ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΟΘΟΥΛΑΚΗ
« Κ Ρ Ι Ν Α Κ Ι Α Τ Η Σ Α Μ Μ Ο Υ »
[Εκδόσεις «Κρητικός Τύπος Κρί- Κρί», Αθήνα 2012, σχ. 8ο
(24Χ17), σσ. 220]
ΚΩΣΤΗ ΗΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Γνωστός ο δημιουργός τής ποιητικής συλλογής με τον
παραπάνω τίτλο, εκλεκτό μέλλος των Ρεθυμνίων τής Αττικής, που δραστηριοποιείται
μόνιμα στην Αθήνα, όμως δεν ξεχνά ποτέ τον τόπο του και δηλώνει ενεργός πολίτης
του Ρεθύμνου, αφού όλα του τα βιβλία και μάλιστα το γνωστό περιοδικό «Κρητικός
Τύπος, το ΚΡΙ-ΚΡΙ», που εδώ και είκοσι έξι χρόνια εκδίδει στην Αθήνα, με τη
γυναίκα του την Ξένια, την αναφορά τους έχουν στο αγαπημένο του Ρέθυμνο.
Ο λόγος για τον Δημήτρη
Ποθουλάκη, ο οποίος- μετά το θαυμάσιο
βιβλίο του «Το Ρέθεμνος που έφυγε», που εξέδωσε πριν από πέντε, περίπου, χρόνια- σήμερα
επανέρχεται στη δημοσιότητα με την «εν τω τίτλω» εξίσου θαυμάσια συλλογή 220
σελίδων, με ποιήματα και λοιπές έμμετρες δημιουργίες φορτισμένες όλες έντονα με
ποικίλα προσωπικά συναισθήματα νοσταλγίας αγάπης και ανάμνησης τού γενέθλιου
τόπου. Το βιβλίο αποτελεί έκδοση τού Κρητικού Τύπου ΚΡΙ- ΚΡΙ και, μετά από δυο
ποιήματα, ένθετα και εκτός αρίθμησης, αφιερωμένα στον πατέρα τού ποιητή και τη
μάνα, ακολουθούν τα λοιπά έμμετρα, χωρισμένα στις εξής ενότητες:
α) Ρεθεμνιανά
Φεγγαρογνέματα (ο τίτλος από το ποίημα: «Στις νύχτες τού λιμανιού», της
σελίδας 46). Εδώ, αφού προηγηθούν τα «γενικά» για το Ρέθυμνο ποιήματα, ένα
ξεχωριστό μαργαριτάρι το καθένα («Μια Πολιτεία αναπολώ», «Ρέθεμνος», «Παντέρμο
Ρέθεμνος», «Το Ρέθεμνος που έφυγε»), ακολουθούν τα δεκάδες άλλα με ειδικότερη θεματολογία
(«Φορτέτζα», «Κιουλούμπασης», «Προκυμαία», «Πλάτανος» κ.λπ.).
β) Συναπαντήματα
τής καρδιάς (με τα εφηβικά τού ποιητή πρώτα σκιρτήματα και βιώματα τής
ζωής, που τα νιώθεις, συχνά, σε κάθε ποίημά του, να κραδαίνονται και να ηχούν
από την υφή τού ποιητικού στίχου).
γ) Τής ζωής και
τής κοινωνίας (με τις εμπειρίες τής καρδιάς και τις εντυπώσεις από τον
κοινωνικό περίγυρο, τραγούδια συμβουλευτικά, που προτείνουν και επιδιώκουν μίαν
αρμονικότερη συμβίωση στη ζωή).
δ) Τού τόπου και
τής Πατρίδας (με τραγούδια, εδώ, που καθορίζουν τη σύνδεση τού ποιητή με
τον τόπο του, την Κρήτη, συχνά υφής ιστορικής, με πλούσιες αναφορές στους
αγώνες τής Κρήτης για την ελευθερία).
ε) Κρητικές
ρίμες, όπως ακριβώς εκφράζονταν με τη φιλοσοφία τους και με τον δικό τους
ποιητικό λόγο στον γενέθλιο τού Ποιητή τόπο, το Ρέθυμνο.
στ΄) Αναγυριστικά
(σάτιρες) με σατιρική και, πολλές φορές, και με πρόθεση διακωμώδησης των
στραβών και ανάποδων τής ζωής. Τα τελευταία αυτά έμμετρα αγγίζουν και ευφυώς
φτάνουν και σατιρίζουν και τα γεγονότα τής σύγχρονης εποχής τής κρίσης και τής
μνημονιακής πολιτικής.
Όλο το βιβλίο ανήκει και αναφέρεται στο Ρέθυμνο και
την Κρήτη, η πρώτη, όμως, ειδικά ενότητα- που είναι και η μεγαλύτερη- τα
«Ρεθεμνιανά Φεγγαρογνέματα», ανήκει αποκλειστικά και ανασαίνει ατέλειωτα μόνο
Ρέθυμνο και πανεύοσμα κρινάκια τής Περβολιανής αμμουδιάς. Ένα Ρέθυμνο όμορφο, χαρούμενο,
κυριολεκτικά χαμένο σήμερα από τα μάτια μας, τόσο το ίδιο όσο και οι άνθρωποί
του. Αυτό το Ρέθυμνο το βιβλίο τού Δημ. Ποθουλάκη, σαν ένας άλλος Γεώργης
Καλομενόπουλος, τραγουδά και αγκαλιάζει κυριολεκτικά ανασταίνοντάς το και
φέρνοντάς το κοντά μας ολοζώντανο, να το «πιάσεις» θαρρείς μέσα στα δυο σου
χέρια σαν και την «Πολιτεία τού Πρεβελάκη». Και τι δεν σου θυμίζει ο «χαρίεις»
στίχος τού Δημ. Ποθουλάκη! Ένας στίχος ιδιαίτερα προσεγμένος και κομψός στην
τεχνική αλλά και στο περιεχόμενο, χωρίς ανούσιες επαναλήψεις τόπων και προσώπων,
χωρίς τίποτε το περιττό, αλλά κομίζοντάς σου πάντοτε όλο και κάτι νέο και καινούριο
και τούτο παρά το μέγεθος τής ποιητικής συλλογής των 220 σελίδων. Στις
εβδομήντα τρεις, για παράδειγμα, σελίδες που αναφέρονται αποκλειστικά και μόνο
στα πράγματα τού παλιού Ρεθύμνου κάθε σελίδα έχει να σου παρουσιάσει και από
ένα καινούριο πρόσωπο, μια καινούρια γωνιά τού Ρεθύμνου. πότε τον καφενέ
τού Σήφακα και τού Ανυφαντάκη,
όπου ήταν το στέκι τού Κεραυνού, πότε το ρακάδικο
τού Κουτσουρούμπη και του Μάρκου τού
Αρμένη, του Γρύντα το ραφτάδικο,
του Δαμανού το καπηλειό (Βουλή τού
Ρεθύμνου, το αποκαλεί ο ποιητής) και πότε το Λύκειο των Ελληνίδων, τα Ολύμπια,
τους οίκους ανοχής στη Χειμάρας και
το κέντρο τού Ρουσάκη.
Και πέρα από τις γωνιές αυτές και τις ξεθωριασμένες
από τον χρόνο μορφές τού παλιού Ρεθύμνου, τα κρινάκια τής Άμμου τού Δημ.
Ποθουλάκη χύνουν το άρωμά τους πληθωρικά, λεπτό, διακριτικό και πανεύοσμο και
σ’ όλες τις λοιπές ευρύτερες περιοχές τής πόλης. Οσμές που τις διατηρεί
κλεισμένες, μέχρι σήμερα, βαθιά μέσα στην ψυχή του ο Ποιητής στο «κλεινόν άστυ»
όπου μόνιμα κατοικεί, και τον καθοδηγούν στις ευγενικές επιδιώξεις και
δραστηριότητές του (συγγραφικές, εκδοτικές, ποιητικές, ζωγραφικές κ.λπ).
Ο ποιητής,
σεβόμενος την ιστορία τού τόπου του, δεν αφήνει σημείο τής πόλης που να μην το
ιχνηλατήσει, να μην το περιδιαβεί, να μην το τραγουδήσει. Έτσι, πέρα από τα
στέκια που μόλις προαναφέραμε, με τον στίχο του τραγουδά και άλλες ευρύτερες
περιοχές τής πόλης. τον Κιουλούμπαση, τη Φορτέτζα, την προκυμαία,
τη Μεγάλη Πόρτα, τον Πλάτανο, τα γραφικά βενετσιάνικα σοκάκια, το λιμανάκι,
τον Φάρο, τους Τέσσερις Μάρτυρες, τη Σωχώρα,
του Κόρακα την Καμάρα. Και τον κάθε
άνθρωπο, τον κάθε ρεθυμνιώτη στην περιοχή του και στον φυσικό του χώρο, στον
χώρο τής δουλειάς του, και γίνεται έτσι σαν να τους βλέπουμε όλους αναστημένους
σε μια πνευματική, ιδεατή και αγαστή πολιτεία να ζουν, να κινούνται και να
εργάζονται μαζί.
Στα «Έμμετρα» τού Δ. Ποθουλάκη προέχει, σαφώς, η
παρουσία των απλών ανθρώπων τού μόχθου και τής δουλειάς τού λιμανιού, των ψαράδων και των βαρκάρηδων (απαράμιλλης ομορφιάς τα ποιήματα τα αναφερόμενα στις
δουλειές τού λιμανιού και της φορτοεκφόρτωσης τού επιβατηγού καραβιού τής
Γραμμής (βλ. ποίημα: «Οι βαρκάρηδες»), στα οποία ο Ποιητής φαίνεται και άριστος
γνώστης των ναυτικών όρων και ειδικών λεπτομερειών τής συγκεκριμένης «δουλειάς».
Έτσι, στον χώρο αυτόν, του λιμανιού, θα συναντήσουμε τον Νίκο, τον μηχανικό τού Εωσφόρου, τον Δογάνη και στις «παπορόβαρκες» τον Κανέλλο, τον Παυλή, τον Τζαμαλή, τον Πανάγο, τον Πωλιό και τον
Βάγγο, τον Αριστόδημο, τον Καρνιώτη,
τον Σπανουδοκωστή, τον Σήφη τον Σπανό και τον Ανδρέα.
Το ίδιο πλούσια είναι στην εν λόγω ποιητική συλλογή
και η παρουσία τού παλιού αθλητικού
Ρεθύμνου, πράγμα το οποίο βρίσκεται στα άμεσα, επίσης, διαφέροντα τού
ποιητή ως γνωστού στυλοβάτη τού παλιού ρεθεμνιώτικου αθλητισμού και
ποδοσφαίρου, το οποίο, μάλιστα, τίμησε σε παγκρήτια και πανελλήνια κλίμακα. Έτσι,
στον χώρο αυτόν τού ποδοσφαίρου αναφέρονται τού Ανυφαντάκη ο Καφενές, του «Κεραυνού
το Στέκι», κι ακόμα ο Ζαφούρος, ο
Πανίκ, ο Γάσπαρης και ο Γαβαλάς, ο
Δήμος, ο Κρεμανταλάς, ο Κούντης,
ο Τζατζάς, ο Θοδωρής. Και πιο πέρα, σε άλλα ποιήματα, αναφέρονται και άλλες
γωνιές και δραστηριότητες τού Ρεθύμνου.
ο Εωσφόρος, η Φιλαρμονική, η βόλτα στην Κουντουριώτου, στην Αρκαδίου
και στην παραλία (κατά τη θερινή
περίοδο), ο καταβρεχτήρας τού Δήμου
και η βασανιστική άμμος από την Αφρική,
η Δεσποτική Κολύμπα, ο Κουμπές, ο Εβλιγιάς, ο Φλοίσβος, το καμπαναριό.
Όλα στον Ποιητή είναι τόσο γνωστά, τόσο οικεία, τόσο
όμορφα και φιλικά. Καταγράφει επιστρατεύοντας νου και καρδιά κάθε γωνιά τού
παλιού Ρεθύμνου από τις πιο κεντρικές και γνωστές μέχρι τις πιο απόμερες και
άγνωστες. Καταγράφει προσωπικά
βιώματα και αναμνήσεις, καταγράφει πρόσωπα και πράγματα που στα χρόνια τής
νεότητάς του τα είχε ζήσει από κοντά, τα γνώριζε καλά, τα αγαπούσε και τον
αγαπούσαν. Κι όλοι αυτοί οι τόποι, τα κατατόπια και οι γωνιές τού
Ρεθύμνου, ιδωμένα βήμα προς βήμα και πλημμυρισμένα με ό,τι υπάρχει πιο
πολύτιμο, λεπτό, ευγενικό και ωραίο.
την ανθρώπινη ψυχή, λάμψη και ζεστασιά ανθρώπων έμπιστων, καλότροπων και
ευγενικών τού παλιού Ρεθύμνου. Ένα μνημόσυνο αιώνιο στους ωραίους αυτούς
εκπροσώπους μιας εποχής όμορφης και αγνής, μιας εποχής αθώας και αδιάφθορης, που
μας κληροδότησε και μας παρέδωσε ό,τι πιο πολύτιμο και ευγενικό, το σημερινό Ρέθυμνο.
Κατάθεση καρδιάς καθίσταται, με όλ’ αυτά, το βιβλίο
τού Δ. Ποθουλάκη, με επιμέλεια,
περαιτέρω, δική του, χρώματα δικά του, από δικούς του πίνακες που κοσμούν και
προσδιορίζουν το βιβλίο εξωτερικά και εσωτερικά. Από τα
κείμενα αποπνέεται άρωμα ανάμνησης, ευαισθησίας, αγάπης και ανθρωπιάς, που
επεκτείνεται περαιτέρω σ’ ένα τρυφερό, μοναδικό σφιχταγκάλιασμα με τον τόπο,
τους ανθρώπους του, τα έργα, τις αξίες και τις δραστηριότητές τους. Έργο
ωριμότητας και βαθιάς εξομολογητικής διάθεσης, με θύμησες που έρχονται να
ξεθάψουν από τη λήθη τού παρελθόντος νοσταλγικές μνήμες και περιπλανήσεις. Η αγάπη για τον γενέθλιο τόπο σε όλο της το μεγαλείο!...
Ευχαριστούμε θερμά, για άλλη μια φορά, τον
εκλεκτό φίλο Δημήτρη
Ποθουλάκη και γι' αυτήν τη νέα, όμορφη κι ευγενική προσφορά
του προς τη γενέθλια
γη και του ευχόμαστε από καρδιάς να έχει δύναμη και υγεία,
για να συνεχίζει τη γόνιμη, εργώδη και δημιουργική δραστηριότητά του για τον τόπο
μας, στον οποίο τόσο μεγάλη και ουσιαστική είναι η μέχρι σήμερα προσφορά του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου