτόμενος» (άθεος)
κέκτηται, προφανώς, εδώ, ειδική βαρύτητα και σημασία, αναφερόμενη σε ανθρώπους
που θέλουν, αναζητούν και βασανίζονται από πνευματική δίψα και νοσταλγία, που
απλώνουν τη στοχαστική τους ματιά, στους ανοιχτούς ορίζοντες των αιωνίων
προβλημάτων, που δεν σταματούν σε μικρές και εφήμερες λύσεις, αλλά αποζητούν
κάτι βαθύτερο, που τους το δίδαξε η ιστορία και η βαθιά τους εμπειρία από τη
ζωή. γιατί αντιλαμβάνονται
ότι όλα τα μεγάλα ερωτηματικά δεν βρίσκουν την απάντησή τους παρά μόνο κάτω από
το άπλετο φως της αιωνιότητας.
Και όλα τα παραπάνω συμβαίνουν κατά τρόπο,
θα έλεγα, όλως αντίθετο απ’ ό,τι προς τον «μη σκεπτόμενο άθεο», τον
πεπεισμένο, δηλαδή, και πωρωμένο συνειδησιακά άνθρωπο, τον ορθολογιστή. Αυτός,
ίσως, δεν περιλαμβάνεται στα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται το παρόν βιβλίο,
παρότι και για τη δεκτικότητα αυτών των τελευταίων, των «μη σκεπτομένων» αθέων,
ο συγγραφέας αφήνει ένα μικρό ερωτηματικό.
Αυτός, λοιπόν, ο τελευταίος, ο μη
σκεπτόμενος άθεος, ο πεπεισμένος ορθολογιστής, είναι, θα λέγαμε, η πωρωμένη
καρδιά, που δεν θέλει με κανένα τρόπο να αποδεχθεί την αλήθεια, αλλά συνειδητά
και επίτηδες διαστρέφει τα πράγματα έτσι, ώστε να ονομάζει το φώς σκοτάδι και
το σκοτάδι φώς. Είναι αυτός που απορρίπτει όχι από άγνοια αλλά θεληματικά,
πεισμόνως, έθελόκακα, αλαζονικά και με πολύ μίσος την αλήθεια, πού μαρτυρείται
με καταφάνερο τρόπο από τη θεία αποκάλυψη, από τον ίδιο τον Θεό, και
αντιστέκεται συνειδητά και με αμετάκλητη απόφαση μέχρι τέλους απέναντι σ’
αυτήν. Ε! για τον άνθρωπο αυτόν, το παρουσιαζόμενο βιβλίο δεν έχει να πει και πολλά
πράγματα, αφού ο άνθρωπος αυτός υπόκειται στο βαρύτατο αμάρτημα της «βλασφημίας κατά
του ίδιου του Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 12,31).
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα παραπάνω ο χαρακτήρας του βιβλίου
είναι καθαρά απολογητικός, επιδιώκοντας την επιστημονική άμυνα
και δικαίωση των θεμελιωδών αληθειών του Χριστιανισμού, εξακτινωνόμενος,
πάντως, προς τούτο και σε όλους τους λοιπούς- πλην της Απολογητικής- κλάδους
της Θεολογίας. στην Εκκλησιαστική Ιστορία, στη Δογματική, στη
Βιβλική Θεολογία και Ανθρωπολογία, ενώ τα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου και
στην Ιεραποστολική διακονία σαν αποτέλεσμα της δύναμης του ευαγγελικού λόγου
τόσο μεταξύ των εθνών, όσο και μεταξύ ανθρώπων, που, αν και βαφτίστηκαν στη
νηπιακή τους ηλικία χριστιανοί, όμως παρέμειναν ξένοι και αλλότριοι προς τη
χριστιανική πίστη και λατρεία.
Είναι από τα σπάνια βιβλία που έχω συναντήσει, στα οποία ο
συγγραφέας καταφέρνει να πλησιάσει τη χριστιανική αλήθεια μέσα από τη βοήθεια
που του παρέχουν όλοι γενικά οι κλάδοι της θεολογίας, γνωρίζοντας και
κατέχοντας να τους χειρίζεται όλους εξαιρετικά- έχοντας την προς τούτο γνώση-
προς επίτευξη του επιθυμητού, δηλαδή της ανάδειξης και απόδειξης της
σωτηριώδους αλήθειας του Ευαγγελίου. Όμως, στην προσπάθεια του συγγραφέα, που
είναι, όπως αναφέραμε, καθαρά απολογητική, μπορώ να πω ότι κορυφαίες επιστήμες
για να χειριστεί τα θέματα της αθεΐας αποδεικνύονται η Πατρολογία
(δηλαδή οι Πατέρες) και η Αγιολογία (δηλαδή οι Άγιοι) και μάλιστα στους
τελευταίους οι Άγιοι όλων των χωρών της Ορθοδοξίας- για να δείξει τη διάσταση
του φαινομένου - στη διδασκαλία των οποίων καταφεύγει (Ρώσοι, Άγγλοι, άγιοι της
Αλάσκας και της Αφρικής), αποδεικνύοντας, έτσι, περίτρανα ότι χωρίς την
ερμηνεία που έδωσαν στις άγιες Γραφές (Παλαιά και Καινή Διαθήκη) οι Πατέρες και
οι Άγιοι της Εκκλησίας, κανένας απολογητικός (αμυντικός) της Θεολογίας στόχος,
προς απόδειξη του πιστευτού και εφετού (ποθητού), δεν είναι δυνατόν να
επιτευχθεί.
Το βιβλίο, παρότι, κατά βάσιν, είναι επιστημονικό, λόγω του
σκοπού τον οποίο επιδιώκει, εκτεινόμενο σε ευρύτατη χρήση υψηλής θεολογικής,
φιλοσοφικής, ψυχολογικής και κοινωνικής ορολογίας, όμως διαβάζεται εύκολα και
ευχάριστα, γιατί το θέμα του είναι ενδιαφέρον και διανθίζεται γενναιόδωρα από τη
δρόσο των Αγίων Γραφών και τη διδασκαλία των Πατέρων και μάλιστα από τις
χαριτωμένες εκείνες διηγήσεις των «Γεροντικών», που ήταν, είναι και θα είναι οι
ευχάριστοι και κατανοητοί για όλους πρακτικοί οδηγοί της γνήσιας ευαγγελικής
ζωής με σκοπό την αγιότητα!
Οι συλλογές αποσπασμάτων εκ του βίου και της
διδαχής των αγίων και Ασκητών της ερήμου (άλλως "Πατερικά"
ή "Αποφθέγματα των Πατέρων»)- Ελλήνων, Ρώσων,
Ρουμάνων και των λοιπών ορθοδόξων της καθ’ ημάς Ανατολής (γνωστά και ως Γεροντικό,
Λειμωνάριο, Λαυσαϊκόν, Γεροντικό του Βορρά (άλλως Ρωσικό Γεροντικό) των Πατέρων
(Στάρετς) της Όπτινα κ.λπ.)-
αποτελούσαν πάντοτε τα προσφιλέστατα αναγνώσματα των μοναχών αλλά και όλων των
αγωνιζομένων πιστών. Οι εμπειρίες και τα βιώματα των «βιαστών της Βασιλείας του
Θεού» είναι αναμφίβολα οι αψευδέστατοι οδοδείκτες και μάρτυρες για την «κατά
Χριστόν» πορεία των χριστιανών. Οι Άγιοι, έχοντας περάσει από το στάδιο
αυτό της καθάρσεως και του φωτισμού και ζώντας την εμπειρία της θέωσης μπορούν
να μεταδίδουν τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος διά των λόγων και των έργων τους, που
η αΐδιος θεία Χάρη καθιστά τις διδασκαλίες και τις πρακτικές τους διαχρονικές,
θεμέλιο κάθε εποχής.
Μέσα στο πνεύμα του βιβλίου ανάγεται και
το θέμα των μεταστροφών και επιστροφών πρώην αθέων και αλλόθρησκων στο χώρο της
Ορθοδοξίας (Κάλλιστος Ware,
Nilus
Stryker,
Γκλεμπ Πονεμοσένσκι, Σεραφείμ Ρόουζ, Αθανάσιος Κοne, ο γιατρός Timothy Bloom). Και δεν είναι,
αλήθεια, πράγμα διόλου ασήμαντο όταν ένας καθηγητής της ιατρικής από τον άκρατο
υλισμό του φθάνει να προσκυνήσει τον Εσταυρωμένο ή όταν ένας αγγλικανός πάστορας καταλήγει με μια ολόθερμη
πίστη να γονατίσει μπρος στο μυστήριο της ορθοδόξου Εκκλησίας. Οι παραπάνω
ανήσυχοι στρατοκόποι που, τελικά, βρήκαν στην Ορθοδοξία «το ύδωρ το ζων,
το αλλόμενον εις ζωήν αιώνιον», ας σπρώξουν το μάνταλο κάθε
ανήσυχης ψυχής.
Για άλλη μια φορά συγχαίρουμε και θερμά ευχαριστούμε
τον εκλεκτό φίλο Θεόδωρο
Ι. Ρηγινιώτη και του
ευχόμαστε να έχει δύναμη, για να συνεχίζει τη γόνιμη και δημιουργική
δραστηριότητά του στον χώρο της Εκκλησίας και της Παιδείας γενικότερα, όπου η
μέχρι σήμερα συμβολή του είναι σπουδαία και μεγάλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου